علی عسکری، معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت اقتصاد درباره برگزاری انتخابات هیات مدیره شرکت‌های استانی سهام عدالت اظهار داشت: شرکت‌های سهامی عدالت پیش از این با سازوکار دیگری در استان‌ها و شهرستان‌ها و در قالب تعاونیهای سهامی عدالت فعالیت می‌کردند.
وی ادامه داد: بیش از ۱۰ سال است که این شرکت‌ها در این قالب فعالیت و نمود پیدا کردند، اما فعالیت این شرکت‌ها با این ساختار، اقتصادی و مدیریتی نبوده است. بنابراین اگر مدیریت به همین روش ادامه پیدا کند، این شرکت‌ها در آینده شرایط مناسبی نخواهند داشت و منافع سهامداران در استمرار این وضعیت مدیریتی تامین نمی‌شود.
معاون وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه در ۱۰ سال گذشته سهامداران هیچ نقشی در اداره شرکت‌های استانی سهام عدالت نداشتند و جایی به حساب نمی‌آمدند، گفت: اساسا سهامداران اطلاعی از شرایط این شرکت‌ها نداشتند و نمی‌دانستند صاحب چه دارایی‌هایی هستند و حتی در کدام شرکت‌ها سهم دارند و چه نقشی می‌توانند در سهامداری داشته باشند.
عسگری افزود: متاسفانه کسانی که در ۱۰ سال گذشته این شرکت‌ها را اداره می‌کردند، بر این باور بودند که مالک این شرکت‌ها هستند و به سلیقه خودشان و با هر میزان توانایی که داشتند، این شرکت‌ها را اداره و مدیریت می‌کردند.
ارزش ۳۸۶هزار میلیارد تومانی شرکت‌های سهام عدالت
وی با اشاره به دارایی شرکت‌های استانی سهام عدالت تاکید کرد: مجموع دارایی این شرکت‌ها به بیش از ۳۸۶هزار میلیارد تومان می‌رسد، اما سرمایه به این بزرگی که در ۳۱ استان کشور توزیع شده، در این مدت متاسفانه هیچ مابه‌ازایی به جز آن چیزی که ارزش این سهام خود به خود در بورس رشد داشته برای این شرکت‌ها ایجاد نشده است یا از محل سودی که از قبال شرکت‌های سهام عدالت از طریق سازمان خصوصی‌سازی به سهامداران پرداخت شده، فعالیت اقتصادی بیرونی نداشته‌اند.
معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت اقتصاد و دارایی کشور در پاسخ به این سوال که این شرکت‌ها با وضعیت نامطلوب مدیریتی تاکنون چگونه به سهامداران سود پرداخته‌اند، اظهار داشت: این شرکت‌های استانی معمولا در شرکت‌های بزرگی مانند شرکت های فولادی، معدنی، پالایشی، پتروشیمی، بانکی، دارویی و ... سهم دارند که تمام این شرکت‌ها معتبر و عمدتا سودده هستند. البته برخی از این شرکت‌ها، بورسی بوده و برخی دیگر غیر بورسی و برخی دیگر هم زیان‌ده، اما به هر حال در مجموع این شرکت‌ها سودده بودند و سود سهامداران از مجموعه فعالیت این تعداد شرکت‌ها از طریق سازمان خصوصی سازی پرداخت می‌شد.
با سود شرکت‌های سهام عدالت ملک خریدند / سود سهام عدالت باید چند برابر می‌شد
وی ادامه داد: برخی از این شرکت‌های سهام عدالت با توجه به سودی که داشتند، به دنبال فعالیت های غیرمولد از جمله خرید ملک رفتند و این سرمایه را در فعالیت‌های تولیدی به کار نگرفتند. برخی دیگر هم حتی وارد خرید املاک نشدند و فقط سود سهامداران را پرداختند، اما انتظار می‌رفت باتوجه به اینکه سهام بسیار بزرگی داشتند، بتوانند زایشی از این سرمایه داشته باشند و این سرمایه باید تا به امروز چند برابر می‌شد.
عسگری تاکید کرد: شرکت‌ها می‌توانستند با پشتوانه این سهام، سرمایه‌گذاری کنند و خطوط تولید سودده راه‌اندازی کنند و اگر شرکت‌داری واقعی انجام شده بود، سهام عدالت امروز به چند برابر رسیده بود.
