محمد اکبریان عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به این پرسش که ضریب بتا (BETA COEFFICIENT) در بورس چیست؟، بیان کرد: ضریب بتای (β) سهام یکی از مهم‌ترین ضرایب در خرید و فروش سهام است. حتما دیده‌اید که بعضی از سهم‌ها، در روزهای مثبت بازار مثبت و در روزهای منفی، منفی هستند.اما سهم‌هایی هم هستند که عکس این رفتار را نشان می‌دهند. یعنی در روزهای منفی‌، مثبت می‌شوند و در بازار مثبت، قیمتشان افت می‌کند.

او افزود: این که یک سهم نسبت به بازار چه رفتاری داشته باشد، به ضریب بتای آن بستگی دارد. در واقع ضریب بتا شاخصی برای مقایسه عملکرد دو دارایی (یا یک دارایی و یک شاخص) با یکدیگر است.

• این کارشناس بازار سرمایه در مورد کاربرد ضریب بتا گفت: در واقع ضریب بتا (β) برای ارزیابی ریسک و بازده یک سهم خاص یا سبدی از سهام در جریان حرکت کلی بازار است. بنابراین برای این که ریسک سرمایه‌گذاری را از حالت کیفی به کمی تبدیل کنیم، از ضریب بتا استفاده می‌کنیم. فرض کنید شاخص کل بورس را به عنوان مبنای محاسبه در نظر گرفته باشیم. اگر ضریب بتا برای یک دارایی برابر با یک باشد، یعنی این دارایی دقیقا مشابه شاخص کل رفتار می‌کند.
• وی افزود: اما اگر ضریب بتا منفی یک باشد، یعنی سهم مورد نظر رفتاری عکس شاخص کل دارد. ضریب بتای بزرگ‌تر از یک می‌گوید که ارتباطی بین سهم و شاخص وجود دارد. اما شدت ارتباط وضعیت متفاوتی دارد. یعنی با رشد شاخص، سهم یا صندوق مورد نظر بیشتر از شاخص کل رشد می‌کند و در صورت افت شاخص، افت بیشتری را تجربه خواهد کرد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در رابطه با نحوه محاسبه ضریب بتا تصریح کرد: با استفاده از بازه‌های زمانی ساده ( مثلا 90 روز کاری) می‌توانید کمیت بتا را محاسبه کنید. به این صورت که با محاسبه کواریانس بین بازده سهام و بازده بازار و یا واریانس بازده های بازار، این ضریب محاسبه می‌شود.

اکبریان در رابطه با نحوه دسترسی به این متغییر و استفاده از آن گفت: در ایران نسبت به ضریب بتا کم‌توجهی می‌شود. مثلا سایتی وجود ندارد (یا من نمی‌شناسم) که بتای سهم‌ها را به صورت روزانه گزارش کند. البته ضریب بتا صندوق های سرمایه گذاری بورسی در حال حاضر در سایت قدیمی مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران به آدرس https://old.fipiran.ir محاسبه و منتشر می شود.