قطع ارتباطات بازرگانی دنیا با ایران به دلیل تحریم های ناجوانمردانه و وجود دردسرهای نقل و انتقال پول باعث شده است تا سطح مبادات تجاری کشورمان با جهان به حداقل برسد. درچنین شرایطی میزان ارزآوری ایران به نسبت سالهای پیشین به دلیل کاهش میزان فروش نفت و سایر کالاهای تجاری به شدت کاهش یافته است.
از طرفی اما برخورداری ایران از قابلیت بالا در برخورداری برخی کالا و محصولات منحصر به فرد و ... همچنین نیاز مبرم خیلی از کشورها به کالاهای ایرانی زمینه دور زدن تحریم ها با شیوه های خاص برای فروش کالاهای ایرانی را فراهم کرده است که در این زمینه بخش خصوصی فعال توانسته است با فروش کالاو محصولات همچنین کسب ارزآوری لازم برای کشور توانمندی های خود را به خوبی نشان دهد.
کسب ارزآوری از معاملات بدون استفاده از سیستم بانکی در شرایط تحریم
هر چند بخش خصوصی با رایزنی و راهکارهای خاصی توانسته است در شرایط تحریم اقدامات خود را در راستای فروش کالا و ارزآوری به کارگیرد اما از این مهمتر کسب ارزآوری از طریق ورود ارز کاغذی به صورت فیزیکی از کشورهای همسایه و نزدیک چون بازار معاملاتی هرات در افغانستان، سلیمانیه در کردستان عراق و برخی کشورهای دیگر توانسته است، کمک شایانی به رشد منابع ارزی کشور کند.
البته درسالهای گذشته نقل و انتقال ارز از طریق دوبی درامارات برای کشور به راحتی انجام می شد، از طرفی حجم مبادلات تجاری نیز به این کشور قابل توجه بود اما اکنون و بدنبال ایجاد محدودیت‌های نقل و انتقال ارز از طریق دوبی، کشورهای نظیرعراق و افغانستان جایگزین آن شده ند.
بر این اساس سهم کسب منابع ارزی از هرات افغانستان و سلیمانیه عراق با توجه به انجام مبادلات تجاری برای کشور مورد توجه است. البته از زمانی که دلار درایران آزاد و دیگر به شکل یارانه ای دریافت نمی شود، ورود اسکناس در قالب ارز به ایران نیز از طریق این دو کشور بیشتر انجام می‌شود. در چنین شرایطی این روند می تواند اثر بخشی خاصی را در حوزه تقویت منابع ارزی کشور ایجاد کند.
-
کاهش ارزآوری با تعطیلی بازار مستعد هرات!
علی اصغرقائمی نیا، کارشناس اقتصادی در گفتگو با «خبرگزاری بازار» درباره تاثیر سقوط افغانستان بربازار ارز ایران، گفت: افغانستان به عنوان یکی از کشورهای همسایه، بازار مستعدخوبی برای فروش کالاهای ایرانی به شمار می رود و سالانه حجم بالایی از کالاهای ایرانی به این کشور صادرمی شود، حال با توجه به آشفتگی و تعطیلی بازارهای این کشور درپی تغییر دولت، این موضوع بی تردید تاثیر خود را در کوتاه مدت بر بازار ارز ایران به جای می گذارد.
وی با بیان اینکه حسن معامله با افغانستان به دلیل نزدیکی و هم مرز بودن آن با ایران این است که در شرایط تحریم و قطع سوئیفت بانکی درآمدهای ارزی از محل فروش کالا ومحصولات به این کشور بعضا به صورت دریافت ارز کاغذی انجام می شود، گفت: بازارتشنه و درآمدزای افغانستان برای ایران بازاری قابل توجه است که تعطیلی چنین بازاری بی تردید از منظر ورود ارز کاغذی به کشور به صورت فیزیکی تاثیر گذاری خود را به جای می گذارد.
-
نامعلوم بودن خط و مشی طالبان در بازارها و وضعیت اقتصادی و تجاری با تهران
قائمی نیا اظهارداشت: ایران هم اکنون دو منشاء اصلی واردات ارز به صورت فیزیکی را دارد که یکی از این دو منشاء بازار هرات در افغانستان و دیگری بازارسلیمانه در کردستان عراق است. این دو بازار مهم شاهراه ورود ارز کاغذی به کشور محسوب می شوند که در صورت تعطیلی چنین بازارهایی بی تردید بازار ارز داخلی نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.
