آیین افتتاحیه یازدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران امروز (۲۲ آذر)، همزمان با آغاز هفته پژوهش با حضور اشرف بروجردی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، برگزار شد.

بروجردی با گرامیداشت آغاز هفته پژوهش، گفت: امید است سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در راستای دست یابی به منابع علمی و پژوهشی در جایگاهی قرار گیرد که منابع و نتایج پژوهش‌های انجام شده در این سازمان به عنوان داشته‌ها و یافته‌های علمی، فصل الخطابی برای برنامه ریزان، تصمیم گیران و پژوهشگران و اصحاب دانش باشد.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: پژوهش و تحقیق بالاترین مرجع برای دست‌یابی به منابع اطلاعاتی است و مبنای پژوهش توام با یافته‌های محیطی و اندیشه صاحبنظران است که در این زمینه نظرهای خود را در حوزه‌ها و عرصه‌های مختلف ارائه می‌دهند. اما سئوال این است که آیا پژوهش باید کمی یا کیفی باشد؟ درگذشته پژوهش‌هایی مورد استناد قرار می‌گرفت که بار کمی آنها شاخص بود، اما امروزه صاحبنظران به این جمع بندی رسیده اند که پژوهش کیفی از اطلاعات غنی برخوردار است. چندین سال است درباره پژوهش‌های علمی تاکید بیشتری می‌شود که در این زمینه پیشنهاد می‌کنم به کتاب «درآمدی بر روش تحقیق کیفی» اثر بیوک محمدی مراجعه شود.

بروجردی افزود: از سوی دیگر پژوهش‌هایی که براساس داده‌های کمی ارائه می‌شود کاربرد بیشتری در صنعت و مراکز صنعتی دارند. زیرا عمده تحقیقات در این عرصه بر مبنای آمار و ارقام  است که نتایج آن مورد استفاده تصمیم گیران و مدیران عرصه صنعت قرار می‌گیرد.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران یادآور شد: همچنین پژوهش‌های علوم انسانی در برنامه ریزی و تصمیمات مدیران موثر است. به عنوان مثال نام ‌خانه‌های امن مانند «خانه‌های سبز»، «خانه ریحانه» و «خانه گرم» را شنیده اید. درباره این خانه‌های امن مطالعات زیادی صورت گرفت و بحث ساماندهی کودکان خیابانی همواره مورد توجه سازمان‌ها بوده است. از همین رو پژوهش‌های کمی و میدانی می‌تواند اثر بخش باشد.

بروجردی افزود: به اعتقاد من تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران باید در حوزه توسعه کتاب و کتابخوانی باشد. در یازدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نشست‌های پژوهشی تخصصی در جهت بهینه سازی، استانداردسازی، به روز رسانی و افزایش سطح وضعیت توسعه کتابداری و کتاب در کشور برنامه ریزی شده است.

وی خاطرنشان کرد: این سازمان به عنوان یک نهاد ملی، فضایی امن در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد تا با دسترسی به منابع علمی زمینه اثربخش بودن تحقیق و پژوهش را فراهم کند. از همین رو نتایج تحقیقات و مطالعات انجام شده در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران باید در سطح ملی و بین المللی منشا اثر و مرجع باشد به این معنا که ما با انجام فعالیت‌های مطالعاتی دقیق و عمیق در عرصه‌های مختلف، بتوان در حوزه‌های مختلف بین الملل از جمله «ایفلا» تاثیرگذار بود.

بروجردی ضمن گرامیداشت آغاز هفته پژوهش در افتتاحیه یازدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: امید است سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در راستای دست یابی به منابع علمی و پژوهشی در جایگاهی قرار گیرد که منابع و نتایج پژوهش های انجام شده در این سازمان به عنوان داشته ها و یافته های علمی، فصل الخطابی برای برنامه ریزان، تصمیم گیران و همچنین پژوهشگران و اصحاب دانش باشد.

به اعتقاد من تحقیقات و پژوهش های انجام شده از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران باید در حوزه توسعه کتاب و کتابخوانی باشد. در یازدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نشست‌های پژوهشی و تخصصی در جهت بهینه‌سازی، استانداردسازی، به‌روزرسانی و افزایش سطح وضعیت توسعه کتابداری و کتاب در کشور برنامه‌ریزی شده است.

بانک اطلاعاتی پژوهشگران کشور تقویت می‌شود

معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز با تاکید بر توجه به جامعه پژوهشی کشور، گفت: شناسایی پژوهشگران و محققان عرصه علم و دانش یک امر ضروری است و درنظر داریم در یازدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری بانک اطلاعاتی پژوهشگران کشور تقویت شود.

