تحقیقات علمی نشان می‌دهند برخی از ریسک فاکتورها می‌توانند بعضی از افراد را بیشتر از بقیه در معرض ابتلا به اوتیسم قرار دهند. این ریسک فاکتورها شامل سابقهٔ اوتیسم در خانواده، عوامل محیطی مانند آلودگی شدید و نارس به‌دنیاآمدن می‌شود.
ریسک فاکتورهای مربوط به مغز و بدن
شکل مغز و رشد مغز طی تکامل
اسکن مغز افرادی که اوتیسم دارند نشان می‌دهد مغز این افراد در مقایسه با مغز افراد معمولی دیگر، تفاوت‌هایی از جهت برخی از ساختارهای مغزی دارد.
مغز کودکانی که اوتیسم دارند، در اوایل کودکی سریع‌تر از حد نرمال رشد می‌کند و بین سلول‌های مغزی این بچه‌ها ارتباطات ضعیفی برقرار است. در کودکانی که اوتیسم دارند، فرایندی به نام هرس کردن (pruning) به طور مؤثر روی نمی‌دهد. «هرس کردن» مغز فرایندی است که طی آن مغز خود را از ارتباطاتی لازم نیستند خلاص می‌کند تا فضا برای ارتباطات مهم باز شود.
عفونت در دوران بارداری
برخی مطالعات نشان می‌دهند در بارداری ممکن است در مرحله‌ای کودک مستعد ابتلا به اوتیسم باشد. گفته می‌شود عفونت‌های باکتریایی طی بارداری می‌توانند احتمال ابتلای جنین درحال‌رشد را به اوتیسم افزایش بدهند اما این احتمال بسیار کم بوده و در بیشتر موارد نقشی در ابتلا به اوتیسم ندارد.
سابقهٔ اوتیسم در خانواده و ژنتیک
تحقیقات نشان می‌دهد سابقهٔ خانوادگی و ژنتیک در ابتلا به اوتیسم نقش دارد. عوارض طی بارداری و بارداری در سنین بالا نیز می‌تواند در این احتمال دخیل باشد.
خانواده‌هایی که سابقهٔ اختلال طیف اوتیسم در آنها وجود دارد
بچه‌هایی که سابقهٔ اختلال طیف اوتیسم در خانواده‌شان وجود دارد بیشتر احتمال دارد به این اختلال دچار شوند. حتی اگر پدر و مادر هیچ‌کدام مبتلا به اختلال طیف اوتیسم نباشند، این احتمال وجود دارد که حامل تغییرات ژنتیکی باشند که باعث اوتیسم می‌شوند و می‌توانند این ژن را به فرزندشان انتقال دهند.
پدر و مادری که سابقهٔ اوتیسم در خانواده ندارند؛ اما در سنین بالا اقدام به بچه‌دار شدن می‌کنند بیشتر احتمال دارد کودکشان به اوتیسم مبتلا شود
وقتی تشخیص داده می‌شود کودکی به اختلال طیف اوتیسم دچار است، احتمال اینکه فرزند بعدی نیز به اوتیسم دچار شود ۲۰ درصد بیشتر می‌شود و اگر دو فرزند اول خانواده اوتیسم داشته باشند، احتمال ابتلای فرزند سوم به اوتیسم ۳۲ درصد بالاتر می‌‌رود.
هنوز کاملاً مشخص نیست ژن اختلال طیف اوتیسم چگونه و با چه الگویی انتقال داده می‌شود و نمی‌توان پیش‌بینی کرد در خانواده‌ای که این اختلال وجود دارد، چه کسی اوتیسم می‌گیرد و چه کسی نه.
نورکسین ۱ (Neurexin 1) ژنی است که همهٔ ما آن را داریم و نقش مهمی در ارتباطات داخل مغز دارد. بعضی پژوهش‌ها نشان می‌دهند اختلالاتی در این ژن می‌تواند ریسک فاکتوری برای ابتلا به اوتیسم باشد. اما هنوز شواهدی وجود ندارد که تأیید کند اختلالات این ژن به‌تنهایی بتوانند سبب اوتیسم شوند.
