به گزارش کارگر آنلاین ، شنبلیله دارای خواص بیشماری است که در کاهش وزن و قند خون و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و در تسکین درد مفاصل مؤثر است.
شنبلیله یک گیاه علفی است که ارتفاع آن به ۱۰ تا ۵۰ سانتی‌متر می‌رسد. برگ‌های این گیاه به رنگ سبز روشن و دانه‌های آن تند و معطر است. مواد مغذی موجود در این گیاه شامل آهن، منگنز، مس، منیزیم، فسفر و ویتامین B6 می‌شود. علاوه بر این برگ‌ها و دانه‌های این گیاه دارای خواص ضدمیکروبی، آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی و ضدویروس است. بنابراین مصرف این گیاه به درمان و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها کمک می‌کند. در ادامه بعضی از خواص دارویی شنبلیله را بررسی می‌کنیم:
شنبلیله و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی
نتایج بسیاری مطالعات نشان می‌دهد که مصرف شنبلیله به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) کمک می‌کند و در نتیجه خطر ابتلا به تصلب شرایین، حملات قلبی و سکته قلبی را کاهش می‌دهد. از آنجایی که گیاه شنبلیله سرشار از فیبر است، کلسترول موجود در سلول‌های خونی و شریان‌ها را تصفیه می‌کند، زمانی که کلسترول موجود در شریان‌های خونی کاهش پیدا کند خطر لخته شدن خون نیز به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد. علاوه بر این تخم شنبلیله حاوی نوعی فیبر محلول به نام "گالاکتومانان" است که مانع بروز بیماری‌های قلبی می‌شود.
شنبلیله و کاهش وزن
فیبر موجود در شنبلیله اشتها را به مقدار قابل توجهی کاهش می‌دهد و فرد با مصرف آن به مدت طولانی‌تری احساس سیری می‌کند. بنابراین به افرادی که اضافه وزن دارند توصیه می‌شود مقداری تخم شنبلیله را در آب خیس کرده و صبح روز بعد آن را به صورت ناشتا مصرف کنند.
شنبلیله و کاهش قند خون
نتایج بررسی‌های زیادی ثابت کرده است که مصرف شنبلیله برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مفید است. فیبر موجود در شنبلیله موجب کاهش جذب گلوکز می‌شود. هیدروکسی ایزولوسین که یک اسید آمینه موجود در دانه شنبلیله است موجب تحریک ترشح انسولین و افزایش تعداد گیرنده‌های انسولین می‌شود.
شنبلیله و تسکین درد مفاصل
گیاه شنبلیله حاوی ترکیبی به نام دیوسگنین است که تولید کورتیزون و دیگر کورتیکواستروئیدها را که به کاهش درد مفاصل کمک می‌کند در بدن افزایش می‌دهد. همچنین خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی این گیاه درد و التهاب مفاصل را کاهش می‌دهد. مواد مغذی موجود در شنبلیله مانند آهن، کلسیم و فسفر برای استخوان‌ها و بافت‌های سالم مورد نیاز است.
بررسی و تجزیه و تحلیل اکثر تحقیقات انجام‌شده، نشان‌دهنده‌ی تأثیر چشمگیر مصرف شنبلیله بر بهبود متابولیسم بدن و کنترل دیابت است.
به‌نظر می‌رسد، شنبلیله بر دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ تأثیر مثبتی دارد و موجب بهبود سطح کربوهیدرات خون می‌شود.
در کاری پژوهشی از افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ خواسته شد تا به‌مدت ۱۰ روز، به‌همراه وعده‌ی غذایی ناهار و شام در حدود ۵۰ گرم شنبلیله مصرف کنند. نتیجه‌ی کار بسیار جالب بود. در ۵۴ درصد از شرکت‌کنندگان باعث کاهش میزان قند خون موجود در ادرار و همچنین کاهش کلسترول LDL شده است. در تحقیق دیگری نیز از افراد سالم که مبتلا به دیابت نبودند خواسته شد شنبلیله بخورند که نتایج پژوهش نشان داد که میزان قند خون این افراد چهار ساعت بعد از مصرف در حدود ۱۳/۴ درصد کاهش یافته است. درواقع باید گفت مصرف شنبلیله موجب بهبود عملکرد انسولین می‌شود. به‌عبارت دیگر بخشی از خواص و فواید استفاده از پودر یا تخم شنبلیله مربوط به فیبر موجود در این گیاه است.
رفع یبوست
شنبلیله سرشار از فیبر است و به همین دلیل دارویی گیاهی در درمان یبوست، درمان اسهال و سوءِهاضمه و ناراحتی‌های گوارشی است.
درمان مشکلات کلیوی
در طب سنتی چین از شنبلیله برای درمان بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی استفاده می‌شود.
