شیر خشت چیست و چه کاربردی دارد؟

ماده سفید رنگ کمی مایل به زرد و شیرینی که از درخت زبان گنجشک گرفته شده است ،صمغ شیرخشت معرفی شده است و نام دیگر آن شیر خاشاک می باشد.

این گیاه باعث کاهش تب در کودکان میشود. نکته قابل توجهی که وجود دارد این است که درخت شیرخشت چنانچه در شرایط مساعد اقلیمی باشد رشد خوبی کرده و شیره فراوانی از آن خارج می شود ولی در صورتی که شرایط اقلیمی آن نامناسب باشد شاید رشد کند ولی شیره مطلوبی از خود تولید نمی کند.

با ایجاد شکافی در دیواره ی این درخت توسط کشاورزان شیره ای از آن استخراج می شود که این شیره برای دستگاه گوارش کودکان ملین بسیار خوبی است و همچنین زردی آنها را برطرف می کند.

بهترین شیرخشت تکه های بزرگ سفید و شیرین خالصی است که با گذاشتن در دهان ، به سرعت حل شده و زبان را بسیار شیرین و سرد می کند .شیرینی شیرخشت با عسل و شکر تفاوت دارد.

شیرخشت به سه طریق در بازار عرضه می شود اول اینکه اشکی است و شامل قطعات متبلور ، سوراخ دار و اشکی شکل که از بقیه مدل ها خالص تر است. دومین مورد شیرخشت تخته ای یا تکه ای که به رنگ زرد تیره و شیرین می باشد و همچنین غیر خالص است.

سومین مورد شیرخشت چربتر می باشد که نا خالص ترین نوع نسبت به انواع قبلی است و قیمت ارزان تری داشته و زمان فاسد شدن آن سریع است . ظاهراً تولید شیر خشت مربوط به ایران و اطراف آن می باشد.

فواید شیرخشت

همه چیز درباره ی شیر خشت و خواص آن از دید بوعلی سینا

از نگاه ابن سینا شیرخشک یا همان شیر خشت شبنمی است که به برگ درخت بید و گون کتیرا در هرات می نشیند و دارای مزاجی معتدل می باشد ، اثر مسهلی داشته و خواص آن شباهت زیادی به ترنجبین دارد ولی قوی تر از آن است و خاصیت زداینده دارد.
آثار درمانی شیرخشت برای نوزادان

1- درمان یبوست نوزادان با شیر خشت

گیاه معجزه گر شیرخشت طبیعت گرمی داشته و پایین آورنده تب نوزادان میباشد، ضد درد معده ، مسهل و خلط آور می باشد و مهمتر از همه مناسب برای تمامی سنین می باشد .تحقیقات ثابت کرده است که شیرخشت توانایی محافظت انسان در برابر تاثیرات اتمی را دارد مصرف این ماده شگفت انگیز یبوست را در دوران نوزادی درمان میکند.

برای خارج کردن موادی که موجب بیماری انسان شده است از داروهای گیاهی متداولی در طب سنتی استفاده می شود .داروهایی که بایستی سه تا 14 روز توسط بیمار استفاده شود.

این داروها ممکن است ترکیبی از ترنجبین ، انگور و یا خاکشیر باشد زمانی که نوزاد دارای طبع گرمی میباشد ، خاک شیر و یا میوه های دیگر به کار گرفته می شود، اما چنانچه نوزاد به طور مداوم یبوست داشته باشد بایستی از شیر خشت استفاده کند این ماده منجر می شود که مواد غذایی رقیق شده و همچنین کمک بزرگی به قطعه قطعه شدن غذا در معده می کند.

2- رشد و استحکام استخوان بندی نوزاد با خوردن شیر خشت

مصرف شیرخشت برای اینکه استحکام بیشتری به استخوان بندی نوزادان ببخشد، بسیار تاکید شده است و همچنین رشد نوزادان و رشد دندانهای آنها با شیر خشت به طور قابل توجهی صورت می گیرد. بنابراین به جای اینکه شربت قندی به کودکان خود بدهید شربتی از ترکیب ترنجبین و شیرخشت به کودک بدهید تا مقاومت استخوان بندی او افزایش یابد.

علاوه بر آن این داروی گیاهی برطرف کننده عفونت های ادراری و خارش بدن بوده و همچنین تب بر میباشد.

زردی نوزاد

3- درمان زردی نوزادان با مصرف شیرخشت

همانطور که میدانید یکی از شایع ترین بیماری هایی که در بین کودکان و نوزادان رایج است زردی می باشد که برای درمان آن از دارو درمانی ، نور درمانی ، تعویض خون و یا طب سنتی به کار گرفته می شود.

یکی از مهمترین راههای کاهش زردی تحقیقات بسیار زیادی در مورد آن صورت گرفته است استفاده از ماده گیاهی شیرخشت است که امروزه به شکل قطره های خوراکی گیاهی در بازار عرضه می شود و تا 90 درصد زردی نوزاد را کاهش داده و بهبودی حاصل می کند.

