پربحث ها
اخبار اقتصادی
چاپ00012:07 - 1397/09/04

خادمیان بیان کرد:

میلاد پیامبر(ص)؛ عرضه «کرامت انسانی» به دنیا

گروه جامعه ــ حجت‌الاسلام خادمیان معتقد است در شرایطی که جوامع بشری به آلودگی‌هایی همچون نظام‌های طبقاتی، منع مردم از تحصیل، تحقیر زنان و ... دچار بودند، پیامبر اسلام(ص) کرامت انسانی و الگویی از اخلاق کامل را برای دنیا به ارمغان آورد اما جامعه امروز نسبت به این میراث با غفلت‌هایی مواجه شده است.

کارگر آنلاین : هفدهم ربیع‌الاول، سالروز میلاد پیام‌آور اسلام حضرت محمد مصطفی(ص) فرصتی مغتنم برای مسلمانان است تا بتوانند با بازخوانی حیات معنوی و اجتماعی نبی رحمت(ص)، برای امروز و اکنون خود توشه‌ای درخور مهیا کنند. به میزانی که جامعه اسلامی از تعالیم رسول اکرم(ص) خود فاصله بگیرد به رکودها، تحجرها و سرگردانی‌ها دچار می‌شود و به عکس هرچه بیشتر خود را با تعالیم الهی رسول خدا(ص) هم‌آهنگ کند به رشد، آرامش و عزت می‌رسد. در این روز خجسته و در گفت‌وگویی صمیمی از حجت‌الاسلام سیدحسین خادمیان، مدرس حوزه و دانشگاه پرسیدیم اگر پیامبر اسلام نبود، دنیا چه چیز کم داشت؟. پاسخ تفصیلی این مبلغ مذهبی را با هم می‌خوانیم:

به نظرم، امیرالمؤمنین(ع) بهترین پاسخ را به این سؤال داده‌اند «کریماً میلاده»؛ یعنی پیامبر اکرم(ص) وجودی است که با ولادت و بعد، بعثت ایشان، کرامت انسانی به مردم عرضه شد. هرجا در جهان امروز، کرامت انسانی دیده می‌شود به اسلام و پیامبر(ص) باز می‌گردد، چون تاریخ نشان می‌دهد و اثبات می‌کند که فرهنگ‌های دنیا در زمان ظهور اسلام در تاریکی مطلق بودند و به واسطه اسلام رشد کردند. بیایید به انسان قبل از اسلام در ایران نگاهی بیندازیم؛ زن چه جایگاهی داشت؟ قبائلی بودند که وقتی مرد از دنیا می‌رفت همسرش را با او زنده دفن می‌کردند!، اگر مردی به زن خود گمان بد می‌کرد اجازه داشت او را در رودی خروشان بیندازد، اگر زن زنده بیرون می‌آمد می‌گفتند که پاک است، زن در دوران عادت ماهانه باید در اتاقی زندانی می‌شد و بعد از ۱۵ روز باید خود را با ادرار گاو می‌شست تا تطهیر شود، این‌ها که عرض می‌کنم از متن زرتشت است. تاریخ آن دوران نشان می‌دهد اگر جوانی از خانواده ثروتمند از دنیا می‌رفت، پدر و مادر او دختری را می‌خریدند و این دختر موظف بود از طلوع تا غروب آفتاب کنار قبر بنشیند تا پسرشان تنها نماند! در همان دوران اگر پدر خانواده از دنیا می‌رفت، کاسه سر پدر را در می‌آوردند و پسر خانواده موظف بود تا آخر عمر در آن غذا بخورد.

در ایران قبل از اسلام، فقط شاهزاده‌ها و اشراف حق تحصیل داشتند به همین دلیل هم در آن دوران شکوفایی علمی را نمی‌بینیم. همان انوشیروانی که او را به عادل معروف کرده‌اند، اجازه نداد بچه یک تاجر کفش درس بخواند در حالی که پدر او حاضر بود مخارج سه سال ارتش آن روز ایران را تأمین کند! قانون این بود که کفاش‌زاده باید کفاش شود. این نظام طبقاتی از نظام برده‌داری هم بدتر بود. جالب است بدانید شیربها یکی از واقعیت‌های تلخ ایران قبل از اسلام بود که به نوعی دختر را از پدرش می‌خریدند اما در اسلام گفته شد که این پول باید به هدیه تبدیل شود و به خود عروس اعطا شود. وضعیت دیگر تمدن‌های مقارن همچون هندوستان و روم هم بهتر از ایران نبود. در چنین شرایطی بود که پیامبر اسلام(ص) ظهور کرد و کرامت انسانی را به دنیا عرضه کرد. این گسترش دین هم به دست خود پیامبر(ص) بود. دین اسلام به دست خود پیامبر اسلام وارد ایران شد، نه دیگران. با نامه حضرت و تبلیغاتی که انجام شد، مردم ایران آماده پذیرش اسلام بودند.

