به گزارش کارگرآنلاین، لاریجانی‌ها، هاشمی‌ها، عراقچی‌ها، عسگراولادی‌ها، ناطق‌نوری‌ها و... ؛ اینها فقط بخشی از داستان خانواده‌هایی هستند که در سال‌های دور و نزدیک نسبتی با قدرت داشته‌اند.
برخی مانند فرزند و نوادگان امام خمینی(ره) به‌دلیل نسبت خانوادگی مجبور بوده‌اند بار حفظ شأن خانوادگی را بردوش بکشند اما برخی دیگر به‌دلیل نزدیکی به چهره‌های انقلابی و یا مدیران، در قدرت مانده‌اند. محمدرضا باهنر که برادر شهید باهنر است یا مهدی چمران برادر شهید چمران ازجمله چهره‌هایی هستند که در پست‌های مدیریتی حضور داشته‌اند چراکه نسبتی با چهره‌های انقلابی داشته‌اند. (بیشتر بخوانید)
اینکه برخی چهره‌ها به‌صورت خانوادگی در قدرت حضور داشته باشند الزاما امری ناپسند نیست. در سایر کشورها نیز از این دست نسبت‌های خانوادگی زیاد است. نمونه‌اش خانواده بوش در آمریکا که تاکنون دو رئیس‌جمهور داشته‌اند و یا کلینتون‌ها که زوجی سیاستمدار بوده و سال‌ها در قدرت بوده‌اند.
با این همه در ایران حساسیت‌ها درباره برخی روابط فامیلی بالاست. برخی رسانه‌های بیگانه نیز در این تنور می‌دمند و سعی می‌کند روابط خانوادگی را پیچیده و سوال برانگیز جلوه دهند.
شاید برای همین است که مثلا نسبت صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی که چهره‌ای اصلاح‌طلب است با برادرش که اصولگراست و یا خویشاوندی هر دو با احمد توکلی سوال برانگیز می‌شود و یا نسبت خانوادگی نایب رئیس و رئیس مجلس یعنی علی مطهری و علی لاریجانی در جامعه بحث‌برانگیز می‌شود.
دلیل این حساسیت‌ها سوءاستفاده‌هایی است که برخی آقازاده‌ها از این نسبت‌های فامیلی می‌کنند. فرزند سفیر سابق ایران در ونزوئلا از این دست افراد است که این روزها درباره‌اش حرف زیاد زده می‌شود. یا فرزند رئیس فراکسیون امید که مدعی است «ژن خوب» دارد یا احمد عراقچی برادرزاده دیپلمات برجسته کشور که در مقام معاون بانک مرکزی عملکردی داشت که به بازداشت او انجامید، همین نمونه‌هایی است که باعث شده تا جامعه نسبت به عبارت آقازادگی حساسیت بیشتری داشته باشد. (گزارشی از سوءاستفاده از آقازادگی را اینجا بخوانید).
در این گزارش نگاهی به برخی از مشهورترین خانواده‌هایی داریم که در قدرت حضور داشته و درباره مناسبات خانوادگی آنها حرف و حدیث زیاد است.
لاریجانی‌ها؛ یک فیلم و باقی ماجرا
برادران لاریجانی بی‌تردید یکی از مشهورترین و جنجالی‌ترین خانواده‌هایی هستند که از اول انقلاب تاکنون در قدرت حضور داشته‌اند.
علی لاریجانی هم رئیس سازمان صداوسیما بوده و هم وزیر ارشاد. حالا او رئیس مجلس است و برادر دیگرش رئیس دستگاه قضا. لاریجانی سال 84 برای ریاست‌جمهوری هم دورخیز کرد ولی ناکام ماند.
برادران دیگر لاریجانی هم هریک داستانی دارند. یکی دیپلمات قدیمی است که اکنون در کنار برادر دیگر در ستاد حقوق بشر قوه قضائیه مشغول است و دیگری به نام فاضل، در جریان فیلمی که محمود احمدی‌نژاد از او در مجلس پخش کرد شهره شد. برادر دیگر هم در دانشگاه علوم پزشکی مشغول است و خلاصه برخی کمتر و برخی بیشتر، همگی سهمی از قدرت دارند.
وصلت این خانواده با خانواده شهید مطهری باعث شده تا دو خانواده پرنفوذ به یکدیگر نزدیک‌تر شوند. درباره این خانواده شایعه فراوان است. با این وجود شایعات باعث نشده تا نقش این خانواده در عرصه سیاست کمرنگ شود.
اینکه فرزندان این خانواده هر یک کجا هستند هم محل بحث است (بیشتر بخوانید) ولی درباره آنها اطلاعات رسمی قابل استنادی در دست نیست.
