آیا داروی فاویپیراویر (favipiravir) در درمان کرونا موثر است؟
علت صحبت هایی که درباره تاثیر این دارو می شود این است که مقامات چین در یک کنفرانس اظهار کردند که فاویپیراویر می تواند به طور موثر این ویروس را درمان کند. هم اکنون، نتایج یکی از دو آزمایش بالینی که مقامات چین درباره آن صحبت کرده اند در دسترس است. نگاهی کلی به این یافته ها می اندازیم و به شما خواهیم گفت که چرا باید نتایج این آزمایش ها را با احتیاط تفسیر کنید. Qingxian cai از مرکز ملی تحقیقات بالینی روی بیماری های عفونی از بیمارستان شنژن چین، اولین نویسنده این تحقیقات است.
مقایسه فاویپیراویر (favipiravir) با یکی از داروهای HIV
همان گونه که Cai و همکاران وی در این تحقیق اعلام کردند، هم اکنون به یک داروی ضد ویروسی موثر که قادر به مقابله با بیماری کرونا باشد، نیاز است. کاری که اکنون انجام شده، بررسی داروهای ضد ویروسی موجود است تا بررسی شود که آیا موثر هستند یا نه. متخصصان سلامت قبلا داروهایی نظیر ریباویرین، اینترفرون، فاویپیراویر و لوپیناویر/ریتوناویر را برای درمان نشانگان تنفسی حاد (SARS) و سندرم های تنفسی در خاورمیانه استفاده کردند. این بیماری ها توسط یک کروناویروس دیگر ایجاد شده بودند. البته تاثیر برخی از این داروها مشخص نیست و همین یک هشدار برای محققان محسوب می شود.
مطالعات سابق که توسط cai و تیم تحقیقاتی او صورت گرفتند نشان دادند که فاویپیراویر (داروی ضد آنفولانزا) به طور موفق SARS-CoV-2 را در برخی از سلول های کشت شده متوقف کرد و از موش ها در برابر ابولا محافظت کرد. بنابراین دانشمندان بر آن شدند که نتایج درمان SARS-CoV-2 با کمک فاویپیراویر را بررسی کنند و عملکرد فاویپیراویر را با لوپیناویر/ریتوناویر مقایسه کنند. لوپیناویر یکی از متوقف کنندگان HIV است که در ۲۰۰۳ به عنوان درمان موثری برای SARS استفاده شد. داروسازان گاهی به لوپیناویر، ریتوناویر را می افزایند تا دوام آن را بالا ببرند و از عوارض جانبی آن بکاهند.
فاویپیراویر
فاویپیراویر قادر به مقابله با SARS-CoV-2 است
مقایسه صورت گرفته اخیر روی تاثیر فاویپیراویر و داروی HIV، مطالعه ای بود که شرکت کنندگان آن به صورت رندوم انتخاب نشده بودند. تمام شرکت کنندگان در این تحقیق، بیمارانی بودند که در بیمارستان شنژن بستری بودند.
در یک روز (در اوایل فوریه) یک گروه (شامل ۳۵ نفر) که تمام آن ها کووید ۱۹ تایید شده داشتند و معیار آزمایش (یعنی سن و شدت بیماری) در آن ها بررسی شده بود، دو بار در روز (در دو دوز جداگانه) ۱,۶۰۰ میلی گرم (mg) فاویپیراویر به علاوه اینترفرون استنشاقی دریافت کردند.
در روز دیگر، این گروه دوز روزانه این دارو را به ۶۰۰mg کاهش دادند و همچنان اینترفرون استنشاقی دریافت کردند. گروه کنترل که شامل ۴۵ بیمار بود در هفته آخر ژانویه بستری شده بودند. این گروه برای ۱۴ روز لوپیناویر/ریتوناویر را (در دوز ۴۰۰mg، سپس ۱۰۰mg) دوبار در روز به همراه اینترفرون استنشاقی دریافت کردند.
افرادی که فاویپیراویر دریافت کرده بودند به صورت میانگین طی ۴ روز ویروس را پاک کردند. افرادی که در گروه کنترل بودند ویروس را طی ۱۱ روز پاک کردند. طبق گزارشات محققان، گروه فاویپیراویر در مقایسه با گروه کنترل، بهبود چشمگیری در آزمایش های تصویر برداری قفسه سینه داشتند. نسبت موفقیت گروه فاویپیراویر به گروه کنترل ۹۱.۴۳% به ۶۲.۲۲% بود.
محاسبات آماری نشان دادند که فاویپیراویر با پاکسازی سریع ویروس در ارتباط بود. به علاوه افرادی که در گروه فاویپیراویر بودند، واکنش و عوارض جانبی کمتری نسبت به گروه کنترل نشان دادند. طبق گفته Cai و همکاران وی “در این مطالعه غیر رندوم کنترل شده، فاویپیراویر در زمینه کاهش سرعت بیماری و پاکسازی ویروس، تاثیر بیشتری روی درمان کووید ۱۹ داشت”. این نتایج، اطلاعات مهمی در زمینه وضع قوانین در خصوص درمان استاندارد برای مقابله با عفونت SARS-CoV-2 فراهم کردند.
کرونا ویروس
عواملی که سبب تردید داشتن روی این نتایج می شوند
اگر چه ویژگی های سلامتی افراد این دو گروه از نظر آماری قابل مقایسه بود، اما تفاوت های مهمی بین این دو گروه وجود داشت که زمینه را برای تردید داشتن روی نتایج این آزمایش فراهم کرد. برای مثال، بیشتر شرکت کنندگان در گروه فاویپیراویر جوان تر و لاغرتر بودند و مدت کوتاهی پس از شروع علائم، درمان را آغاز کرده بودند. از طرف دیگر، شرکت کنندگان کمتری در این گروه تب داشتند. از آن جایی که این مطالعه کوچک بود، حتی با وجود در نظر گرفتن این عوامل در بررسی ها توسط دانشمندان، تفاوت های جزئی همچون موارد ذکر شده می توانند نتایج آن را منحرف کنند. به عبارت دیگر جزئی ترین خطا، سبب انحراف نتایج به یک سمت می شود.
این مطالعه کوچک، نتایج جالبی را فراهم کرد اما رندوم نبودن انتخاب شرکت کنندگان، تفاوت در شدت بیماری، تفاوت در سن دو گروه شرکت کننده و سایر موارد، همگی سبب تردید داشتن روی نتایج این آزمایش شدند. قبل از استفاده از داروی فاویپیراویر به طور گسترده، باید آزمایش های کنترل شده روی شرکت کنندگانی که به صورت رندوم انتخاب شده اند صورت بگیرند.
منبع: دکتر سلام
