کارگر آنلاین | در برنامه‌ای پژوهشی با عنوان «محرم امسال» که به همت گروه فرهنگ و هنر دانشکده فرهنگ و ارتباطات و نیز اندیشکده راهبردی اربعین دانشگاه امام صادق علیه السلام طراحی و اجرا می‌شود، مراسم و اشعار اجرا شده توسط ۱۱ مداح مطرح کشور در محرمی که گذشت مورد تحلیل هنری، ادبی، اجتماعی و فرهنگی قرار می‌گیرد.

سید مجید امامی مدیر اندیشکده راهبردی اربعین در این باره به فارس گفت: نقش آفرینی گسترده و عمیق هیأت‌های عزاداری و ذاکران اهل بیت در فضای فرهنگی و رسانه‌ای امروز کشور بر کسی پوشیده نیست.  هیأت‌ها امروز به یکی از منابع اصلی و جریان ساز تولید محصولات رسانه‌ای و هنری و انتقال معنا و پیام در کشور و جهان اسلام تبدیل شده‌اند. تنوع و تکثر آثار، استمرار و تولید زنده و رویداد محورانه محتوا، مشارکت عمومی مردمی در فرایند تولید و توزیع آثار، و برخورداری از گستره وسیع مخاطب، و تأثیرگذاری عمیق عاطفی و اعتقادی از ویژگی‌های مهم این جریان فرهنگی است.

وی افزود: «شعر» از ارکان اصلی شکل دهنده محتوای هیأت‌هاست و بسیاری آن را ستون خیمه آیین‌های عزاداری تشیع به حساب می‌آورند. از سوی دیگر این آیین‌ها از مهم‌ترین عرصه‌های ظهور و حضور شعر در زندگی مردم محسوب می‌شود و در چرخه استعدادیابی، آموزش، تمرین و تعالی بسیاری از شاعران نقشی بی‌بدیل ایفا می‌کند.

‏با وجود این جایگاه و اهمیت فرهنگی و رسانه‌ای، جای نگاه کارشناسانه به شعر و مداحی‌های عاشورایی و بررسی ابعاد مختلف آن در فضای فرهنگی و دانشگاهی کشور بسیار خالی است.

امامی خاطرنشان کرد: مطالعات هرچند محدود مناسک و آیین‌های شیعی تا کنون از تقلیل گرایی روش شناختی و تحمیل ذهن گرایی نظریه پردازان جامعه شناسی دین رنج برده است و گفتگو و فحص میدانی از واقعیت این پدیده مهم هنری زیبایی شناختی و معنوی (توامان) یعنی مداحی و روضه خوانی، سابقه اندکی دارد.

برخی پژوهش‌ها و آثار نیز از عملکرد یا محتوای برخی شاعران نوگرا برای تثبیت خرده نظریات مناسکی‌شان استفاده کرده‌اند و تتبع بی‌طرفانه کمتر دیده شده است.

امامی افزود: هرچند ما هنوز هم فاقد یک چارچوب نظری بومی و اسلامی برای مناسک پژوهی شیعی هستیم، ولی مباحثه همدلانه و کارشناسی بر اساس محتوای زنده مناسک و هیآت امروز ایران، مقدمه‌ای برای پژوهش‌های بزرگ و الهام بخش بعدی است. این در حالی است که واقعیت اجتماعی جامعه ایران متاثر از کرونا و محدودسازی‌های احتیاطی اجتماعات، فشارهای اقتصادی و گذار فرهنگی و نسلی خاصی قرار دارد و بی‌شک تعامل بین پدیده هنری معنوی مداحی با این شرایط قابل تحلیل است. ما بر آنیم در این مجموعه نشست‌ها گامهای نخست در رفع این خلأ را برداریم و به تحلیل روزآمد محتوای ادبی و معرفتی عرضه شده توسط چند تن از مادحان پر مخاطب و رسانه‌ای بپردازیم.

عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: بر همین اساس شعر و محتوای مداحی مراسم محرم اخیر آقایان محمود کریمی، مهدی سلحشور، سعید و محمد حسین حدادیان، محمدرضا و حسین طاهری، مجید بنی فاطمه، میثم مطیعی، مهدی رسولی، محمدرضا بذری، رضا نریمانی، محمدحسین پویانفر و حنیف طاهری در گفت‌وگوهای تخصصی مورد بحث قرار می‌گیرد.

مدیر اندیشکده راهبردی اربعین گفت: این نشست‌ها با حضور دو کارشناس ادبی و نیز اجتماعی و با دبیری دکتر محمدمهدی سیار عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق، دوشنبه و چهارشنبه‌های هر هفته از ۱۴ مهرماه تا پنج هفته و به صورت برخط برگزار می‌شود.

علاقه‌مندان می‌توانند اولین نشست از این مجموعه را ساعت ۱۹ و ۳۰ دقیقه امروز دوشنبه از طریق لینک https://vc.isu.ac.ir/ch/arbaeen-isu دنبال کنند.

انتهای پیام/