در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی گاهی پرونده‌هایی درباره برخی برادران لاریجانی مطرح می‌شود. مانند صحبت‌های اخیر محمود صادقی نماینده تهران که البته از سوی لاریجانی‌ها بی‌پاسخ نمانده است.
هرچه هست، نمی‌شود از خانواده‌های پرقدرت در ایران سخن گفت اما یادی از لاریجانی‌ها نکرد.
هاشمی‌ها؛ خانواده‌ای که همگی شناخته شده‌اند
اکبر هاشمی رفسنجانی در شکل‌گیری انقلاب نقش مهمی داشت، اما مرحوم هاشمی تنها چهره شناخته شده این خاندان نیست. چند سالی از انقلاب نگذشته بود که برادرش نیز تبدیل به یک چهره سیاسی شد. محمد هاشمی رفسنجانی که در زمان حضور امام در نوفل لوشاتو با ایشان همراه بود، از سال 63 تا 72 رئیس رسانه ملی ایران شد و پس از آن، پست دولتی گرفت. محمد هاشمی دو سال پایانی دولت برادرش و دوره اول دولت محمد خاتمی، معاون اجرایی رئیس جمهور بود. محمد هاشمی 15 سال نیز در مجمع تشخیص مصلحت عضویت داشت اما از سال 90 به بعد پست حاکمیتی نداشته است.
فرزندان مرحوم هاشمی نیز بر کرسی‌های مهمی در کشور تکیه زدند؛ دختر دومش فائزه در پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی نماینده مردم تهران شد و پسر بزرگش محسن اکنون رئیس شورای شهر تهران است. نام محسن هاشمی اما با متروی تهران گره خورده؛ او ۱۳ سال ریاست هیئت‌مدیره و مدیرعاملی شرکت متروی تهران را بر عهده داشته‌است.
خانواده هاشمی تداعی‌گر مسئولیت‌های مختلف در دانشگاه آزاد اسلامی نیز هستند، محسن هاشمی سابقه معاون عمرانی دانشگاه آزاد اسلامی و معاون عمران و توسعه واحد علوم و تحقیقات را در کارنامه خود دارد و یاسر، پسر دیگر مرحوم هاشمی، ریاست دفتر هیئت امنای دانشگاه آزاد را بر عهده داشته است. یاسر همچنین رئیس دفتر اکبر هاشمی رفسنجانی در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام بود.
خانواده هاشمی از طرف مادری نیز ارتباطاتی با قدرت داشته‌اند. حسین مرعشی پسر عموی عفت مرعشی همسر مرحوم هاشمی است که در دوره‌های پنجم و ششم نماینده مردم کرمان در مجلس بود. مرعشی سابقه معاون ریاست جمهوری را نیز در کارنامه خود دارد؛ او رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و معاون خاتمی بوده است.
ماجرای رئیس شورای نگهبان و پسر وزیرش
ریاست شورای نگهبان و ریاست مجلس خبرگان رهبری از مهمترین سمت‌های آیت الله احمد جنتی است. او همچنین عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیر شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی است و تا اسفند 96 امام جمعه موقت تهران بود. آیت الله چهار پسر داشت که تنها یکی از آنها به مناصب دولتی رسید. علی جنتی، پسر ارشد آیت‌الله احمد جنتی است و از قضا با پدرش اختلافات سیاسی دارد اما نه در حد برادرش که از جمله مجاهدین (منافقین) بود. علی از نظر مشی سیاسی به هاشمی و روحانی نزدیک‌تر است. او پیشتر استاندار خوزستان و خراسان بزرگ هم بود و حدود هفت سال هم به عنوان سفیر فرهنگی ایران در کویت فعالیت کرده است. جنتی پسر به مدت یک سال در دولت احمدی نژاد معاون سیاسی وزیر کشور شد، اما مهمترین سمتی که علی جنتی گرفت وزارت بود. در دولت اول حسن روحانی پسر آیت الله جنتی، از مجلس به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رای اعتماد گرفت و گام هایی در جهت گشایش فضای فرهنگی جامعه برداشت. جنتی در مهر ماه سال 95 ناگهان استعفا داد و بعد از آن در سکوت خبری نسبی به سر می‌برد.
خانواده قاضی‌زاده هاشمی از وزیر تا وکیل
خانواده قاضی زاده هاشمی با از دوره هشتم مجلس پا در عرصه‌های حاکمیتی گذاشتند. امیر حسین قاضی زاده هاشمی در حالی که دکترای تخصصی جراحی سر و گردن داشت و تنها سابقه کار مدیریتی‌اش، ریاست دانشگاه علوم پزشکی سمنان بود، نماینده مردم مشهد در مجلس شد و تاکنون سه دوره متوالی است که در مجلس حضور دارد و در این دوره توانسته وارد هیات رئیسه شود. او پس از اینکه نماینده شد به جبهه پایداری پیوست.