پیشگیری از ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ
شنبلیله خواص ضدسرطانی دارد. این گیاه شگفت‌انگیز حاوی استروئید است که ارتباط مستقیمی با میزان ابتلا به سرطان روده بزرگ دارد. به‌علاوه، پلی‌ساکاریدهایی مانند ساپونین (saponins)، همی‌سلولز (hemicellulose)، لیزاب (mucilage)، تانن (tannin)، پکتین (pectin) سطح کلسترول خون را کاهش می‌دهند و مانع جذب نمک صفرا در روده‌ی بزرگ می‌شوند و با محافظت از غشای مخاطی روده‌ی بزرگ، باعث پیشگیری از بروز سرطان و دیگر مشکلات گوارشی می‌شوند.
خواص شنبلیله برای لاغری: کاهش اشتها و گرسنگی کاذب
محلول فیبر که در شنبلیله وجود دارد موجب کاهش اشتها و ایجاد حس سیری در فرد می‌شود.
درمان گلودرد
یکی دیگر از خواص شنبلیله درمان گلودرد است. شنبلیله خیس‌شده حالت لزجی دارد که در کاهش سرفه و گلودرد بسیار مفید است.
کاهش تحریک‌پذیری
تخم شنبلیله حاوی ماده‌ای لزجی و لعاب‌دار است که لیزاب (mucilage) نام دارد. لیزاب‌ها در تماس با آب، کم‌وبیش حل می‌شوند و ماده‌ای لزج، مانند ژلاتین تولید می‌کنند. تولید این ماده‌ی ژلاتینی موجب کاهش تحریک‌پذیری می‌شود.
تأثیر شنبلیله بر سطح تستوسترون مردان
یکی از دلایلی که موجب می‌شود مردان نیز از شنبلیله استفاده کنند، تأثیر چشمگیر آن بر افزایش تولید هورمون تستوسترون است.
برخی از مطالعات نشان‌دهنده‌ی افزایش سطح هورمون تستوسترون و میل جنسی در مردانی است که شنبلیله مصرف می‌کنند.
در یکی از پژوهش‌های انجام‌شده، از ۳۰ نفر از مردان شرکت‌کننده خواسته شد به مدت ۸ هفته، روزانه در حدود ۵۰۰ میلی‌گرم شنبلیله مصرف کنند. از این مردان خواسته شد چهار جلسه در هفته را به انجام فعالیت‌های ورزشی بپردازند و به نیمی از افراد مکمل شنبلیله نیز داده شد. بررسی‌ها نشان داد سطح هورمون تستوسترون در گروهی که مکمل شنبلیله مصرف می‌کردند، در مقایسه با گروه دیگر افزایش یافته است. همچنین میزان چربی آنها نیز حدود ۲ درصد کاهش یافت.
تحقیقات دیگری نیز بر روی میل جنسی مردان انجام شد. در این پژوهش از شرکت‌کنندگان خواسته شد، به مدت ۶ هفته حدود ۶۰۰ میلی‌گرم شنبلیله مصرف کنند. در پایان دوره مشخص شد، میل جنسی مردانی که شنبلیله مصرف کرده‌اند، به‌شدت افزایش یافته است.
حرف‌آخر: اگرچه تحقیقات بیشتری درمورد تأثیرات شنبلیله بر سلامت مردان لازم است، اما مطالعات اولیه حاکی از افزایش سطح ترشح هورمون تستوسترون و افزایش میل جنسی در مردانی است که شنبلیله مصرف می‌کنند.
سایر فواید و خواص شنبلیله
- شنبلیله گیاهی بسیار مفید و پرخاصیت است که می‌تواند جایگزین بسیاری از داروهای شیمیایی باشد. اگرچه، برخی از فواید آن هنوز به‌صورت علمی اثبات نشده است و ابهامات زیادی در این زمینه وجود دارد.
- تحقیقات اولیه نشان می‌دهد، مصرف شنبلیله می‌تواند در درمان برخی از بیماری‌ها مفید باشد:
- کنترل اشتها: در سه مطالعه‌ی جداگانه که در زمینه‌ی تأثیر مصرف شنبلیله بر کنترل اشتها انجام شده، میزان کاهش چربی در افرادی که ۱۴ روز متوالی شنبلیله مصرف کردند، حدود ۱۷ درصد بود.
- سطح کلسترول: برخی شواهد حاکی از کاهش سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید در صورت مصرف شنبلیله است.
- سوزش معده: بررسی‌ها نشان داد که مصرف شنبلیله در افراد مبتلا به ناراحتی و سوزش معده به مدت دو هفته موجب کاهش علائم و نشانه‌های بیماری می‌شود. جالب است بدانید تأثیر مصرف شنبلیله با مصرف داروهای ضدانسداد در بیماران برابری می‌کند.
- التهاب: آزمایشات انجام‌شده بر روی موش‌ها حاکی از اثر ضدالتهاب شنبلیله است. هرچند تحقیقات بیشتری لازم است تا بتوان با قطعیت درمورد تأثیر آن بر انسان نظر داد.
