مطالبه اصلی بازنشستگان کارگری، «اصلاح مصوبه‌ی افزایش مستمری‌ها» توسط دولت است که علیرغم ورود هیات تطبیق قوانین مجلس، هنوز مراحل قانونی آن به پایان نرسیده؛ آنها در انتظار نامه‌ی رسمی ریاست مجلس شورا هستند؛ آیا تا قبل از پایان تیر، این اصلاحات به سرانجام می‌رسد؛ آیا بازنشستگان سایر سطوح می‌توانند از افزایش مستمری‌ها براساس مصوبات شورایعالی کار بهره‌مند شوند؛ فعالان صنفی چه راهکارهایی دارند؟

سیدمحمد صالحی (مسئول اتحادیه پیشکسوتان جامعه‌ی کارگری چهاردانگه) در این رابطه می‌گوید: چهار ماه از سال جدید سپری شده اما هنوز مطالبات اولیه و قانونی بازنشستگان تامین اجتماعی برآورده نشده است؛ کانون‌های بازنشستگی به عنوان نمایندگان قانونی بازنشستگان نتوانسته‌اند در این زمینه گام موثر بردارند. فقط به نامه‌نگاری اکتفا کرده‌اند؛ به این نهاد و آن نهاد و فلان فرد مسئول نامه نوشته‌اند اما مشکلات ما همچنان پابرجاست و هنوز حل نشده است.

رابطه‌ی تورم و مستمری‌ها

تورم ۷۰ درصد، افزایش حقوق ۱۰ درصد!

وی با بیان اینکه «چرا بازنشسته با سی سال سابقه کار باید فقط ده درصد افزایش حقوق داشته باشد»؛ ادامه می‌دهد: افزایش ده درصدی مستمری بازنشستگان سایر سطوح، ناعادلانه و غیرقانونی است؛ ده درصد افزایش حقوق در شرایطی که تورم لااقل ۷۰ یا ۸۰ درصد است، چطور توجیه می شود؟ مگر بازنشستگان سایر سطوح، هزینه‌ی زندگی ندارند، مگر تورم بر سفره‌های اینها وارد نمی‌شود؛ چرا بازنشستگان حداقل‌بگیر باید مشمول افزایش ۵۷.۴ درصدی باشند اما دولت به افزایش ۳۸ درصدی بازنشستگان سایر سطوح رضایت نمی‌دهد؟ تورم و گرانی‌ها، بر زندگی همه‌ی بازنشستگان به یکسان تاثیر می‌گذارد.

    به گفته‌ی صالحی، حقوق بازنشستگان کارگری از جیب دولت پرداخت نمی‌شود، تماماً از اندوخته‌ی تاریخیِ خود بازنشستگان است؛ درست نیست دولت در این مساله دخالت کند و از افزایش عادلانه جلوگیری نماید.

مشکلات بازنشستگان سخت و زیان‌آور

این فعال صنفی بازنشستگان در ادامه به موضوع بازنشستگان سخت و زیان‌آور اشاره می‌کند؛ بازنشستگانی که عموماً سایر سطوح محسوب می‌شوند اما نه حقوق‌های آن‌چنانی می‌گیرند و نه از سلامت جسمی برخوردارند؛ این بازنشستگان مشمول افزایش ده درصدی مستمری ۱۴۰۱ شده‌اند؛ صالحی می‌گوید: منِ بازنشسته که سی سال تمام در یک شغل سخت و زیان‌آور خدمت کرده‌ام، هر یکسال سابقه برایم یک سال و نیم حساب می‌شود؛ یعنی الان ۴۵ سال سابقه‌ی بیمه پردازی دارم؛ ۴۵ سال یک سوم حقوق من در صندوق تامین اجتماعی اندوخته شده است؛ چرا امروز در دوران پیری باید فقط ده درصد افزایش حقوق داشته باشم؟! بازنشستگان سخت و زیان آور مبتلا به بیماری‌های مختلف هستند؛ همان خرج دارو و درمان‌شان در یک ماه چقدر می‌شود؛ چطور با ۵ یا شش میلیون تومان همه‌ی هزینه‌های زندگی را تامین کنند؟