اما چهره جنجالی این خانواده در سال 92 پا به دولت گذاشت. سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی که از آن زمان تاکنون وزیر است، پسرعموی امیرحسین، نماینده مجلس است. او متخصص چشم‌پزشکی و فوق تخصص جراحی قرنیه چشم است که در دولت اول و دوم حسن روحانی وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی بوده و است. او در گذشته رئیس بیمارستان تخصصی چشم‌پزشکی نور، رئیس بخش قرنیه بیمارستان فارابی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده است.
سال 94 اما پازل قدرت این خانواده تکمیل‌تر شد وقتی احسان قاضی زاده هاشمی یعنی پسرعموی آقای وزیر و برادر نماینده مشهد به عنوان نماینده فریمان و سرخس، بخش های احمدآباد و رضویه به مجلس راه یافت. احسان قاضی زاده هاشمی در انتخابات دوره دوازدهم ریاست جمهوری به عنوان رئیس کمیسیون نظارت بر تبلیغات مستقر در سازمان صداوسیما انتخاب شد و همچنین توسط مجلس شورای اسلامی دوره دهم به عنوان عضو هیئت تحقیق و تفحص از باشگاه‌های فرهنگی ورزشی پرسپولیس و استقلال انتخاب گردید.
خاندان عراقچی؛ از وزارت امورخارجه تا بانک مرکزی
خانواده عراقچی از جمله خانواده‌هایی هستند که مناصب بسیاری در دولت حسن روحانی داشته اند. عباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه و نفر دوم تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران مشهورترین چهره در میان عراقچی‌ها به حساب می‌آید.
سید عباس عراقچی، برادر کوچکتر سید مرتضی و سید مجتبی عراقچی بوده که این دو از صادرکنندگان قدیمی فرش به شمار می‌روند. عراقچی‌ها از اعضای قدیمی اتاق بازرگانی و اتحادیه فرش دستباف هستند
سید احمد عراقچی یکی دیگر از اعضای خانواده عراقچی است که در دولت حسن روحانی حضور فعال دارد. احمد عراقچی(برادرزاده عباس عراقچی) چندی قبل با حکم ولی‌الله سیف، رئیس سابق بانک مرکزی به عنوان معاون این نهاد اقتصادی برگزیده شد البته پس از مدتی از پست خود برکنار گردید و پس از آن هم بازداشت شد. معاونت ارزی بانک مرکزی یکی از مهمترین معاونتهای بانک مرکزی است.
سیدعلی عراقچی دیگر برادرزاده عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان هم چندی قبل به سمت مدیر امور بین‌الملل ایدرو (سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران) منسوب شد.
پدر و حقوق نجومی‌اش، دختر و سفره انقلابش
سید صفدر حسینی نامی شناخته شده در عرصه اقتصادی کشور است. او سوابقی همچون وزارت اقتصاد و وزارت کار را در کارنامه خود دارد اما ماجرای حقوق های نجومی تبدیل به پاشنه آشیل زیست سیاسی-اقتصادی او شد. براساس اخبار منتشره صفدر حسینی در ریاست صندوق توسعه ملی طبق اسناد و مدارک از فروردین تا اسفند سال 94 به طور میانگین، 57 میلیون و 400 هزار تومان بابت حقوق آن هم فقط از این صندوق دریافت کرد.
فاطمه حسینی دختر صفدر حسینی نیز به تناسب پروندههای اقتصادی پدر از گزند برخی از زد و بندهای اقتصادی در امان نمانده است به گونهای که نام وی در زمان نوسانات ارزی به عنوان یکی از خریداران سکه منتشر شد هرچند وی این موضوع را تکذیب کرد. حسینی از جمله نمایندگانی است که برخی از چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب معتقدند وی با پرداختن پول از جانب پدرش توانست در لیست امید در انتخابات مجلس حاضر شود گفتهای که تا به امروز واکنشی را از سوی حسینی در پی نداشته است. او در گفت و گوهای مختلف خود را این گونه معرفی کرده است: «بنده به عنوان مشاور مالی، مدیریتی و بیمه ای در بخش خصوصی از سال 1387 تاکنون فعالیت داشته ام. همچنین به عنوان مشاور مدلسازی کسب و کار طرح های کارآفرینی و مشاور تحلیل ریسک جهت کسب و کار مشغول بوده ام».
پس از ماجرای افشای فیشهای نجومی و قرار گرفتن نام صفدر حسینی پدر نماینده تهران در لیست نجومیبگیران دخترش در سخنانی از تریبون مجلس شورای اسلامی تاکید کرد که موضوع سهم پدرش از سفره انقلاب صحت ندارد. عبارت "سفره انقلاب" هزینه سیاسی زیادی برای این خانواده داشت.