طبق شواهد، ژن‌های متعددی می‌توانند در اختلال طیف اوتیسم دخیل باشند. گاهی اختلال طیف اوتیسم با دیگر اختلالات رشد عصبی مانند سندرم داون و سندرم ایکس شکننده همراه می‌شود.
همچنین ژن ریلین (Reelin) که نقش مهمی در ساختن لایه‌های مغزی طی دوران جنینی دارد در ابتلا به اختلال طیف اوتیسم دخیل می‌باشد.
باردار شدن در سنین بالا
پدر و مادری که سابقهٔ اوتیسم در خانواده ندارند؛ اما در سنین بالا اقدام به بچه‌دار شدن می‌کنند بیشتر احتمال دارد کودکشان به اوتیسم مبتلا شود.
عوارض مربوط به بارداری
عوارض بارداری مانند بارداری‌های متعدد و زایمان‌های زودتر از موعد نیز از ریسک فاکتورهای اختلال طیف اوتیسم هستند. همچنین برخی مطالعات نشان داده‌اند فاصلهٔ کمتر از یک سال بین دو بارداری نیز می‌تواند احتمال اوتیسم را بیشتر کند.
ریسک فاکتورهای مربوط به عوامل محیطی
برخی از عوامل محیطی می‌توانند ریسک ابتلا به اختلال طیف اوتیسم را افزایش دهند. ضمناً افرادی که در حال حاضر از نظر ژنتیکی مستعد اوتیسم هستند درصورتی‌که در معرض این عوامل محیطی قرار بگیرند، احتمال اینکه به اوتیسم دچار شوند خیلی بیشتر می‌شود.
فاکتورهای محیطی شامل شرایطی نیز می‌شوند که بعد از باردار شدن رخ می‌دهند؛ مثلاً برخی شواهد حاکی از این هستند که مصرف یک سری از داروهای ضدتشنج طی بارداری می‌تواند منجر به اختلال طیف اوتیسم در کودک شود.
بیشتر تحقیقات انجام شده در مورد علت‌های اختلال طیف اوتیسم، متمرکز بر ارتباط این اختلال با ژنتیک و سابقهٔ خانوادگی هستند؛ اما کودکان خردسال، طی دوران جنینی و در همان اوایل تولد، در معرض هزاران مواد سمی قرار می‌گیرند.
ریسک فاکتورهای مربوط به سبک زندگی
قبلاً این باور وجود داشت که بعضی از واکسن‌ها می‌توانند سبب اختلال طیف اوتیسم شوند اما مطالعات گسترده‌ای این تئوری را آزمودند و معلوم شد هیچ واکسنی نمی‌تواند باعث ابتلا به اوتیسم شود.
اختلال طیف اوتیسم از ۱۸ ماهگی تدریجاً خود را نشان می‌دهد و به این دلیل که خیلی از بچه‌ها طی این دوره انواع واکسن‌ها را دریافت می‌کنند، در گذشته این تصور اشتباه وجود داشت که ابتلا به اختلال طیف اوتیسم به واکسیناسیون مربوط می‌شود.
پیش از اینکه مطالعات بیشتری دربارهٔ علل ابتلا به اوتیسم انجام شود، والدین کودک مبتلا به اوتیسم اغلب سرزنش می‌شدند. بعضی از افراد حتی ادعا می‌کردند بی‌توجهی و مراقبت ناکافی از کودک سبب اختلال طیف اوتیسم می‌شود. اما بعداً معلوم شد چنین چیزی واقعیت ندارد و دهه‌ها تحقیق مداوم روی این مسئله، نادرست بودن این تئوری را ثابت کرد.
این تئوری در سال‌های بین ۱۹۵۰ و ۱۹۷۰ که درک بسیار کمی از اختلال طیف اوتیسم وجود داشت شایع بود. در آن زمان، اوتیسم را یک اختلال روانی می‌دانستند، نه یک اختلال رشد عصبی در مغز.
هیچ‌کس نمی‌تواند دلیل خاصی برای اختلال طیف اوتیسم پیدا کند، اما ابتلای کودک به اوتیسم هرگز تقصیر والدینش نیست.