صالحی می‌افزاید: الان خط فقر کمتر از ده میلیون تومان نیست؛ اما بازنشسته پنج میلیون و خرده‌ای می‌گیرد؛ آیا آن‌هایی که نشسته‌اند و برای افزایش مستمری بازنشستگان مصوبه نوشته‌اند، خودشان می‌توانند با این پول زندگی کنند؛ در این شرایط گرانی‌ها، ما بازنشستگان بازهم به همان مصوبه‌ی شورایعالی کار قانعیم اما متاسفانه دولت قانع نیست و به آن مصوبه رضایت نمی‌دهد. شورایعالی کار، براساس هزینه‌های زندگی در سال قبل، ارقام افزایش حقوق را مصوب کرده؛ این اعداد بسیار حداقلی و متعلق به زمستان سال قبل است؛ در همین چند ماهی که از سال جدید گذشته، دوباره چند میلیون تومان به هزینه‌های زندگی اضافه شده است.

این فعال صنفی بازنشستگان به عملکرد کانون عالی انتقاد دارد؛ او معتقد است؛ در این اوضاع بغرنج که معیشت بازنشستگان رو به وخامت رفته، کانون عالی بازنشستگان تامین اجتماعی به عنوان نماینده عالی حدود ۴ میلیون بازنشسته، نتوانسته به خوبی از منافع موکلان خود دفاع کند. کانون عالی برای بازنشستگان سایر سطوح بر افزایش ۳۸ درصدی به اضافه‌ی مبلغ ثابت ۵۱۵ هزار تومان نظر داشت اما این عملی نشد ولی نتوانستند اقدامات موثر به عمل بیاورند تا رای خود را به کرسی بنشانند و مجوز اجرا بگیرند.

رئیس مجلس نامه بدهد

از دولت و مجلس هر دو انتظار داریم

حالا بازنشستگان کارگری در انتظار نامه‌ی رسمی ریاست مجلس خطاب به رئیس جمهور هستند؛ این نامه‌ی رسمی بایستی به دولت تکلیف کند که حتماً مصوبه‌ی افزایش حقوق بازنشستگان اصلاح شود؛ صالحی با بیان اینکه انتظار داریم در همین هفته یا نهایت هفته بعد، رئیس مجلس این نامه را ابلاغ کند؛ می‌گوید: اگر روند اداری کار طی نشود و بازهم خلف وعده کنند، هیچ چاره‌ای نداریم جز اینکه مطالبه‌گری کنیم؛ اینبار نه تنها از دولت که از مجلس نیز مطالبه می‌کنیم. ما از دولت و مجلس، هر دو انتظار داریم که کار را سریع پیش ببرند؛ رئیس جمهور به ما قول داد که پیگیر معیشت بازنشستگان است.

    به گفته‌ی صالحی، تا قبل از پایان تیر باید اصلاحات به ثمر برسد، همه بازنشستگان مشمول مصوبات مزدی شورایعالی کار شوند و نه تنها حقوق تیرماه را اصلاح شده بپردازند بلکه در همین تیرماه، مابه‌التفاوت سه ماه قبل نیز به حساب بازنشستگان واریز شود.

مسئول اتحادیه پیشکسوتان جامعه‌ی کارگری چهاردانگه وضعیت معاش بازنشستگان را بحرانی توصیف می‌کند: امروز بازنشستگان در تامین نیازهای اولیه زندگی درمانده‌اند؛ وضع بازنشستگان در ابعاد مختلف بحرانی‌ست، چه در زمینه‌ی سبد خوراکی‌ها و چه از منظر دارو و درمان و سایر هزینه‌ها. امروز بازنشسته با حقوقی که می‌گیرد حتی نصف هزینه‌های اصلی زندگی را نمی‌تواند تامین کند. کانون‌های بازنشستگان به عنوان نماینده قانونی باید به مساله حقوق با جدیت بیشتر ورود می‌کردند؛ باید مساله حقوق تا امروز حل می‌شد.