نسبت‌های اصولگرایی و اصلاح‌طلبی آقای مشاور
حسام‌الدین آشنا از چهره‌های سرشناس دولت روحانی است. توئیت‌هایش مشهور است و سابقه امنیتی او باعث شده تا معمولا در معادلات سیاسی جدی گرفته شود. استاد ارتباطات است و در حوزه تبلیغات دولت نقش مهمی ایفا می‌کند. از یاد نباید برد که نقش او به عنوان رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری نیز کلیدی است.
آشنا اما نسبت‌های خانوادگی جالبی دارد که به دور از سابقه امنیتی او نیست. مثلا داماد دری نجف آبادی وزیر اطلاعات دوره اصلاحات است که اکنون به عنوان امام جمعه اراک نقش ایفا می‌کند. قرابت‌های پدرزن و داماد تاکنون کم حاشیه نبوده است. رسانه‌ها به این سابقه خانوادگی به ویژه در زمانی که آیت الله دری در وزارت اطلاعات بود اشاره‌های زیادی دارند.
کامران و فرهاد؛ 2 برادر پرحاشیه
دانشجوها فقط یک قشر اجتماعی نیستند. خانواده‌ای هم به این نام هست که زمانی در عرصه قدرت حضوری جدی داشتند.
کامران و فرهاد دانشجو هر دو چهره‌هایی پرحاشیه محسوب می‌شوند. یکی وزیر علوم و وزیر کشور دولت احمدی نژاد و دیگری رئیس دانشگاه آزاد آن هم در اوج رقابت‌های رئیس‌جمهور سابق و مرحوم هاشمی رفسنجانی برای کسب قدرت در این دانشگاه.
دانشجو که وزیر احمدی نژاد بود در اوج درگیری های سال 88 زیر ذره بین رسانه‌ها قرار داشت. برادرش هم در دانشگاه آزاد حکایتی مشابه داشت. ستاره اقبال این دو اما با پایان دوره محمود احمدی نژاد رو به افول گرایید.
درست مانند غلامحسین الهام و همسرش فاطمه رجبی که در ان دولت پر سروصدا بودند و اما پس از احمدی نژاد حاشیه نشین سیاست شدند.
از این خانواده‌ها زیاد هستند. زوج نماینده‌ها در اصفهان در ادوار مختلف مجلس و یا زوج نماینده‌ها در مشهد در دوره پنجم که پس از مدتی خبری از آنها نیست.
نوبخت‌ها در دو قوه
محمدباقر نوبخت چهره نام آشنایی است. او چهار دوره نماینده مجلس بوده و در دولت حسن روحانی پست‌های مهمی گرفته است. نوبخت اگرچه حالا سخنگوی دولت نیست اما همچنان معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور است و سیاسیون مختلف در بحران ارزی اخیر خواستار خروج او از دولت شدند. در همین زمان شایعاتی مبنی بر بازداشت پسرش به دلیل دلالی ارزی منتشر و تکذیب شد.
برادر بزرگ‌تر محمدباقر نوبخت یعنی علی اما تا چند سال پیش چندان نام آشنا نبود و تا پیش از سال 95 مهمترین سمتی که داشت معاونت وزیر بهداشت بود اما وقتی این پزشک رشتی، نماینده مردم تهران در مجلس شد، توانست ریاست کمیسیون بهداشت و درمان مجلس را برعهده بگیرد.
ماجرای حضور خانوادگی در دوقوه برای وزیر اطلاعات و پسرش که نماینده مردم لامرد است نیز صدق می‌کند.
فرزندت کجاست؛ پوپولیسم یا شفافیت؟
روشن است که ماجرای فساد در ایران و بحران خویشاوندسالاری الزاما ارتباطی با خانواده های در قدرت ندارد. اتفاقا مشکل فساد مرتبط با چهره هایی است که در زیر ذره بین رسانه ها قرار نداشته و اصلا شناخته شده نیستند.
برخی به همین دلیل کمپین فرزندت کجاست را متهم به پوپولیسم کردند و گفتند که نوعی عوام زدگی است. اما روشن است که این کمپین گام نخست برای شفاف کردن مناسبات قدرت در ایران بود. مناسباتی که بی توجهی به آن می تواند زمینه ساز فساد باشد. تعیین تکلیف نسبت های خانوادگی با شایسته سالاری البته موضوعی است که ارتباط با نهادهای نظارتی دارد اما کمپین فرزندت کجاست صرفا تلاش کرد به مقامات کشور یادآوری کند که در خانه ای شیشه ای زندگی می کنند نه چیزی بیشتر.
منبع: خبر فوری