سهامداران سرنوشت شرکت‌های سهام‌عدالت را رقم می‌زنند
معاون وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه به دلیل همین روش نادرست مدیریتی، مقام معظم رهبری در اردیبهشت ماه امسال دستور داد تا سازماندهی جدیدی انجام شود و مردم خودشان اختیار اداره شرکت‌ها را به دست بگیرند، اظهار داشت: تصمیم گرفته شد مردم در اداره شرکت‌ها سهیم باشند و این موضوع از طریق وزارت اقتصاد سازمان بورس و همچنین از مسیر شورای عالی بورس پیگیری شود و دراین راستا، شرکت‌ها به صورت استانی تفکیک شدند و شکل جدیدی به خود گرفتند. از آن پس تعاونیهای شهرستانی جمع آوری شدند و در هر استانی، شرکتی تشکیل شد که مراحل پذیرش در بورس را آغاز کردند تا به عنوان یک شرکت بورسی فعالیت کنند و برای آغاز این فعالیت باید اعضای هیات مدیره جدیدی تعیین شود از این رو تصمیم و سیاست این بود که اعضای هیات مدیره هم توسط مردم و سهامداران انتخاب شوند.
وی تاکید کرد: بنابراین برای اینکه ساختار نادرست پیشین شکسته شود و شرکت‌های استانی سهام عدالت ساختار درستی را شکل دهند، اداره این شرکت‌ها با حضور مستقیم مردم انجام شود و مانند هر شرکت بورسی سهامی عام، مردم درباره سرنوشت آن تصمیم گیری کنند.
معاون وزیر اقتصاد ادامه داد: وقتی شرکت‌ها بورسی شدند به سهامداران این اختیار داده می‌شود که سهام خود را از طریق این شرکت‌ها عرضه کنند و نسبت به خرید و فروش آن تصمیم بگیرند و حتی در افزایش سرمایه و فعالیت‌های اقتصادی شرکت کنند و در سرنوشت آن شرکت به صورت مستقیم مشارکت داشته باشند.
عسگری تاکید کرد: مردم می‌توانند انتخاب کنند که شرکت‌ها با پشتوانه این سهام از طریق بازار سرمایه منابع جدیدی را جذب کنند و سرمایه‌گذاری‌های جدیدی در مجموعه شکل بگیرد.
وی با اشاره به ارزش دارایی‌های شرکت‌های استانی سهام عدالت گفت: در برخی از استان‌ها ارزش این شرکت‌ها دو هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان و در برخی از استان‌ها هم بیش از ۳۶ هزار میلیارد تومان است. بنابراین حضور مردم در انتخابات هیات مدیره شرکت‌های سهام عدالت بسیار مهم است. چراکه خودشان می‌توانند از این پس برای این دارایی‌ها تصمیم بگیرند.
شرایط کاندیداتوری انتخابات هیات مدیره شرکت‌های سهام عدالت
معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت اقتصاد با اشاره به افرادی که می‌توانند در انتخابات هیات مدیره شرکت‌های استانی سهام عدالت حضور داشته باشند، گفت: طبق تصمیمی که گرفته شده، انتخابات در بیستم اسفندماه مصادف با مبعث حضرت رسول اکرم (ص)برگزار می‌شود و در واقع این یکی از بزرگترین انتخابات اقتصادی کشور به حساب می‌آید. هر فردی که به عنوان داوطلب در این انتخابات حضور پیدا می‌کند، باید توسط سازمان بورس تایید شود و روند تایید این افراد مانند هر شرکت بورسی دیگر است و باید شایستگی حرفه‌ای و تخصصی این افراد توسط سازمان بورس تایید و مراحل احراز شرایط طی شود.
وی با بیان اینکه برای عضویت داوطلبان باید حداقل یک سهم از سهام عدالت داشته باشند، گفت: علاوه بر شرایط عمومی، کاندیداها باید حائز شرایط تخصصی و تجربه کار در حوزه شرکت‌داری را داشته باشند.
عسگری با اشاره به فراخوان برای حضور افراد حرفه‌ای در این انتخابات گفت: با هماهنگی استانداری‌ها فرمانداری‌ها، ادارات اقتصاد و دارایی در استان‌ها، اتاق های بازرگانی استان ها، دانشگاه‌ها و ... شرایطی فراهم شده تا رایزنی‌هایی انجام شود تا به افرادی که دارای این شایستگی‌ها هستند، اطلاع‌رسانی شود تا فرصت ثبت‌نام برای انتخابات را داشته باشند. سازمان بورس هم اطلاعات این افراد را در معرض دید تمام مخاطبان قرار می‌دهد و در همان سایتی که سهامداران غیر مستقیم می‌توانند رای خود را ثبت کنند مشخصات نامزدها بارگذاری خواهد شد.
معاون وزیر اقتصاد افزود: بنابراین معرفی از طریق سایت سازمان بورس پس از تایید صلاحیت انجام می‌شود و سهامداران روش غیرمستقیم می‌توانند باتوجه به این انتخابات فرد مورد نظر خود را انتخاب کنند. البته نامزدها می‌توانند در این مدت زمان، درباره سوابق کاری و تخصص‌های خود در سوابق و رسانه‌های گروهی در فضای مجازی، اطلاع‌رسانی‌هایی را انجام دهند.
