از اواخر سال ۹۸ با شیوع ویروس کرونا محدودیت‌هایی توسط ستاد مقابله با کرونا برای جلوگیری از انتقال این ویروس مصوب گردید و هر بار با اوج گرفتن این بیماری این محدودیت‌ها تمدید شد.
از ابتدای شیوع این بیماری، مشاغل به چهار گروه تقسیم شدند و با تشدید شیوع کرونا در کشور، برخی از گروه‌های شغلی تعطیل یا به حالت نیمه تعطیل در آمدند. حال موضوع قابل تأملی که وجود دارد آن است که فعالان صنفی در چندین دوره نخست اعمال محدودیت‌ها با رعایت دستورالعمل‌های این ستاد سعی در بهبود شرایط داشته‌اند اما به مرور زمان با استمرار یافتن این ویروس و تمدید مکرر تعطیلات با کاهش تعداد واحدهایی که مصوبات را رعایت می‌کنند روبرو شدیم. با وجود آنکه اغلب شهرهای کشور در شرایط قرمز کرونایی قرار دارند و لازمه مهار این بیماری رعایت دستورالعمل‌ها است، اما ظاهراً توجه چندانی به این موارد نمی‌شود.
ستاد ملی مبارزه با کرونا مانند دفعات قبل طی دستورالعملی تعطیلی واحدهای صنفی گروه‌های شغلی ۲، ۳ و ۴ را اعلام کرده است. اما از زمان ابلاغ مصوبه مذکور تاکنون اغلب اصناف مشمول تعطیلات کرونایی به دلیل عدم حمایت دولت از آنها به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
تعطیلی اصناف، کم‌هزینه‌ترین راهکار برای دولت
مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که در این دور از محدودیت‌ها کمتر واحد صنفی اقدام به تعطیلی نموده است. از جمله دلایل این بی‌اعتنایی که از سوی اصناف به وجود آمده به شرایط دشوار اقتصادی، لزوم پرداخت اجاره‌بهای محل کسب، تأمین معیشت خانوار، و مهم‌تر از همه نبود حمایتی اساسی از سوی دولت بازمی‌گردد. به طوری که بارها گفته شده که هیچ تسهیلات حمایتی به اصناف تعلق نگرفت. این در حالی است که اصناف باید هزینه‌های زیادی از جمله اجاره‌بها، دستمزد و … را تقبل کنند.
بنا بر آمار ارائه شده از سوی سازمان تأمین اجتماعی، خسارات ویروس کرونا به واحدهای صنفی ایران تا پایان سال بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان برآورده می‌شود. بر اساس این سنجش در موج اول تا سوم تعطیلی‌های کرونایی در ایران واحدهای صنفی در ماه دستکم بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان زیان دیده‌اند که رقمی قابل توجه بوده و توجیه کننده عدم توجه فعالان صنفی به دستورات ستاد مقابله با کرونا است.
در این باره رسول جهانگیری، رئیس اتاق اصناف اصفهان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: سهمی که اصناف در انتقال ویروس کرونا دارند ۱۰ درصد بوده ولی هر بار با قرمز شدن شهرها، اولین محدودیت‌ها برای آنها اعمال می‌شود. در حالی که به جای محدودیت اصناف، ضرورت دارد فعالیت‌ها و خدمت رسانی‌های دیگر کنترل شود تا زنجیره این ویروس گسسته شود.
وی ادامه می‌دهد: دولت برای مهار کرونا باید با واحدهایی که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند مقابله کند، اما متأسفانه هر بار با شیوع موج کرونا تعطیلی کلی را برای اصناف اعلام می‌کند. در صورتی که از همان روزهای ابتدایی شیوع این ویروس، پیشنهاد اتاق اصناف عدم تعطیلی کلی این واحدها بوده است ولی کم هزینه‌ترین راهکار برای دولت تعطیلی کلی اصناف است و این پیشنهادات توجهی نمی‌کند.
رئیس اتاق اصناف اصفهان تأکید می‌کند: تعطیلی اصناف، ظلمی غیر قابل جبران در حق واحدهای صنفی است که در این مدت هر بار فعالیت خود را آغاز کرده‌اند، با موج جدیدی از کرونا مواجه و منجر به تعطیلی این واحدهای صنفی می‌شود.