فاطمه جان‌احمدی، معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در آیین افتتاحیه یازدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: هم اکنون و در دنیای امروزی هیچ جامعه پیشرفته‌ای بی‌نیاز از پژوهش و منفک از تحقیقات نیست و پژوهش مساله‌محور می‌تواند به حل مساله‌ها و توسعه کشور کمک کند.

معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: هفته پژوهش را با این دغدغه مهم آغاز می‌کنیم که بدانیم مسائل و مشکلات علمی خانواده بزرگ سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران چیست و در ادامه دامنه آن را در همه سرزمین ایران و افرادی که دل در گرو این سرزمین دارند تعمیم دهیم.

وی ادامه داد: بی تردید پسوند واژه ملی در کنار کتابخانه دائم این مهم را به ما گوشزد می‌کند که مسائل را منطقه‌ای و کوچک فرض نکنیم و دامنه و عرصه آن را به همه کشور اتصال دهیم، مواجهه با مباحث پژوهشی در این عرصه مستلزم شناخت فرآیندها و روندهای پژوهشی کشور است.

جان‌احمدی در ادامه به سه سطح پژوهش بنیادی، اکتشافی-توصیفی و کاربردی اشاره کرد و گفت: پژوهش‌های بنیادی با تکیه بر اساس پژوهش‌های کاربردی تلاش می‌کند تا زمینه را برای پژوهش‌های کاربردی مهیا سازد. به عبارتی دیگر تلاش می‌کند تا بهترین راهکارها را برای برون رفت از بحران‌ها و مشکلات و دست‌یابی به توسعه ارائه دهد. بر همین اساس یکی از شعارهای هفته پژوهش امسال، اختصاص به پژوهش‌های مساله محور دارد.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: سطح اکتشافی-توصیفی پایه‌ای بر مبنای پژوهش‌های بنیادی است. اگر این مهم به درستی احصاء نشود و مطالعات توصیفی ضعیف باشد، به همان میزان مسائل کشور به درستی شناسایی نخواهد شد. چرا که پژوهش‌های کاربردی و پژوهش‌های توصیفی پیوستاری با یکدیگر دارند.

معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: اگر دامنه تحقیق با روند هوشمندانه، خلاقانه، هشیارانه و در عین حال سازمان یافته همراه باشد سطح آن از کاربردی و توصیفی به سطح بنیادی ارتقا می یاید.

وی تصریح کرد: امیدوارم به مرحله‌ای برسیم که سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بیشترین تحقیقات خود را بر پایه مطالعات بنیادی، توصیفی و کاربردی ارائه دهد و بازوی مهم مشورتی و اطلاع‌رسانی در سطح  کشور باشد تا بهترین مرجعیت علمی برای به دست آوردن اطلاعات و اسناد باشد.

جان احمدی گفت: در جشنواره ملی پژوهش و فناوری، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تلاش مضاعفی را بر شناسایی محققان و پژوهشگران خواهیم داشت تا بانک اطلاعاتی پژوهشگران کشور تقویت شود. بسیاری از این افراد گاها بدون هدف و برنامه وقت گرانبهای خود را بابت پژوهش منابع و اسناد صرف می‌کنند، اما شناسایی این افراد که بایستی طی فرایندی مستمر و طولانی مدت انجام شود، به ما کمک می‌کند تا به سراغ فتح قله‌هایی برویم که عمدتا پیش از این توسط عده‌ای از پژوهشگران عرصه کتابداری، کتابخوانی، تاریخ، فلسفه، علوم اجتماعی و علوم انسانی شناسایی شده‌اند.

آینده روشن با پژوهش اثربخش، پیام هفته پژوهش

دبیر علمی یازدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: پژوهش تنها مزیت سازمان‌های امروزی است و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز از این قاعده  مستثنی نیست. توجه به پژوهشگران جوان در عرصه پژوهش و مهیا کردن شرایط مناسب برای پیشبرد فعالیت‌های تحقیقی و پژوهشی برای این دسته از افراد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

نرگس نشاط ادامه داد: یک دهه  از برگزاری جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران می گذرد و امسال نیز این جشنواره با پیام «آینده روشن با پژوهش اثربخش» در حوزه‌های موضوعی، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، علوم آرشیوی و سندپژوهی، ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی، نسخه‌پژوهی و تاریخ شفاهی برپا می‌شود.

وی تصریح کرد: برگزاری۱۴ نشست و چهار کارگاه تخصصی با شعار «از پژوهش تا پژوهش» پیش‌بینی شده و نخستین نشست با موضوع «اثربخشی پژوهش‌های دانشگاهی» فردا برگزار می‌شود.