پیامبر اسلام(ص)؛ منادی کرامت انسانی

کرامت انسانی یعنی برادری، برابری، عدالت، انصاف و والانهادن ارزش وجودی انسان، فارغ از اینکه مرد باشد یا زن؛ این کرامت انسانی، علم را برای انسان‌ها طلب می‌کرد، پیامبر(ص) ما فرمود که بهترین مهریه برای زنان امت من، تحصیل علم است! پیامبر(ص) ما، در جنگ بدر برای آزادی اسیران کفار شرطی گذاشت و فرمودند که هر کدام از اسرا باید به تعداد مشخصی از مسلمانان سواد بیاموزد تا آزاد شود.

البته پیامبران پیشین بنابر وظیفه خود، تعلیمات الهی را پیش برده بودند اما این پیامبر اسلام(ص) بود که موظف شد افق اعلای کرامت انسانی را برای جهانیان تبیین کند. ضمن اینکه ادیان دیگر به اندازه اسلام جهان‌شمول نبودند و همچنین مورد تحریف نیز قرار گرفته بودند. مکاتب انسانی نیز که بعد از اسلام آمدند، انسان را به طور کامل نشناختند، بنابراین شاید بتوانند انسان را در یک ضلع پرورش دهند اما از جنبه‌های دیگر وجودی او غافل می‌شوند. در حالی که مکتب پیامبر(ص) هم روح و هم جسم انسان را به شکوفایی می‌رساند.

اگر پیام‌آور اسلام(ص) نبود، دنیا چه کم داشت؟

عموماً نظریه‌پردازان این مکاتب بعد از چند دهه خودشان اعلام می‌کنند که اشتباه کرده‌اند اما هنوز بعد از هزار و چهارصدسال، نتوانسته‌اند یک نکته غلط در تعالیم اسلام و کلام پیامبر(ص) پیدا کنند، بلکه به عکس با گذشت زمان اعتراف می‌کنند که یافته‌های جدید علمی آنان با تعالیم اسلام منافاتی ندارد، بلکه بسیاری از این مسائل را خود اسلام پیش‌تر بیان کرده است. اروپائیان تا همین سیصدسال قبل، بدیهی‌ترین مسائل مثل لزوم حمام‌رفتن را درک نمی‌کردند و به حمام، خانه شیطان می‌گفتند! این را با کلام پیامبر(ص) ما مقایسه کنید که می‌گوید هر کس به حمام برود، به ازای هر قطره آبی که شخص با آن خود را می‌شوید، ۱۰ حسنه برای شخص کنار گذاشته می‌شود.

خداباوری در عرصه اخلاق و غفلت ما

پیامبر(ص) ما همراه با کرامت انسانی، یک الگوی اخلاقی کامل و جامع نیز به دنیا ارائه کرد که در آن خدامحوری و خداباوری وجود دارد. درباره اقتدا به خاتم الانبیا(ص) در همه حوزه‌ها و اضلاع مختلف خلقی و اخلاقی ایشان، نیاز مبرم به تبعیت داریم اما در میان همه این نیاز‌های کلی آنچه که احساس می‌کنم باید بیشتر به آن توجه و در متن زندگی ما وارد شود، خداباوری در حوزه اخلاق است. مؤمن‌کردن انسان‌ها مشکل نیست، چون با چند قاعده عقلی انسان عاقل تسلیم عقل خودش می‌شود؛ پیامبر اسلام(ص) برای موحدکردن و مؤمن‌کردن انسان‌ها در حوزه عقیده زیاد سختی نکشیدند اما خداباورکردن انسان‌ها در حوزه اخلاق بسیار مشکل بود.
 
