در بیماری سالک، ابتدا یک جوش کوچک روی صورت پیدا می شود و این جوش به تدریج بزرگ و تبدیل به ضایعه پوستیِ زخمی می شود؛ در طب سنتی برای این بیماری درمان کامل وجود دارد.
سالک یک ضایعه پوستی و زیرپوستی (زیرجلدی) عفونی از نوع گرانولوماتوز (برآمدگی و سفت و دانه دانه شدن نسج بر اثر عفونت) است که باعث بروز زائده های نوک تیز روی پوست می شود که این زائده ها بعداً تبدیل به زخم می شوند.
عوامل ایجاد کننده سالک، انگل های لیشمانیا ماژور (L. major) و لیشمانیا تروپیکا (L. tropica) هستند که بیشتر در مناطق هند، اطراف پاکستان، نواحی مدیترانه ای، کشور های شوروی سابق، افغانستان، آفریقا، سودان و منطقی از این دست یافت می شوند؛ این بیماری عموماً در کودکان و جوانان ایجاد می شود، اصلی ترین میزبان این انگل ها انسان و عامل ناقل آنها نوعی پشه خاکی است.

انگل لیشمانیا ماژور (L. major) موجب بروز زخم های مرطوب به نام «سالک شهری» می شود؛ این نوع از سالک بیشتر در مناطق بومی خاورمیانه، سودان، اتیوپی، نیجریه و آفریقا وجود دارد؛ مخزن این انگل، جوندگان وحشی هستند که در نقب های این مناطق زندگی می کنند، ناقلان این انگل ها نیز پشه های B.caucasicus و P.papatosi (دو نوع پشه خاکی) هستند که از این جوندگان آلوده به انگل، تغذیه می کنند و سپس این انگل را به انسان ها منتقل می کنند.

سالک
درمان سالک

دوره کمون بیماری سالک خشک، بین 2 تا 6 ماه است؛ در ابتدا یک جوش کوچک روی صورت پیدا می شود و این جوش به تدریج بزرگ شده و تبدیل به ضایعه پوستیِ زخمی می شود؛ زخم این ضایعه پوستی، در مرکز آن است و این ضایعه به صورت مدور است و مرز مشخصی دارد و در اطراف این ضایعه پوستی، مرز گوشتی زبری وجود دارد و از آن ماده عفونی ترشح می شود؛ سالک خشک ممکن است به صورت یک زخم واحد یا تعداد زیادی زخم در نقاط باز بدن (که با لباس پوشیده نشده اند) باشد.
غدد لنفاوی معمولاً بر اثر این بیماری ملتهب و بزرگ نمی شوند؛ این زخم ها بین 1 تا 2 سال بعد بهبود می یابند اما جای آن مانند یک جای جوش بزرگ و بدون رنگدانه پوستی، روی پوست می ماند؛ این انگل ها به وفور در بدن شخص آلوده وجود دارند و می توانند بر اثر تماس مستقیم (به معنای تماس خون یا مایعات یا مخاط شخص آلوده با خون یا مخاط بدن شخص پذیرنده) با شخص آلوده به سایر افراد منتقل شوند حتی در مواردی ممکن است این انگل با تماس پوستی به شخص دیگر منتقل شود که البته این حالت در صورتی رخ می دهد که پوست شخص پذیرنده زخمی باشد.
اما مهم ترین و مفیدترین داروی مؤثر برای درمان سالک «شیره فلوس» است که از طرف بعضی از داروسازان قدیمی به طور اسرارآمیز و سرّی به کار می رفت و کمتر کسی از آن مطلع بود؛ در این مطلب طرز تهیه و استفاده آن را آموزش می دهیم تا مورد استفاده قرار گیرد.
فلوس را شکسته و مغز آن را که شامل هسته و شیره است در آب خیس کرده هسته را جدا و شیره آن را که در آب حل می شود گرفته و با حرارت ملایم آن را غلیظ می کنیم تا به صورت یک پماد در آید؛ بعد آن را روی زخم سالک می گذاریم و این عمل را چندین بار تکرار می کنیم تا سالک درمان شده و از بین برود, یکی از مزایای این درمان این است که جای زخم آن پس از بهبودی کوچک و قشنگ باقی می ماند به طوریکه نه تنها صورت را زشت نمی کند بلکه بر زیبایی آن می افزاید.