- همچنین، براساس برخی ادعاهای تأییدنشده در طب سنتی، مصرف شنبلیله در کاهش عوارض بیماری زخم کولیت و برخی بیماری های پوستی مؤثر است.
حرف‌آخر: اگرچه، تحقیقات بیشتری در زمینه‌ی تأثیرات مصرف شنبلیله بر سلامت انسان لازم است، بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که این گیاه خواص بیشماری دارد که می‌تواند به‌عنوان داروهای مکمل در درمان برخی بیماری‌ها استفاده شود.
شنبلیله را به چه صورت مصرف کنیم؟
می‌توان شنبلیله را به شکل‌ها و اندازه‌های مختلف مصرف کرد و هیچ دستور مشخصی در این زمینه وجود ندارد.
میزان مصرف آن نیز کاملا بستگی به خود شما دارد.
- بیشتر تحقیقات انجام‌شده در زمینه‌ی تأثیر شنبلیله بر میزان ترشح هورمون تستوسترون تأکید بر مصرف حدود ۵۰۰ میلی‌گرم شنبلیله در روز دارد، این‌درحالی است که در برخی آزمایش‌ها مصرف ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌گرم در روز نیز برای درمان بعضی بیماری‌ها بلامانع است.
- اگر از تخم شنبلیله استفاده می‌کنید، مصرف ۲ الی ۵ گرم در روز کافی به‌نظر می‌رسد، هرچند هنوز ابهاماتی زیادی در زمینه‌ی میزان مصرف شنبلیله وجود دارد که نیازمند بررسی‌ها و آزمایشات بیشتر است.
- اگر تابه‌حال از شنبلیله استفاده نکرده‌اید، بهتر است از مقدار کم شروع کنید. مثلا می‌توانید از روزی ۵۰۰ میلی‌گرم در روز شروع کنید و بعد از دو الی سه هفته میزان مصرف را تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم افزایش دهید.
فرقی نمی‌کند شنبلیله را قبل یا بعد از غذا مصرف کنید، اما با توجه به تأثیر شنبلیله بر روی کنترل قندخون بهتر است همراه با وعده‌ی غذایی مصرف شود که حاوی کربوهیدرات بیشتری است.
حرف‌آخر: مقدار مصرف شنبلیله در روز کاملا بستگی به هدف و انگیزه‌ی شما از خوردن این گیاه پرخاصیت دارد. اگر قصد خوردن قرص شنبلیله را دارید، پیشنهاد می‌شود بیشتر از روزی ۵۰۰ الی ۱۰۰۰ میلی‌گرم مصرف نکنید.
عوارض جانبی مصرف شنبلیله
- مطالعات انجام‌شده بر روی حیوانات نشان می‌دهد که مصرف شنبلیله هیچ عارضه‌ی خاصی ندارد و به‌نظر می‌رسد برای همه‌ی افراد مفید است. در این آزمایش‌ها به حیوانات نزدیک ۵۰ بار از دوز پیشنهادی داده شده و خوشبختانه هیچ اثر منفی مشاهده نگردید.
- بررسی‌های انجام‌شده بر روی انسان نیز نشان می‌دهد مصرف شنبلیله در دوز پیشنهادی هیچ ضرری برای سلامت فرد ندارد. اگرچه، در برخی از افراد، مصرف آن موجب اسهال و سوءِهاضمه شده است که البته این مسئله تقریبا ممکن است درمورد تمام مکمل‌ها اتفاق بیفتد.
- با توجه به گزارش‌های منتشرشده مبنی بر تأثیر شنبلیله بر کاهش اشتها می‌توان از این گیاه برای کاهش وزن و بهبود ناهنجاری‌های تغذیه‌ای استفاده کرد.
- به‌علاوه، برخی افراد معتقدند که مصرف شنبلیله باعث می‌شود که بدن‌شان بو و عطر خاصی بگیرد که البته هنوز این مسئله اثبات نشده است.
- همان‌طور که پیش از این گفته شد، مصرف شنبلیله موجب کاهش قندخون می‌شود، بنابراین اگر دیابت دارید و دارو مصرف می‌کنید، بهتر است در مصرف آن کمی احتیاط کنید.
- پیشنهاد ما این است که همیشه قبل از مصرف هر نوع دارو و مکمل گیاهی با پزشک خود مشورت کنید و مطمئن شوید که مصرف این گیاه و مکمل‌های گیاهی با داروهایی دیگر شما تداخل ندارد.
- حرف‌آخر: اگرچه مصرف شنبلیله در برخی از افراد ممکن است موجب سوءهاضمه و اسهال شود، اما می‌توان گفت که اگر در مصرف زیاده‌روی نکنید، تقریبا هیچ ضرر خاصی برای سلامتی ندارد.
خبرنگار : یگانه تیمورپور