این گونه گیاهی پس از کنترل کمی و کیفی روی 32 کودک مورد مطالعه قرار گرفت. محققان محلولی که حاوی فقط 5 گرم شیرخشت بود روی کودکان آزمایش کردند و هر 12 ساعت یک بار آنها را آزمایش کردند، در نهایت بر اساس نتیجه گیریهای انجام شده دریافتند که مصرف شیرخشت تاثیر بسیاری در بهبود سریع زردی و همچنین میزان زمان بستری آن ها دارد.

زردی بدو تولد نوزادان رایج ترین زردی ها می باشد که در حالت طبیعی می تواند آثار جبران ناپذیری به مغز وارد کند، ولی با توجه به وجود ماده ی پلی ساکارید و مانیتول در شیر خشت میزان جذب مانیتول از دستگاه گوارش کاهش یافته و منجر به اسهال می شود و در نهایت با دفع هایی که در نوزاد صورت می گیرد بیلی روبین نیز از بدن او دفع و خارج می شود.

از طرف دیگر با فعال کردن گیرنده های کبدی جذب بیلی روبین را کاهش می دهد. صفرا یکی از بخش های دارای طبع گرم و خشک دیگر بدن می باشد که درمان زردی طب سنتی طبق همین رویکرد شکل خواهد گرفت.

در پسرها بیماری زردی نسبت به دختران رایج تر است چراکه طبع پسران نسبت به دختر ها گرم و خشک است. بنابراین بهترین روش درمانی برای زردی بدن استفاده از شیرخشت می باشد که از دیرباز این روش معمول بوده است ،حتی چنانچه مادر شیرخشت را مصرف کند میزان زردی نوزاد به حد صفر می رسد.

چگونگی مصرف شیرخشت برای درمان زردی نوزادان

برای مصرف شیرخشت بایستی حدود یک چهارم قاشق چای خوری شیر خشک را با آب مخلوط کرده و سپس از صافی رد کنید و بعد به آرامی به نوزاد بخورانید روزی 2 الی 3 بار می توانید این محلول را به نوزاد بدهید.

کاربرد شیرخشت

شیرخشت تب بر مناسبی برای نوزاد

شیرخشت یکی از مناسب ترین تب برها برای نوزادان میباشد. شما می توانید با یک بطری عرق بید کاسنی 5 گرم شیرخشت را مخلوط کرده و سپس هر دو ساعت یک بار تقریبا به اندازه نصف فنجان به نوزاد خود بدهید. این محلول خارش بدن ، حرارت درونی و عفونت های ادراری نوزاد را برطرف نموده و سریعا تب را کاهش می دهد.
خواص شیرخشت

شیرخشت از نظر طبیعت کمی گرم و از نظر رطوبت و یبوست معتدل است. همانطور که ذکر شد مهمترین خاصیت شیرخشت ، درمان زردی نوزادان است.اما خواص بسیار دیگری دارد که عبارتند از :

    مسهل صفرا
    خلط آور
    مقوی جگر و معده
    کاهش دهنده حرارت بدن
    از بین برنده سرفه و خشونت سینه و حلق و تب

ترکیب شیرخشت با ماءالشعیر هترین مسهل شناخته می شود.این ترکیب برای رفع تب حار و افراد گرم مزاج مفید است.اما اگر بیماری ، نزله و سرفه نباشد بهتر است با گلاب ترکیب شود.

تحقیقات سال های اخیر روی شیرخشت نشان می دهد که مصرف خوراکی آن ،انسان را تا حدی در برابر تشعشعات اتمی ایمن نگه می دارد.

قند موجود در ترنجبین و شیرخشت برای مبتلایان به مرض قند ضرر ندارد. به جای دادن شربت قند به نوزادان ، شربتی از شیرخشت و ترنجبین به آنها دهید تا موجب محکم تر شدن استخوانبندی آنها شود همچنین موجب زود دندان نوزادان می شود.

برای بهبود تب های حاد، آبله مرغان ، انواع حصبه و اسهال خونی، بواسیر و پیدا شدن خون در ادرار، فقط باید شیرخشت مصرف کرد و از خوردن ترنجبین خودداری کنید.

نکات تکمیلی درباره مصرف شیرخشت

قبل از اینکه درمان زردی نوزاد با شیر خشت را شروع کنید ، حتماً باید با پزشک متخصص اطفال مشورتی داشته باشید و در صورت تایید پزشک اقدام به استفاده از شیرخشت های اصل و مرغوب کنید.

هرچند مصرف شیرخشت به تنهایی برای درمان زردی پیشنهاد شده است ولی اثربخشی آن به همراه ترنجبین بیشتر است ،چون ترنجبین به طور کامل شیرین است دیگر نیازی به شیرین کردن این دارو نیست. علاوه بر آن مادر نیز می تواند از این دارو استفاده کند تا از طریق شیر خود مواد مفید آن را به کودک برساند.

حتی برای اثربخشی زیاد نیز می توانید به جای مخلوط کردن ترنجبین و شیر خشت در آب ، آنها را در محلولهای عرق شاه تره و کاسنی و یا حتی عرق هایی همچون عرق بید حل کنید. ناگفته نماند برای استفاده این محلول بایستی محتاطانه عمل کرد و جهت مصرف از فراورده های استاندارد شده و مطمئن آن استفاده کرد.