پربحث ها
اخبار اقتصادی
چاپ00010:58 - 1396/06/29

اجرای طرح صیاد، فقط مقدمه اصلاح قانون چک است

چاره چک‌های برگشتی

بانک مرکزی پس از سالها غفلت ، به فکر سر و سامان دادن به اوضاع آشفته چک افتاده است و با اجرای طرح‌هایی مثل چکاوک و صیاد در نظر دارد دستی بر سر و روی قانون چک بکشد،اما این طرح ها کافی نیست و نمی توانند مشکل چک را حل کنند.

به گزارش کارگرآنلاین، بانک مرکزی بعد از سالها غفلت ، به فکر سر و سامان دادن به اوضاع آشفته چک افتاده است و با اجرای طرح هایی مثل چکاوک و صیاد در نظر دارد دستی بر سر و روی قانون چک بکشد . این طرح ها هرچند برای اصلاح این قانون لازم است اما برای اصلاح وضعیت آشفته چک اصلا کافی نیست و منحصرا نمی تواند مشکل چک را حل کنند.

مسعود رحیمی، مدیر کل ریالی و نشر بانک مرکزی در گفتگو با خبرگزاری مهر در تاریخ 24 مرداد از اقدامات جدید بانک مرکزی برای ساماندهی صدور چک‌های بی‌محل و یکپارچه سازی ظاهری چک‌های بانکی (سامانه «صیاد») خبر داد.

آنچه از گزارشات و اظهارات مسئولین مختلف بانک مرکزی بر می آید؛ این است که بانک مرکزی مهم ترین مساله مربوط به چک را مساله  صدور دسته چک می داند و سعی می کند با ارائه راهکارهایی، صدور دسته چک را کنترل کند تا با این کار  علاوه‏بر جلوگیری از تخلفات بانک ها،  از جعل چک نیز  ممانعت کند. در همین راستا وطبق مصوبه شماره 123218مورخ 17/10/93 ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی،بانک مرکزی موظف شده است که سامانه صیاد(صدور یکپارچه الکترونیک دسته چک) را ایجاد کند. بنا به گفته رحیمی، تاکنون شش بانک کشور به طرح صیاد- که اخیرا مشکلات چند ساله راه اندازی آن برطرف شده است- پیوسته‌اند و مقرر شده بود تا پانزدهم شهریورماه امسال، این طرح در تمامی بانک‏های کشور عملیاتی شود.

اما طرح صیاد چیست؟
هر چک از چاپ تا وصول کامل، سه مرحله را طی می‎کند: از چاپ تا زمانی که بدست متقاضی برسد، از زمانی که چک صادر شده تا بدست بانک برسد و در پایان، مرحله‏ وصول چک در بانک. طرح صیاد (صدور یکپارچه الکترونیکی دسته چک) به منظور الکترونیکی کردن مرحله‎ی اول چک انجام گرفت. تا قبل از اجرای طرح صیاد، هر متقاضی دریافت دسته چک به بانک دلخواه مراجعه کرده و درخواست خود را ارائه می‎کرد. با وجودی که محدودیت‏های قانونی برای دریافت دسته چک برای برخی افراد وجود داشت؛ اما برخی بانک‎ها بسیاری از ضوابط را در اعطای دسته چک رعایت نمی‎کردند. علاوه‎براین، هر بانک چک را در استانداردهای مطلوب خود چاپ می‎کرد و در بسیاری از موارد، حداقل ویژگی‏های امنیتی نیز در چاپ دسته چک مورد توجه نبود.  با اجرای طرح صیاد، تمام دسته چک‏ها توسط بانک مرکزی چاپ شده و تحت استاندارد واحد با ویژگی‏های امنیتی اسکناس عرضه می‎گردد و وجه تمایز تمامی چک‌های موجود در نظام بانکی، تنها لوگوی بانکها است که آن هم با ابعاد مشخص و استاندارد، از هم متمایز می‌شوند.

 در این چارچوب بانک مرکزی بصورت مستقیم بر رعایت ضوابط اعطای دسته چک نظارت خواهد کرد. علاوه ‏براین، چاپ چک در استاندارد خاص و درج کد یکتا بر هر چک، گردش سامانه‏ چکاوک را نیز تسهیل می‏کند.

با توجه به اجرای طرح چکاوک مشکل نظارت بر برگه چک هنگام وصول چک نیز تا حد قابل قبولی بر طرف شده بود اما متاسفانه تا کنون برای نظارت بر برگه چک هنگام صدور چک هیچ اقدامی صورت نگرفته است.

مشکل اصلی چک و راه حل برطرف شدن آن چیست؟
 مشکل اصلی در مسئله‎ی چک، عدم امکان برقراری نظارت موثر بر هر برگه چک است، چرا که اجرای طرح صیاد فقط می تواند جلوی استفاده از چک های جعلی و تخلفات بانک ها را بگیرد.

 متاسفانه هیچ نظارتی هنگام صدور چک نیست و هیچ نهادی متوجه نمی شود که دارنده چک با هر برگه چک چه میزان برای خود تعهد ایجاد می کند؛ ممکن است فردی در عرض چند ساعت میلیارد ها تومان تعهد برای خود ایجاد کند و کسی متوجه این امر نشود. همین امر محفل مناسبی برای سوء استفاده کلاه برداران است؛ از همین رو باید طرحی پیاده کرد تا به کمک آن بتوان روی هر برگه چک نظارت کرد و هنگام صدور چک اطلاعات کلیدی صادر کننده از جمله: سابقه فعالیت تجاری صادر کننده( با ارائه تعداد برگه چک صادر شده و تاریخ اولین برگه چک صادر شده)،وضعیت حساب صادر کننده (با اعلام میزان چک های برگشتی ) و میزان تعهداتی که صادر کننده در آینده برای خود ایجاد کرده( با اعلام میزان تعهدات جاری صادر کننده) را در اختیار دریافت کننده چک قرار داد تا گیرنده چک با اطلاعات جامع از وضعیت حساب صادر کننده تصمیم  به دریافت یا رد چک بکند. همچنین می توان این سامانه را بصورتی تعبیه کرد که اگر  یک چک  برگشت خورد؛ صادرکننده برای استفاده مجدد از چک با محدودیت مواجه شده و نتواند چک جدیدی صادر کند. حل این مشکل کار پیچیده ای نیست و به راحتی می توان با مشروط کردن اعتبار چک به کد رهگیری بخش قابل توجهی از مشکلات چک را حل کرد. روند اجرای این طرح بدین صورت است که در هنگام صدور چک، سابقه صادرکننده توسط یک سامانه متمرکز بررسی  شود و در صورت عدم وجود چک برگشتی به هر برگه چک یک کد رهگیری اعطا شود.

مهم ترین مزیت این طرح این است که هنگام صدور برگه چک بر آن نظارت می کند و در صورت وجود چک برگشتی در لحظه می تواند جلوی صدور برگه چک جدید را بگیرد. با اجرای این طرح می توان امنیت اقتصادی را به فضای کسب و کار بازگرداند تا مردم بتوانند با خیال راحت به معاملات خود بپردازند و با گسترش دایره کسب و کار خود به گسترش تولید و اشتغال در جامعه دامن بزنند.
منبع: فارس

لینک کوتاه :
برای ذخیره در کلیپ برد، در باکس بالا کلیک کنید
اشتراک گذاری در :
نظر خود را ثبت کنید
نام خود را وارد نمایید
متن نظر را وارد نمایید
لینکستان
طرح افق بانک رفاه کارگران
تریبون کارگر آنلاین