اقدام «شادی صدر» از زاویهای دیگر
یادداشت روز/ حسامالدین قاموس مقدم - کارشناس ارشد حقوق جزا و دبیر ایسنا
کارگرآنلاین: چند روز قبل تصویری از خانم «شادی صدر» در فضای مجازی منتشر شد که در آن، روی نوعی صندلی راحتی مزین به اسامی مقدس و بیرق عزای حضرت سیدالشهدا (ع) لم داده و یک جام حاوی مایعی شفاف در دست دارد. تا اینجای ماجرا، احتمالا به خود این شخص ارتباط دارد که به امام حسین (ع) اعتقاد دارد یا خیر و دلش میخواهد که توهین کند یا خیر. البته اگر در داخل کشور این کار را انجام داده بود، مستند به ماده 2 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 و ماده 513 همین قانون مصوب 75 به حبس از یک تا پنج سال محکوم میشد و همین الان هم فرض محاکمه و مجازات این فرد با توجه به ماده 7 قانون مجازات مصوب 92 منتفی نیست اما نگارنده در این مقال به دنبال مجازات خانم صدر نیست و قطعا هم اگر در داخل کشور بود، چنین کاری انجام نمیداد.
نکته ماجرا، جای دیگری است. خانم شادی صدر به گواه آنچه با جستجویی گوگلی درباره او میتوان یافت و همچنین با سوابقی که در ایران داشته است، تحت عنوان «وکیل»، «فعال حقوق زنان» و «فعال حقوق بشر» شناخته میشود. اصولا شأن یک حقوقدان ایجاب میکند به عنوان کسی که حداقل چهار سال تحصیلات حقوقی داشته، متعادل رفتار کند ولی این بخش قضیه هم به خود این فرد بستگی دارد و هر کسی مسئول رفتار و گفتار عاقلانه یا جنونآمیز خویش است، مگر اینکه طبق اصول و قواعد حقوقی، مجنون، طفل یا به هر علتی مسلوبالاراده باشد. بر همین مبنا، اقدام خانم صدر، قبل از هر چیز و هر کس موجب وهن خود او و تمام آن چیزی است که ادعای اعتقاد به آن را دارد، وهن اوست؛ چون عملی بیهوده و غیرعقلانی انجام داده و بدون تردید، بیاحترامی به مقدسات تعداد پرشماری از مردم جهان، آسیبی به آن امر مقدس وارد نمیکند و چه بسا موجب شعلهورتر شدن آتش عشق و محبت به آن قدیس شود، آن هم اسطورهای مظلوم، جوانمرد و آزاده به نام حسین ابن علی (ع). از سوی دیگر، وهن اعتقادات مورد ادعای اوست؛ چنانکه مهمترین سند بینالمللی حقوق بشر در جهان که فعالان حقوق بشر از جمله خانم صدر ظاهرا برای تحقق مفاد آن تلاش میکنند و فریاد میزنند، اعلامیه جهانی حقوق بشر است. اگرچه در ماده 18 این اعلامیه، لزوم احترام به آزادی بیان مورد تاکید قرار گرفته است اما ماده 30 همین اعلامیه مقرر میدارد: «هیچ یک از مقررات اعلامیه حاضر نباید طوری تفسیر شود که متضمن حقی برای دولتی یا جمعیتی یا فردی باشد که به موجب آن بتواند هر یک از حقوق و آزادیهای مندرج در اعلامیه را از بین ببرد و یا در آن راه، فعالیتی بنماید.» مطمئنا احترام به آزادی بیان، در تضاد با بیاحترامی به عقاید دیگران است؛ چنانکه در هیچ کجای اعلامیه حقوق بشر یا سایر اسناد حقوق بشری نیز اثری از به رسمیت شناختن توهین به عقاید و مقدسات دیگران دیده نمیشود. پس این فعال حقوق بشر شاید اجازه داشته باشد از پیشوای سوم شیعیان خوشش نیاید ولی براساس همان چیزی که خودش مدعی آن است، نمیتواند به صورت علنی، بیاعتقادی خود را ابزار توهین به اعتقاد دیگران کند. از سوی دیگر، بیتردید چنین اقدامی موجب برانگیختن تنفر و انزجار در میان پیروان حضرت سیدالشهدا (ع) میشود که این فقره هم به موجب بند 2 ماده 20 میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب 16 دسامبر 1966 میلادی مجمع عمومی سازمان مللمتحد، ممنوع است؛ چنانکه این بند تاکید میکند: هر گونه ترغیب به تنفر ملی یا نژادی یا مذهبی که محرک تبعیض یا مخاصمه یا اعمال زور باشد، به موجب قانون ممنوع است.
بنابراین، خانم صدر با اعلام عصبانیت، بیاعتقادی، کینه یا هر چیز دیگر - که دلیل آن هم مجهول است - نسبت به یکی از مهمترین جلوهها و نمادهای مذهبی تعداد کثیری از مردم جهان، علاوه بر اینکه عملی خلاف شئون یک انسان عاقل مرتکب شده و از این رهگذر، شخصیت خود را زیر سوال برده است، روی موازین حقوق بشری مورد ادعای خود نیز پا گذاشته است و در حال حاضر، اصلیترین مدعیان او قاعدتا باید خود فعالان حقوق بشر باشند./ایسنا