جهانگیری تصریح می‌کند: رعایت مصوبات ستاد کرونا موضوعی ملی است ولی اگر در اختیار استان قرار داشت شاید با کمک مسئولان استانی، شرایطی دیگر را برای اصناف مهیا می‌کردیم تا از شدت خسارت به آنها کاسته شود.
محدودیت‌ها فقط برای اصناف نیست
اما حجت الله غلامی، سخنگوی ستاد استانی مقابله با کرونا در اصفهان در رابطه با بی‌توجهی اصناف به رعایت محدودیت‌ها به خبرنگار ایمنا می‌گوید: تا زمانی که وضعیت قرمز بر شهری حاکم باشد تعطیلی مشاغل گروه ۲، ۳ و ۴ الزامی بوده اما متأسفانه در این دور از اعمال محدودیت‌ها کسبه چندان رعایت نمی‌کنند. مسئولیت نظارت بر اصناف بر عهده بازرسان اصناف و علوم پزشکی است و امیدواریم نظارت جدی‌تری صورت پذیرد.
وی ادامه می‌دهد: رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کل کشور به ۴۸ درصد و در اصفهان به ۵۰ درصد رسیده است که با توجه به وضعیت قرمز شهرهای کشور عدد نامناسبی است.
سخنگوی ستاد استانی مقابله با کرونا در اصفهان در پاسخ به این سوال که چرا با وجود سهم ۱۰ درصدی اصناف در شیوع ویروس موجود شرایط دشوار اقتصادی، همواره نسبت به تعطیلی آنها اقدام شده است؟، می‌گوید: دستوری است که ستاد مقابله با کرونا به کل کشور ابلاغ می‌کند فقط مربوط به اصناف نیست. بلکه محدودیت‌های پنج‌گانه‌ای است که مکمل یکدیگر بوده و باید رعایت شوند؛ این چنین که بر فعالیت‌های پنج‌گانه در شهرهایی که دارای وضعیت کرونایی هستند اعمال می‌شود.
غلامی تصریح می‌کند: بر این اساس محدودیت‌هایی در ترددها، فعالیت‌های آموزشی، فعالیت‌های فرهنگی و در حوزه اصناف و ادارات در شهرهایی که دارای وضعیت قرمز، نارنجی و زرد هستند، اعمال می‌شود.
وی می‌گوید: در کلان‌شهر اصفهان پارک‌ها، بوستان‌ها، مراکز تفریحی، تفرجگاه‌ها، باشگاه‌ها، نمایشگاه‌ها، تالارها، موزه‌ها، آرایشگاه‌ها و چایخانه‌ها از جمله مشاغلی هستند که اجازه فعالیت ندارند و رستوران‌ها هم تنها به صورت بیرون بر فعال هستند. همچنین مدارس تعطیل و آموزشگاه‌های خصوصی و علمی هم باید تعطیل باشد. محدودیت دیگر مرتبط با ممنوعیت مراسم آئینی و مذهبی، برگزاری جشن‌ها و مراسم است.
این مسئول توضیح می‌دهد: نخستین محدودیت مربوط به اداره‌ها و دستگاه‌های اجرایی است که در شهرهای قرمز تا یک سوم کارکنان برای خدمات ضروری می‌توانند حضورداشته باشند و فعالیت مابقی از طریق دورکاری است. محدودیت دوم مرتبط با مشاغل و اصناف است که با هماهنگی انجام گرفته مشاغل گروه‌های دو، سه و چهار در شهرهای قرمز و سه و چهار در شهرهای نارنجی تعطیل هستند. به‌علاوه برگزاری آئین‌های مذهبی و فرهنگی در شهرهای قرمز و نارنجی تعطیل است، نماز جمعه نیز در این شهرها برگزار نمی‌شود.
غلامی ادامه می‌دهد: محدودیت‌های دیگر تردد خودروها با پلاک‌های غیربومی در شهرهای قرمز و نارنجی است و منع تردد شبانه از ساعت ۲۲ تا ۳ بامداد در شهرها نیز همچنان برقرار است و رعایت نکردن آن با ۲۰۰ هزار تومان جریمه همراه است.
وی اظهار می‌کند: لازمه مهار این ویروس، اعمال این محدودیت‌های اشاره شده تا زمانی است که وضعیت شهرها از قرمز و نارنجی تغییر یابد و قطعاً اگر رعایت پروتکل‌ها به ۷۰ درصد برسد شرایط بهبود قابل توجهی می‌یابد.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا