کارگر آنلاین : حضرت آیت الله العظمی خویی (ره) از استوانه ها و برجسته ترین فقهای معاصر شیعه در هشتم صفر سال ۱۴۱۳ هجری (۱۷ مرداد ۱۳۷۱) چشم از جهان فروبست. میراث بزرگ و درخشان ایشان سلوک اخلاقی، تحقیقی و تدریسی، تالیفات ماندگار و شاگردان برجسته ایست که منشاء تداوم و تحول در فقاهت تشیع هستند. از جمله برجستگی های منحصر بفرد ایشان رسیدن به درجه اجتهاد در سن ۳۳ سالگی و دریافت اجازه از شخصیت های بزرگ علمی چون مرحوم آیت الله العظمی شیخ محمد حسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی و آیت الله العظمی میرزا محمد حسین غروی نایینی است. درخشش علمی این فقیه عالی مقام تشیع به گونه ای بود که در حالی که در سن ۵۵ سالگی به سر می بردند، آیت الله العظمی شیخ محمد حسین کاشف الغطاء، ایشان را به عنوان مرجع اعلم بعد از آیت الله العظمی بروجردی و خودش معرفی کرد.
حضرت آیت الله العظمی خویی در شرایط بحرانی سال ۱۳۵۰ که موج اخراج علما و طلاب علوم دینی از عراق توسط رژیم بعث شدت گرفت، تمام سعی خود را به کار بستند تا لطمه ای به حوزه هزار ساله نجف وارد نشود. ایشان در پاسخ به پیشنهاد نزدیکان برای سفر به خارج از عراق و انتقال حوزه، فرمودند: “تا وقتی فشار به آنجا نرسیده که من را بگیرند و به زور از نجف اخراج کنند، من این حوزه را حفظ خواهم کرد.” این فشارها برای سالیان متمادی ادامه داشت که در نهایت به شهادت جمع کثیری از فرزندان و منسوبین و شاگردان و نزدیکان ایشان منجر شد و با همه این هموم، ایشان استوار در دفاع از کیان حوزه نجف ایستاده بودند.
به مناسبت تقارن با بیست و نهمین سالگرد رحلت این عالم و فقیه جلیل القدر ابعاد فقهی و شخصیتی ایشان را بار دیگر در اختیار مخاطبان گرامی قرار می دهیم.
توصیه ها مهم آیت الله العظمی خویی به طلاب و روحانیان
ابتدا مروری داریم به یکی از بیانات زعیم حوزه علمیه نجف اشرف که در ابتدای یکی از دروس خارج خود، توصیه های مهمی را به طلاب حاضر بیان داشته اند.
متن این توصیه ها که به زبان فارسی ابراز شده و به احتمال زیاد مربوط به سال های ١٣٧٧ یا ١٣٧٨ هجری قمری است، به این شرح می باشد:
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
آقایان همگی آگاهی دارند که مذهب شیعه مذهبی است که در اثر ترویج این مذهب خون های بسیاری ریخته شده و جماعتی از علمای اعلام، از بلدی به بلدی، و جماعتی علی سبیل شهید اول و غیر آنها به درجه شهادت رسیدند. و شیخ بزرگ، شیخ طوسی قدس الله نفسه که این مرکز علمی را تأسیس کردند چه مصائبی را متحمل شدند. استاد ایشان شیخ مفید قدس الله نفسه مرات عدیده خانه ایشان را تاراج کردند و بالاخره در اثر این زحمات و به حمد الله تبارک تعالی، مقام روحانیت شیعه اوج گرفته و به خصوص به عالم اسلام بلکه در تمام عالم حقانیت خود را ابراز نموده است و در اثر این خدمات که در راه الهی به عمل آمده، به حمد الله تعالی جهات دنیوی آنها هم پیش آمده به مرتبه ای که محقق کرکی قدس الله نفسه مقامی را اشغال کرد که عزل و نصب امراء دولت دست ایشان رسید. از طرف دیگر اعداء دین بلکه دشمنان اسلام خاصه دشمنان شیعه در صدد آمدند که این مقام را متزلزل کرده و متهم سازند، در اثر این کار ایادی عدیده ای – که شما هم می دانید کار کرد -، و بالاخره مقام ماده (امکانات مادی) را تنزل داده، البته ملاحظه می فرمایید که در هر جایی از نجف و غیر نجف، مراکز علمی و غیر از مراکز علمی زندگانی یک نفر از اهل علم و عادل به مقدار یک شخص عادی از اشخاص نیست. البته این امری است، نسبی و هر کسی به وجدان خود می داند که وارد حوزه های علمیه چیست و مصرف آقایان اهل علم به کجا رسیده است، اما این مطلب قابل تحمل است، اگر اشد از این هم باشد باز قابل تحمل است که شما با وجدان در زمان جنگ دیدید که زندگانی علما به مراتب اشد از زندگانی آن روز بود و در نهایت عسرت زندگانی می کردند. این مطلب قابل تأمل است که در مقابل تلاشی که آن بزرگان متحمل شدند جهات مادی بسیار کم اهمیت است و جهات روحی و معنوی مهم و محفوظ بوده است یعنی یک نفر اهل علم که مقامش محفوظ بوده است و مردم او را روحانی تعبیر می کردند که مقامش بالاتر از مقام ماده است و متوجه مقام دیگری است.
اخیرا باز افرادی در مقام اختلاف، ایجاد اختلاف و نزاع بین اهل علم بر آمدند، تا مقام روحانیت را نیز متهم سازند و علاوه بر جهات مادی، جهات معنوی اینها را نیز سلب کنند و در اثر این اختلاف نتیجه بگیرند و مطلب کوچکی را بزرگ نشان دهند و به دنیا بفهمانند که این اشخاص روحانی نیستند و برای دنیای خود کار می کنند. همه آقایان می دانند که دشمنان ما دائماً مترصد این جهت و در مقام نتیجه گیری هستند، پس خوب است که ما معتقد و متوجه این جهت باشیم و به دست خودمان این مقام را از روحانیت نگیریم.
فرضاً اختلافی بین دو نفر، اختلاف بین طائفه و طائفه دیگری است، با موعظه حل شود نه اینکه حال ما حال دیگران باشد، البته انتظار من این است که این مطلب را به دقت مطالعه کرده و به عرایض بنده ترتیب اثر دهید و امیدواریم که بین هیچ شخصی از اهل علم و شخص دیگر و طائفه ای و طائفه دیگر کار به جایی نکشد که ما مورد تمسخر دیگران و مورد تمسخر عوام شویم. عوام هم تقصیری ندارد. این دشمنان ما هستند که می خواهند نتیجه از این کار بگیرند و مقام روحانیت را به کلی سلب کنند و مقام روحانیت که کرور کرور جان و مال صرف شده و خون های علما ریخته شده به دست ما از بین برود که مصداق حقیقی خسر الدنیا و الآخره باشیم. این عرض بنده است