در داغ‌ترین روزهای فصل تابستان به سر می‌بریم و بنابراین کشف روش هایی برای خنک کردن بدن، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. با یک جستجوی اجمالی در گوگل برای چگونگی کاهش حرارت بدن در برابر گرما، راه‌هایی عجیب و غریب و شگفت‌انگیز، از نوشیدن چای داغ، خوردن غذاهای تند و حتی لیسیدن مچ دست پیش روی ما قرار می‌گیرند.
اما آیا روش‌های اشاره شده، در عمل مفید و کاربردی هستند؟ در ادامه با بررسی صحت علمی این روش ها، به مرور هر یک از آنها می‌پردازیم.
عجیب ترین روش های خنک کردن بدن
۱- نوشیدن چای داغ
یک نوشیدنی خنک در گرمای تابستان، بدون شک گزینه‌ای وسوسه‌انگیز و جذاب برای کاهش حرارت بدن به شمار می‌رود. اما به طور شگفت‌آوری، نوشیدنی‌های گرم مانند چای و قهوه، ممکن است عملکرد موثرتری داشته باشند.
نتایج مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲ که توسط محققان دانشگاه اتاوا به منظور بررسی تاثیر نوشیدن مایعات گرم در خنک کردن بدن انجام گرفت، نشان داد که یک نوشیدنی داغ می‌تواند در شرایط آب‌وهوایی خشک، بدن را تا حد قابل قبولی خنک کند.
دکتر اولی جی، یکی از نویسندگان این مطالعه گفت:
با مصرف نوشیدنی داغ، مقدار کم‌تری از گرمای ذخیره شده در بدن شما باقی خواهد ماند و از طریق تعریق، تبخیر خواهد شد.
زمانی‌که یک نوشیدنی گرم را مصرف می‌کنید، عرق بیش‌تری می‌ریزید که با تبخیر آن، بدن شما خنک می‌شود و گرمای اضافه شده به بدن از طریق نوشیدن مایعات از بین خواهند رفت. تعریق یک عملکرد طبیعی ضروری است که به بدن ما کمک می‌کند در دمای متعادل قرار گیرد.
همان‌طور که عرق از سطح پوست شما تبخیر می‌شود، با تبدیل آب از مایع به بخار، گرمای اضافی نیز از بین خواهد رفت. با این‌حال، در شرایط آب‌وهوایی مرطوب، این اثر خنک‌کننده تاثیر کم‌تری دارد، بنابراین در این صورت، نوشیدن مایعات گرم به خنک شدن بدن شما چندان کمک نخواهد کرد.
دکتر جی در ادامه افزود:
در روزهای بسیار گرم، اگر لباس زیادی پوشیده‌اید یا به طور غیرقابل کنترلی عرق می‌ریزید، بد نیست یک نوشیدنی گرم را امتحان کنید.
۲- مصرف غذای تند
احساس سوزشی که در اثر خوردن غذاهای تند در دهان ایجاد می‌شود، ناشی از یک ماده شیمیایی موجود در فلفل قرمز به نام «کپسایسین» است. این ماده معمولا با ایجاد احساس گرمای یکسان در سایر قسمت‌های بدن همراه است که باعث افزایش فرآیند تعریق می‌شود.
بری گرین، پروفسور دانشگاه ییل در مقاله خود که در نشریه Scientific American چاپ شده، می‌گوید:
غذاهای تند، گیرنده‌هایی را در پوست تحریک می‌کنند که به‌طور معمول به گرما پاسخ می‌دهند. سیستم عصبی مرکزی نیز به هر چیزی که سیستم حسی به آن دستور دهد، واکنش نشان می‌دهد. بنابراین، الگوی فعالیت ناشی از درد و رشته‌های عصبی گرم، احساسات و واکنش‌های فیزیکی گرما، از جمله اتساع عروق، تعریق و گرگرفتگی را تحریک می‌کند.
همان‌طور که پیش‌تر در مورد نوشیدنی‌های گرم بیان شد، تعریق یکی از روش‌های کلیدی برای کمک به تنظیم دمای بدن است.
۳- لیس زدن مچ دست، روشی عجیب برای خنک کردن بدن
این تاکتیک عجیب، توسط موجوداتی نظیر کانگورو و میمون استفاده می‌شود. با وجود منزجرکننده بودن آن، اما لیسیدن مچ دست می‌تواند به خنک نگه داشتن بدن انسان نیز کمک کند.
مچ دست دارای نقاطی است که می‌توانید نبض خود را حس کنید؛ زیرا رگ‌های خونی شما به سطح پوستتان نزدیک هستند.