بیمه‌ی تکمیلی یا بیمه‌ی تحمیلی؟

این فعال صنفی بازنشستگان، مهم‌ترین مطالبه را بحث حقوق و معیشت می‌داند اما اضافه می‌کند: مساله دارو و درمان برای بازنشستگان اهمیت بسیار دارد؛ بازنشستگان کارگری چون سال‌ها در مشاغل سخت و پای خط تولید کار کرده‌اند، در دوران کهولت معمولاً با بیماری‌های سخت دست و پنجه نرم می‌کنند و ماهانه نیاز به دارو و چک‌آپ پزشکی دارند؛ همه اینها هزینه دارد؛ «تامین درمان رایگان برای بازنشستگان» یک مطالبه‌ی کلیدی است؛ باید بیمه‌ی پایه همه هزینه‌های درمان بازنشستگان را پوشش بدهد و بازنشسته بدون نیاز به بیمه‌ی تکمیلی بتواند صفر تا صد خدمات درمانی و دارویی را رایگان دریافت کند.

او بیمه تکمیلی را «بیمه تحمیلی» می‌نامد و ادامه می‌دهد: ما از بیمه تکمیلی راضی نیستیم چون تحمیلی‌ست؛ علاوه بر این، استفاده از خدمات آن بسیار دشوار است؛ بازنشسته دکتر می‌رود می‌گویند با بیمه آتیه‌سازان قرارداد نداریم یا پول نقد بده، ما به تو رسید می‌دهیم هفته‌ها دوندگی کن تا پولت را بگیری؛ این بیمه کاملاً تحمیلی و ناخواسته است و ما اصلاً آن را قبول نداریم و به رسمیت نمی‌شناسیم. سازمان باید ملزم شود به درمان رایگان بازنشستگان. بدون تردید، در قراردادهای بیمه تکمیلی، یک عده‌ای سود می‌برند؛ پای سود یک عده‌ای وسط هست که چنین اصرار بر تداوم بیمه تکمیلی و یا انعقاد قرارداد با یک بیمه‌گزار خاص و معین دارند. چشم بسته و بدون توجه به دغدغه‌ها و انتقادات بازنشستگان، با بیمه‌گزار قرارداد تمدید می‌کنند و برایشان رضایت بازنشسته هیچ اهمیتی ندارد.

صالحی تاکید می‌کند: قانون الزام تامین اجتماعی می‌گوید باید صفر تا صد درمان کارگران و بازنشستگان در تمام مراکز درمانی کشور رایگان باشد؛ باید سازمان تامین اجتماعی به درمان رایگان ملزم شود. الان کاری کرده‌اند که در بسیاری از درمانگاه‌ها و مراکز ملکی تامین اجتماعی، پزشک متخصص نیست؛ بازنشسته مجبور است برود مطب‌های خصوصی و هزینه‌های هنگفت بپردازد؛ چرا در استان‌های مختلف کشور در مراکز ملکی تامین اجتماعی، تمام خدمات درمانی فراهم نیست و ارائه نمی‌شود؛ چرا بازنشسته باید از درمان رایگان که حق قانونی‌اش است، محروم باشد؛ حق بیمه‌ای که سی سال پرداخته‌ایم اگر هنگام پیری و مریضی به کارمان نیاید، دیگر چه زمانی قرار است به درد بخورد و موثر باشد؟

شش میلیون تومان حقوق «پانزده روز» کفاف نمی‌دهد

او در پایان جمع‌بندی می‌کند: افزایش حقوق براساس قانون –به طور مشخص ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی- و درمان رایگان، دو مطالبه‌ی اصلی بازنشستگان کارگری‌ست؛ اما در این مقطع زمانی، بحث مستمری‌ها اولویت دارد؛ قبل از پایان تیر باید مصوبه‌ی دولت اصلاح و ماده ۹۶ احیا شود؛ در این زمینه کانون عالی بازنشستگان نتوانسته گام‌های موثر بردارد؛ انتقادات بسیار به عملکردشان وارد است؛ امروز ما بازنشستگان هم از دولت و هم از مجلس توقع داریم این موضوع را سریع‌تر به سرانجام برسانند. قانونگزاران و مجریان قانون، بیایند بگویند چطور یک خانواده بازنشسته با پنج یا شش میلیون تومان حقوق ماهانه زندگی کند، اگر پاسخی به این سوال دادند، ما هم به ده درصد رضایت می‌دهیم؛ واقعاً با شش میلیون تومان نمی‌توان زندگی کرد، حتی پانزده روز کفاف نمی‌دهد.