ثبت‌نام بیش از هزار و ۱۰۰ نفر در انتخابات سهام عدالت
وی با بیان اینکه تاکنون ۱۱۰۶ نفر در استان‌های مختلف کشور برای حضور در این انتخابات ثبت‌نام کردند، اظهار داشت: از این تعداد ۸۶۰ نفر مقدمات اولیه برای ثبت نام را انجام دادند که مدارک برخی از آنها ناقص بوده است. اما تاکنون ۱۸۰ نفر را سازمان بورس تایید صلاحیت کرده و مابقی نیز به زودی بررسی خواهند شد و ثبت‌نام‌ها تا دهم اسفندماه ادامه خواهد داشت.
عسگری تاکید کرد: سه روز قبل از انتخابات، لیست بسته می‌شود و سهامداران می‌توانند در این مدت، ارزیابی دقیقی از سابقه افراد و تخصص آنها انجام دهند.
در آستانه برگزاری بزرگترین انتخابات اقتصادی کشور هستیم
معاون وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه انتخابات هیات‌مدیره شرکت‌های سهام عدالت از بزرگترین انتخابات اقتصادی کشور است، گفت: از ۴۹ میلیون نفر سهام سهامدار عدالت، ۱۹ میلیون نفر روش مستقیم را انتخاب کردند که این افراد نیازی به شرکت در انتخابات را ندارند، اما ۳۰ میلیون نفر که روش غیرمستقیم را انتخاب کردند، می‌توانند در انتخابات شرکت کنند.
وی ادامه داد: یعنی از جمعیت حدود ۸۴ میلیون نفری کشور، این انتخابات با حضور ۳۰ میلیون نفر برگزار می‌شود.
وی تاکید کرد: رسالت ما این است که مردم را نسبت به این انتخابات بسیار مهم آ‌گاه کنیم تا بتوانند از این پس سرنوشت سهام شرکت‌ها را خودشان رقم بزنند و در آینده، خودشان سهامدارای این شرکت‌ها را انجام دهند و بابت عملکرد این شرکت‌ها دیگر نمی‌توانند گله‌ای از کسی داشته باشند. چرا که خود سهامداران با حضور در انتخابات یا عدم حضور در آن، افرادی که شرکت را اداره می‌کنند، انتخاب کرده‌اند.
از این پس میزان سود سهام عدالت برای هر سهامدار تغییر می‌کند
عسگری با توضیح شرایط آینده پس از برگزاری انتخابات گفت: در حال حاضر سود یکسان به تمام سهامداران عدالت پرداخت می‌شود، اما از این پس دیگر این سود یکسان نخواهد بود و بر اساس عملکرد شرکت‌ها سود سهامداران مشخص می‌شود. در حال حاضر ارزش سهام شرکت‌های استانی متفاوت است که دقیقا به عملکرد این شرکت‌ها برمی‌گردد. به طور قطع کسانی که در راس این شرکت‌ها حضور دارند و آشنا به مسائل سهامدارای هستند، می‌توانند بازدهی بهتری برای شرکت رقم بزنند.
وی تاکید کرد: البته هیچ یک از کاندیداها نمی‌توانند چنین تضمینی را بدهند که حداقل سود با یک رقم مشخص شده را پرداخت می‌کنند. چرا که فعالیت شرکت‌داری به عوامل بسیار متعددی از جمله هیات حاکمه آن شرکت، شرایط بازار، شرایط روابط بین الملل، مسایل سیاست‌های اقتصادی داخل کشور بستگی دارد. اما حداقل نتیجه این است این انتخابات می‌تواند باعث شود هیات حاکمه آشنا به مسائل سهامداری بر سر کار بیاید که تخصص بیشتری برای حفظ منافع سهامداران دارند.
تخلف شرکت‌داری هیات مدیره‌های سهام عدالت در ۱۰ سال گذشته
معاون وزیر اقتصاد تاکید کرد: موضوع مهم، بحث شفافیت است. در ۱۰ سال گذشته بسیاری از این شرکت‌ها حتی یک مجمع هم برگزار نکردند و صورت مالی حسابرسی شده ارائه ندادند و در حال حاضر سازمان خصوصی‌سازی بر اساس آخرین گزارش حسابرسی این دارایی را یک بار احصا کرده و ارزش سهام شرکت‌ها را به سازمان بورس اعلام کرده است.
عسگری افزود: عدم انجام این اقدامات از سوی افراد هیات‌مدیره سابق، از لحاظ شرکت‌داری تخلف محسوب می‌شود. اما از این پس با بورسی شدن همه این شرکت‌ها باید هر سال مجمع برگزار کنند و هر سه ماه یک بار گزارش مالی به بورس ارائه دهند. همچنین تمام وضعیت شرکت در تابلوی بورس همواره در معرض دید تمام افراد است و به لحظه عملکرد هیات مدیره قابل ارزشیابی است.
معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت اقتصاد با بیان اینکه دوره مدیریت هیات‌مدیره این شرکت‌ها مانند تمام شرکت‌های بورسی یک ساله است، گفت: از این پس دولت از اداره این شرکت‌ها کنار می‌کشد و اداره شرکت‌های سهام عدالت، کاملا بورسی می‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که چرا در این مقطع زمانی که وضعیت بازار سرمایه مطلوب نیست و شاخص افت بسیار سنگینی داشته نسبت به برگزاری انتخابات و تغییر هیات‌مدیره اقدام کردید، تاکید کرد: زمانی که این تصمیم گرفته شد یعنی در اردیبهشت ماه، وضعیت تمام این شرکت‌ها خوب بود و شاخص صعودی بود. اما روند اجرای این تصمیم بیش از شش ماه به طول انجامید. البته باید به این موضوع توجه داشته باشیم که وضعیت بورس با این شرایط ادامه پیدا نمی‌کند و با تصمیمات جدید از جمله تغییر دامنه نوسان وضعیت بهتر خواهد شد.
عسگری افزود: البته در همین بازه زمانی که شاخص نزولی بود، هر چند برخی از شرکت‌های سهام عدالت وضعیت خوبی نداشتند و زیان‌ده بودند، ولی برخی دیگر از سوددهی خوبی برخوردار بودند.
امکان جابه‌جایی سهامداران بین روش مستقیم و غیر مستقیم وجود ندارد
معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت اقتصاد با بیان اینکه دیگر امکان جابه‌جایی سهامداران بین انتخاب دو روش مستقیم و غیرمستقیم برای مدیریت سهام خودشان وجود ندارد، گفت: اوایل امسال این امکان به افراد داده شد که بین دو روش مستقیم و غیرمستقیم یکی را انتخاب کنند و از این پس دیگر این ا مکان وجود ندارد که سهامداران عدالت بین این دو روش مدیریتی جابجا شوند و انتخاب خود را تغییر دهند.
انتخابات الکترونیک منصافه‌ترین روش است
معاون وزیر اقتصاد با اشاره به نحوه شرکت در این انتخابات که به صورت الکترونیکی است، گفت: برای حضور در انتخابات الکترونیکی، تمام سهامداران غیرمستقیم سهام عدالت باید سجامی شده باشند. از ۳۰ میلیون سهامداری که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند، بیش از ۵۳ درصد یعنی حدود ۱۶ میلیون نفر تاکنون سجامی شده‌اند.
وی ادامه داد: برای اینکه از طریق پیامک به این افراد درباره این انتخابات اطلاع‌رسانی کنیم، به بانک‌ها مراجعه کردیم تا از طریق شماره حساب این افراد به شماره تلفن آنها دسترسی پیدا کنیم، اما بسیاری از آنها یا شماره همراه در بانک‌ها نداشتند و یا آن را تغییر داده بودند.
عسگری افزود: بنابراین به سراغ مخابرات رفتیم تا به ازای هر کد ملی سهامداران عدالت به شماره تلفن آنها دسترسی داشته باشیم، اما دیدیم که برای هر کد ملی تا ۶ شماره همراه ثبت شده بود که نمی‌دانستیم کدام یک از این سیم‌کارت‌ها در دست سهامداران است. از این رو مجبور شدیم برای دسترسی منصفانه‌تر و انتخابات درست‌تر، روش اینترنتی و ثبت‌نام در سامانه سجام را دنبال کنیم.
معاون وزیر اقتصاد افزود: از طریق اینترنت به تمام سهامداران اعلام کردیم که نسبت به به‌روزسازی اطلاعات خود اقدام کنند تا از این پس شرکت‌ها بتوانند دسترسی درست‌تر و راحت‌تری به سهامداران عدالت داشته باشند.
وی تاکید کرد: از سوی دیگر امکان برگزاری مجامع به صورت حضوری میسر نیست و نمی‌توان در این شرایط کرونا برای ۳۰ میلیون سهامدار مجمع حضوری در استان ها برگزار کرد.
معاون وزیر اقتصاد با بیان اینکه با توجه به تمام این شرایط تنها روش برگزاری انتخابات منصفانه و عادلانه، انتخابات الکترونیکی بود، گفت: در حال حاضر ۷۰ الی ۸۰ درصد سهامداران دسترسی به اینترنت دارند و اولین جلسه مجمع برگزار می‌شود که اگر به حد نصاب نرسید، دومین جلسه با هر جمعیتی رسمی خواهد بود و برگزار می‌شود.