به گزارش خبرنگار پایگاه خبری کارگر آنلاین، روزانه تعداد زیادی قطار ایستگاه را به مقصد شهرهای مختلف ترک می‌کنند؛ حجم بالایی از مسافران جابه جا می‌شوند اما کمتر کسی توجه می‌کند که کار کارگران نگهداری خط و ابنیه فنی راه‌آهن چه نقش مهمی در جلوگیری از حوادث ریلی بازی می‌کند. یکبار حادثه قاطر به معنای صدمات و مرگ تعداد زیادی از مردم خواهد بود اما چون کارگران در کوران برف و گرمای سخت کار می‌کنند، ما می‌توانیم سفرهای امنی را تجربه کنیم.
کارگران نگهداری خط و ابنیه فنی راه‌آهن از سال ۹۵ که «طرح تجمیع قراردادها» در حوزه سیر و حرکت راه‌آهن به اجرا درآمد، در انتظار اجرای طرح هستند. وظیفه اصلی این کارگران نگهداری از کیلومترها ریل راه‌آهن است که در گرما و سرما و برف و باران نقص‌های ریل را بر طرف می‌کنند. آنها در مسیرهای شنی و بیابانی کار می‌کنند. شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران طرح تجمیع قراردادها را برای اغلب شرکت‌های راه‌آهن کشور اجرا کرده اما هنوز این طرح برای کارگران نگهداری خط و ابنیه فنی راه‌آهن اجرا نشده است.
مزایای اجرای طرح تجمیع قراردادها
پرداخت همزمان حقوق و مزایای پرسنل سیر و حرکتی در تمامی نواحی، شفاف‌سازی هزینه‌ها و کاهش سود پیمانکار، کاهش هزینه‌های راه‌آهن، کاهش حجم کار تدارکات به لحاظ انجام تشریفات مناقصه از مزایای طرح تجمیع قراردادها است.
کارگران می‌گویند: سال گذشته در مراسم روز کارگر، به کارکنان شرکتی اداره کل نیروی کشش قول پیگیری تجمیع شدن داده شد اما محقق نشد. درحالیکه پرسنل شرکت‌های زیر نظر اداره کل علائم و ارتباطات(شرکت‌های پیمانکار تعمیرات و نگهداری بیسیم وatc و...)هم تجمیع شدند، ولی خبری از تجمیع پرسنل فنی تعمیرات لکوموتیوِ نیروی کشش و نواحی نیست.
یکی از مشکلاتی که در پی عدم اجرای طرح تجمیع در پرسنل راه‌آهن به وجود می‌آید، پرداخت با تاخیر و طی چند قسط است که موجب مشکلات معیشتی برای کارگران شده است. از این رو اجرای طرح تجمیع قراردادها و حذف پیمانکاری‌ها که از خواسته‌های پرسنل راه‌آهن است، می‌تواند زندکی آنها را متحول کند.
در سال ۹۵ بود که بحث اجرای طرح تجمیع قراردادها در راه‌آهن کشور مطرح شد. آنزمان حسین عاشوری معاون بهره‌برداری و سیرو حرکت راه‌آهن با اعلام خبر اجرای طرح تجمیع قراردادها در راه‌اهن گفته بود: پیشنهاد یکپارچه‌سازی قراردادهای پرسنل سیر و حرکتی از سوی این معاونت از دو سال پیش مطرح و پیگیری شد تا براساس آن تمامی قراردادها در ۳ قرارداد لکوموتیوران‌ها (۱۱۰۰ نفر)؛ امور ترافیک (مسئول و متصدی)؛ شماره‌بردار و نگهبان ایستگاه‌های تحت فرمان (۱۰۱۴ نفر)؛ سوزنبان، امور مانور(مانورچی و سرمانورچی) و رئیس قطار (۱۹۴۷ نفر) ساماندهی شود.
در واقع به این ترتیب افزایش نیروی انسانی شرکتی در مشاغل عملیاتی سیر وحرکت و ضرورت ساماندهی و مدیریت نیروی انسانی و پیاده‌سازی نظام پرداخت مناسب، باعث شد ۱۸ قرارداد سیر و حرکتی مناطق راه‌آهن در قالب ۳ قرارداد تجمیع شود اما این طرح به درستی اجرا نشد و هنوز کارگران با مشکلات فراوانی مواجه هستند.
مشکلات تغییر هر ساله پیمانکار
یکی از مشکلات کارگرانی که در یک کارگاه هر ساله با پیمانکاران متعدد کار می‌کنند، بحث تسویه حساب سنواتی است. به استناد تبصره ۳ بند ۲ بخشنامه شماره ۲۱۵۲۱۰ در سال ۱۳۹۱شورایعالی کار که عینا در بخشنامه‌های سال‌های آتی تکرار شده است از ابتدای سال ۹۲ کلیه کارگران دارای قرارداد موقت مشمول قانون کار که دارای یکسال سابقه کار شده و یا یک سال از دریافت پایه سنوات آنها در همان کارگاه گذشته باشد اعم از اینکه حق سنوات خدمت را با پیمانکار قبلی تسویه کرده باشند یا خیر مشمول دریافت پایه سنوات خدمت تجمیعی می‌باشند و کلیه پیمانکاران فعلی نیز مکلف به رعایت آن هستند. جدولی برای پرداخت سنواتی این دست از کارگران وجود دارد که پیمانکاران باید بر اساس آن عمل کنند.
دستگاه‌هایی که شنوایی را از بین می‌برند
کارگران ابنیه فنی راه‌آهن زاگرس و لرستان چه در تابستان و چه در فصل سرما به علت کوهستانی بودن منطقه با قطعی برق مواجه می‌شوند و به طور متوسروزانه چند ساعت باید کنار دیزل ژنراتورهای مولد باشند و صدای آزاردهنده آن را تحمل کنند که می‌تواند منجر به آسیب به سیستم شنوایی و عصبی بشود. با اینحال در بحث اجرای تجمیع در راه‌اهن بخش اداری نسبت به کارگرانی که در کارهای سختِ اینچنینی قرار گرفته‌اند، در اولویت قرار گرفته‌اند.
در چنین شرایطی امنیت شغلی کارگران نیز به خطر می‌افتد. کارگری که مجبور است قراردادهای کمتر از سه ماه را امضا کند، تقریباً هر زمانی که کارفرما اراده کند، اخراج می‌شود و این برای کارگران راه‌آهن که در مناطق کوهستانی و بیابانی کار می‌کنند بسیار سخت است.
یکی از کارگران ابنیه فنی می‌گوید: ریشه اصلی مشکلات ما کارگران حضور پیمانکاران مختلف در خطوط ابنیه فنی راه‌آهن است. سالها تجربه حضور پیمانکاران در مجموعه راه‌آهن نشان داده که مدیران پیمانکاری نه تنها تاثیری بر فرآیند تولید و کار ندارند بلکه در عمل به تهدیدی درمقابل امنیت شغلی کارگران تبدیل شده‌اند.
کارِ کارگران ابنیه فنی راه‌آهن اهمیتی کلیدی در راه‌آهن دارد و اگر نباشد، حوادث متعددی برای قطارهای کشور شاهد خواهیم بود. این کارگران طی سال‌های گذشته اعتراضاتی انجام داده‌اند اما کسی صدایشان را نشنیده است.
مریم وحیدیان/ کارگرآنلاین