با لیسیدن مچ دست، از بزاق دهان خود برای تقلید از اثرات عرق استفاده می‌کنید و بدیت ترتیب، سطح پوست را خود را خنک می‌کنید. این کار، با کند کردن جریان خون، از گرم شدن بیش از حد بدن جلوگیری می‌کند. اگر این ایده برایتان عجیب و نامتعارف است، ریختن آب بر روی مچ دست نیز اثری مشابه خواهد داشت.
۴- شارژرهای خود را از برق بکشید
در حالی‌که می‌دانیم بسیاری از وسایل الکترونیکی بزرگ و قدرتمند مانند تلویزیون‌ها و رایانه‌ها گرمای زیادی تولید می‌کنند، احتمالا از تاثیر کشیدن وسایل کوچک‌تر از برق غافل هستید.
لامپ، کتری، اتو و حتی شارژرها در صورت استفاده می‌توانند گرمایی بیش از حد انتظار تولید کنند. در سال 2020، محققان ZDNet یک شارژر بی‌سیم را با استفاده از یک دوربین حرارتی برای بررسی میزان داغ بودن آن در حین کار و هم‌چنین حالت بی‌استفاده آزمایش کردند.
آنها دریافتند که وقتی گوشی آیفون ۱۱ پرو مکس روی شارژر بی‌سیم قرار دارد، دمای دستگاه به ۳۲ درجه سانتی‌گراد می‌رسد، این در حالی است که هوای اطراف نیز با افزایش دما، به ۲۰ درجه سانتی‌گراد رسیده بود.
آنها توصیه کردند:
اگر قصد دارید شارژ خنک تری داشته باشید، قاب گوشی را درآورده و هم‌چنین از قرار دادن آن در معرض نور خورشید اجتناب کنید، هم‌چنین پد شارژ را نیز روی یک سطح تخت قرار دهید تا از عدم مسدود شدن منافذ هوا مطمئن شوید.
۵- خنک کردن بدن با پرهیز از مصرف مشروبات الکلی
الکل به دلیل خاصیت ادرارآوری که دارد باعث می‌شود آب بدن شما به شدت کاهش پیدا کند. به نقل از Drink Aware، الکل باعث می‌شود بیش‌تر از حالت عادی ادرار کنیم و مایعاتی که با این سرعت از بدن ما خارج می‌شوند، در صورت عدم جایگزینی، می‌توانند منجر به کم‌آبی بدن شوند.
از جمله اثرات کم‌آبی بدن می‌توان به احساس تشنگی، سرگیجه، سبکی سر و خستگی، خشکی دهان، لب‌ها و رنگ زرد تیره ادرار اشاره کرد. مصرف الکل هم‌چنین با گشاد کردن رگ‌های خونی در پوست، باعث می‌شود تا بیش از حالت عادی احساس گرما کنید.
۶- همه پنجره‌ها را باز نکنید
در نگاه اول خلاف واقع به نظر می‌رسد، اما تحقیقات نشان داده که برای خنک نگه داشتن منزل خود نباید تمام پنجره‌ها را باز کرد. این کار باعث می‌شود تا اتاق‌های مشرف به آفتاب، گرم‌تر از مناطق تحت پوشش سایه باشند و بدین ترتیب اختلاف فشار و دما رخ خواهد داد.
با باز کردن تعدادی از پنجره‌ها، می‌توانید روشی را فراهم کنید که به موجب آن، هوای خنک به داخل کشیده شده و هوای گرم از طریق بخش‌های آفتابی به خارج از خانه هدایت شوند.
۷- زبان خود را لوله کنید و نفس بکشید
ایده تنفسی خنک‌تر، هرچند ممکن است مضحک به‌نظر برسد، اما متخصصان باتجربه یوگا از تکنیکی خنک‌کننده به نام تنفس شیتالی پرانایاما استفاده می‌کنند.
میرا واتس، بنیان‌گذار سیدی یوگا در گفتگو با Live Science توضیح داده که چگونه این تکنیک می‌تواند بدن شما را در عرض چند دقیقه خنک کند.
او گفت:
این روش با نشستن به صورت صاف و در یک موقعیت راحت با نگه داشتن دست‌ها روی زانو آغاز می‌شود. در این حالت زبان خود را بیرون آورده و به مانند حرف U، آن را از طرفین لوله کنید، در این موقعیت باید از طریق زبان نفس بکشید و با بینی خود عمل بازدم را انجام دهید. سپس برای خنک کردن بدن خود از طریق این روش، عمل فوق را 5 تا 8 بار تکرار کنید.