همان پیامبری که جامعه‌ای را موحد کرد و به دست خود ایمان در حوزه عقیده را گسترش داد، می‌فرماید اگر به من بگویند کوه قبیس را با دست خالی جابجا کنم برایم آسان‌تر است تا بخواهم یک خصلت اخلاقی را در کسی اصلاح کنم. این مسئله نشان می‌دهد اخلاق چقدر مهم است. مشکل جامعه، مسئله ایمان و توحید نیست. همه خدا و معاد را در حوزه عقیده قبول داریم اما در حوزه اخلاق آن چنان که باید خدا را باور نداریم! خدای سبحان در قرآن از نماز، روزه و جهاد طاقت‌فرسای پیامبر(ص) تعریف خاصی نمی‌کند، از ایمان پیامبر(ص) هم تمجید خاصی نمی‌کند اما در مورد اخلاق می‌فرماید «وَإِنَّکَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِیمٍ»(قلم، آیه ۴). آنچه که امروز در جامعه بدان محتاج هستیم این است که در حوزه اخلاق، باور‌های ایمانی خود را تقویت کنیم.

در دین مسیحیت امروزه می‌گویند که خوردن شراب از نظر اخلاقی زشت است اما از نظر دینی اشکال ندارد! ما نیز گرفتار چنین التقاطی شده‌ایم؛ یعنی در لایه‌های رفتاری خود دچار چنان غفلتی شده‌ایم که گویی کار‌های زشت دیگر قبح ندارند! به نظر می‌رسد قبح دروغ‌گفتن، فحاشی، ترک نماز، ضایع‌کردن حق‌الناس، رشوه کم شده است و مردم فکر می‌کنند کار حرام دیگر در دنیا و آخرت، عقاب ندارد یا مثلاً اگر آن کار حرامی را انجام ندهند، برایشان صرفاً یک ثواب و فضیلت است. در مسیحیت بی‌حجابی جایز نیست اما مسیحیت را به همین سمت بردند، گفتند این مسائل سلسله دستورات دینی نیست بلکه اخلاق است، اخلاق هم بحثی شخصی است. این اشتباه را می‌خواهند به مسلمانان هم تسری بدهند، از این روی معتقدم بحث ادیان، موضوع مهمی است که حوزه‌های علمیه باید حتماً به آن وارد شوند و طلبه‌ها این مسائل را بدانند تا بتوانند تحلیل درستی از وضعیت جامعه داشته باشند. بنابراین تأکید می‌کنم که همه مردم ما مسلمان و موحداند اما مشکل کجاست که بعضی رفتار‌های ناشایست را در جامعه مشاهده می‌کنیم؟ مشکل در اخلاق است.

در این روز خجسته، از همه مؤمنان و مبلغان حوزوی و دانشگاهی عاجزانه خواهش می‌کنم ظرافت‌ها و لطافت‌های اسلام را برای مردم بیان کنند، این ظرافت‌ها در سیره پیامبر(ص) و احادیث اهل بیت(ع) جاری است، اطلاع از آن‌ها و بیان آن برای مردم کار سختی نیست. مدیون پیامبر هستیم که به ما آموخت زندگی فقط این ظواهر و لذات دنیایی نیست بلکه باید به آسمان نیز بنگریم و آسمانی بیندیشیم. ارتقای جسم و روح انسان هیچ‌کجا جز در مکتب پیامبر (ص) یافت نمی‌شود. مشکل این است که بر منبر‌ها و در رسانه‌ها و کتاب‌های درسی ما بیان نمی‌شود که مکتب پیامبر(ص) با چه ظرافتی به ابعاد وجودی انسان پرداخته و کرامت انسانی را برای او مطالبه کرده است. فرزندان ما نمی‌دانند که ایران قبل از اسلام و اروپاییان مدعی تا همین سیصد سال قبل، در چه دوران تاریکی می‌زیستند.
لینک کوتاه :
برای ذخیره در کلیپ برد، در باکس بالا کلیک کنید
اشتراک گذاری در :
نظر خود را ثبت کنید
نام خود را وارد نمایید
متن نظر را وارد نمایید
لینکستان
طرح افق بانک رفاه کارگران
تریبون کارگر آنلاین