این کارشناس اقتصادی به آشفتگی بازارها درافغانستان درپی ایجاد حکومت جدید در این کشور توسط طالبان اشاره کرد و اظهارداشت: وضعیت افغانستان این روزها مساعد نیست و تا زمان استقرار کامل حکومت در این کشور، فعال شدن بازارها به شکلی درست و اصولی ناممکن بوده چرا که هنوز معلوم نیست خط و مشی طالبان در حکومت داری بر این کشور چگونه و روابط تجاری آن به چه شکلی باشد.
وی با بیان اینکه تعطیلی بازار افغانستان بخصوص بازارهرات تاثیر مقطعی خود را بر افزایش نرخ دلار و سایر ارزها در بازار داخلی به جای می گذارد افزود: کاهش میزان ارزآوری همیشه محدودیت را در عرضه ارز ایجاد می کند. از طرفی نیز چون بازار افغانستان تا ایجاد جو اطمینان حاکم بر بازار، به این زودی ها فعال نمی شود، بنابراین این موضوع بررشد قیمت ارز در بازار داخل تاثیر گذارخواهد بود.
دلار ۲۷ هزار تومانی در بازار آزاد در پی سقوط افغانستان!
بنا به این گزارش، قیمت انواع ارز یک ماهی است در بازار روندی رو به رشد به خود گرفته است، این افزایش قیمت که بدنبال تغییر دولت ها، انتشار آمار شاخص های اقتصادی در پایان فعالیت دولت روحانی، زمانبر بودن روند مذاکرات برجام در وین و آشفتگی اخیر بازار هرات در افغانستان اتفاق افتاده دلار آزاد را در کانال ۲۷ هزار تومان قرارداده است.
طوری که پنجشنبه ۲۸ مرداد، نرخ ارز در صرافی ملی اعلام شدو بر این اساس قیمت دلار، بدون تغییر نسبت به روز ماقبل آن(چهارشنبه) رقم ۲۵۹۲۱ تومان را به ثبت رساند.
همچنین قیمت یورو نیز در صرافی ملی بدون تغییر نسبت به روز گذشته، ۳۰۵۰۸ تومان را نشان داد. نرخ خرید یورو نیز درصرافی ملی ۲۹۹۰۴ تومان تعیین شد.
هر چند این روزها بازار هرات متشنج و تعطیل است اما قیمت دلار در چنین بازاری نیز به دلیل افزایش میزان تقاضا بالا رفته و این موضوع بر رشد قیمت ارز در داخل نیز تاثیرگذار شده است.
خشک شدن منابع ارزی از سر چشمه محدودیت ایجاد می کند
اسماعیل صابری، کارشناس بانکی نیز در گفتگو با «خبرگزاری بازار» درباره تاثیر کاهش میزان ارزآوری ایران در پی تزلزل بازار هرات و تاثیر آن بر قیمت ارز در کشور گفت: کاهش میزان ارزآوری به هر شکل ممکن تاثیر منفی بر بازار ارز به جای می گذارد و این روند بنیه منابع ارزی کشور را تاحدی تضعیف می کند.
وی با بیان اینکه بازار هرات بازاری مستعد برای ورود ارز فیزیکی به کشور و انجام معاملات با ایران بود، گفت: اکنون که این بازار ثبات خاصی ندارد میزان ارزآوری کشور نیز از این بازار کم شده و به احتمال زیاد تا ایجاد جو اطمینان کامل بر بازار حتی این میزان شاید به صفر هم برسد. در چنین شرایطی وقتی منبع درآمد ارزی محدود می شود، قیمت ارز نیز در بازار تحت تاثیر قرار می گیرد.
این کارشناس بانکی خاطرنشان کرد: منابع ارزی به مانند چشمه ای است که می جوشد و در جریان است حال اگر آن چشمه از سر منشاء خشک شود دستیابی به آن منابع نیز صفر خواهد شد با این وجود زمانی که منابع ارزی محدود می شودعرضه ارزدر بازار نیز با حساسیت انجام شده و در صورت تقاضای بالا برای ارز قیمت این کالا در بازار روندی افزایشی به خود می گیرد.
بنا به این گزارش، قیمت ها در بازار ارز و سکه مدتی است بر مدار رشد قرارگرفته اند. افزایش قیمتی که قبل از تعطیلات کرونایی در بازار بهای سکه تمام بهار آزادی جدید را تا مرز ۱۲ میلیون تومان رساند و نرخ دلار را در محدوده ۲۷ هزار تومان قرار داد. حال با توجه به تغییر دولت و بی اطلاعی از سیاست گذاریهای ارزی جدید در کشور همچنین وجود نرخ بالای تورم و کاهش منابع ارزی بخصوص تعطیلی بازار ارزآور هرات معلوم نیست قیمت ها پس از تعطیلات کرونایی در بازار چگونه رقم خورد.