تاریخ : 12:16 - 1399/07/16
کد خبر : 191741
سرویس خبری : کارگری و اقتصادی
کارگرآنلاین گزارش می‌دهد؛
تبعیض در اجرای همسان‌سازی/ کارمندانِ سابقِ دولت ۴ میلیون تومان می‌گیرند اما کارگران بازنشسته فقط ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان!
«همسان‌سازی» یک گفتمانِ کلیدی است. در چند سال گذشته، هر زمان در هر جا صحبت از بهبود معیشت بازنشستگان شده، مساله را به اجرای همسان‌سازی حواله کرده‌اند. اما مفهوم قانونی و اساسی این گفتمان، واقعاً چیست؟!
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ، تحلیلی کارگرآنلاین، «همسان‌سازی» یک گفتمانِ کلیدی است. در چند سال گذشته، هر زمان در هر جا صحبت از بهبود معیشت بازنشستگان شده، مساله را به اجرای همسان‌سازی حواله کرده‌اند. اما مفهوم قانونی و اساسی این گفتمان، واقعاً چیست؟!
همسان‌سازی به معنای نزدیک نمودن سطح دریافتی بازنشستگان با شاغلان هم‌سطح و همتراز است؛ براساس همه‌ی اسناد قانونی از جمله تصریحات برنامه ششم توسعه، هر بازنشسته با هر نوع مختصات شغلی و سابقه‌ی تخصص و بیمه‌پردازی، نباید کمتر از ۹۰ درصد شاغل همتراز خود دریافتی ماهانه داشته باشد. بنابراین معنای اصلی همسان‌سازی، همترازی با شاغلان همردیف است. آنچه بازنشستگان در سال‌های گذشته و به طور مشخص در سنوات سپری شده از آغاز برنامه ششم توسعه، بارها به عنوان یک مطالبه مطرح کرده‌اند و از دولت و بالاخص سازمان برنامه و بودجه، برای آن اعتبارِ درخور طلب نموده‌اند، همین «همترازی مزدی با شاغلان همردیف و هم‌طبقه» بوده است اما آیا آنچه در عمل اتفاق افتاده، واقعاً همسان‌سازی حقوق بازنشستگان با شاغلان به معنای همترازیِ ۹۰ درصدی است؟!
متناسب‌سازی برای کارگری‌ها!
برای پاسخ به این سوال، باید بین بازنشستگان تامین اجتماعی با بازنشستگانِ تحت پوشش دولت یعنی مستمری‌بگیران صندوق کشوری تمایز قایل شویم. براساس اظهارات مقامات و مدیران سازمان تامین اجتماعی، آنچه سازمان در مردادماه بعد از دریافت ۳۲ هزار میلیارد تومان صورت داد، فقط یک «متناسب‌سازی» بوده است؛ اول شهریور، ناهید حیدری (مدیرکل مستمری‌های سازمان تامین اجتماعی) در این رابطه گفت: «متناسب‌سازی» سومین مرحله‌ی کمک به معیشت بازنشستگان و مستمری‌بگیران است که در سازمان کلید خورده. پیش از امسال، دو مرحله کمک معیشتی پیاده شده بود؛ یک‌بار در سال‌های ۸۱-۸۲ و بار دیگر در سال ۸۸. کمک معیشتی امسال یک تفاوت عمده دارد چراکه براساس الزامات بند ب ماده ۱۲ قانون برنامه ششم توسعه اجرایی شده و نامش متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان است. در واقع همان کمک معیشتی دو مرحله قبل، در مرحله سوم به متناسب‌سازی بدل شده است.
نه تنها خود مقامات و مسئولان سازمان بارها به صراحت اذعان کرده‌اند که آنچه برای بهبود معیشت بازنشستگان انجام داده‌اند، به هیچ‌وجه همترازی و همسان‌سازی واقعی نیست بلکه بازنشستگان کارگری نیز بارها اعلام کرده‌اند اصلاحات صورت گرفته نامطلوب و متغایر با قانون است چراکه جداولی که گاهاً رسانه‌ای و منتشر شده، چندان خوانا و مفهوم نیست و بازنشستگان تا امروز علیرغم تلاش فراوان، قادر به درک این مساله نشده‌اند که سازمان چه فرمول‌هایی را برای اجرای متناسب‌سازی در دستور کار قرار داده است و این فرمول‌ها، برچه اساسی عمل می‌کنند!
نادری، یک بازنشسته سخت و زیان‌آور که بیست سال در معدن البرز شرقی مشغول به کار بوده؛ در ارتباط با فرمول‌های همسان‌سازی و نتایج آن برای بازنشستگان می‌گوید: ما بازنشستگان در فهم عملکرد محاسبات همسان‌سازی یا همان متناسب سازی درمانده‌ایم! چگونه ادعا می‌کنند «عدالت بیمه‌ای» رعایت شده، وقتی همسان‌سازی برای من بازنشسته سخت و زیان‌آور که بالای ۴ میلیون تومان مستمری ماهانه دارم، ۵۰۰ هزار تومان افزایش به همراه داشته و برای یک بازنشسته حدقل‌بگیر با ۱۵ سال سابقه بیمه پردازی عادی نیز همین ۵۰۰ هزار تومان! یعنی بازنشستگان سایرسطوح که سالها حق بیمه بیشتری پرداخته‌اند، کمترین نفع را از اجرای همسان‌سازی برده‌اند؛ چراکه به این ترتیب، فاصله‌ی دریافتی آنها با حداقل‌بگیران کم شده و بدون توجه به آورده‌ی بیمه‌ای، همسان‌سازی اجرایی شده است. با این وصف، چگونه می‌توانند مدعی باشند که همسان‌سازیِ اجرایی شده، واقعاً همترازی با شاغلانِ همردیف و هم‌طبقه است؟! شاغلان همردیف من، الان بالای ۷ میلیون تومان حقوق ماهانه می‌گیرند؛ به هیچ‌وجه دریافتی من و امثال من به شاغلان نزدیک نشده است.
به گفته وی، تنها دستاورد این نوع فرمول‌ها، تبعیض در حق گروه‌های مختلف بازنشستگان است، به خصوص آنهایی که سالها حق بیمه‌های هنگفت پرداخته‌اند و آورده‌ی خوبی برای سازمان داشته‌اند.
نادری مدعی است که تا سه سال قبل، مستمری او سه برابر حداقل مستمری سازمان بوده؛ این فاصله دو سال قبل به دو برابر رسیده و امسال بعد از اجرای همسان‌سازی این فاصله حتی کمتر شده و به یک و نیم برابر تقلیل یافته است!
همسان‌سازی برای کشوری‌ها!
با این حال، به نظر می‌رسد آنچه در صندوق کشوری در مهرماه رخ داده، بیشتر شبیهِ یک«همسان‌سازی واقعی» است. براساس اظهارات نمایندگان بازنشستگان کشوری، در نتیجه‌ی اجرای همسان‌سازی، در مهرماه هر بازنشسته دولت، ۹۰ درصد شاغل همتراز خود دریافتی خواهد داشت.
فرج کمیجانی (نماینده بازنشستگان فرهنگی) که در جلسات اجرای همسان‌سازی با مقامات سازمان برنامه و بودجه شرکت داشته؛ در این رابطه می‌گوید: طرح ارزشمند همسان‌سازی حقوق بازنشستگان با نود درصد حقوق ناخالص مشمول کسور شاغلین همتراز، مستند به ظرفیت‌های قانونی و دولت خصوصا اختیارات رئیس سازمان برنامه و بودجه طراحی و به تصویب هیات وزیران رسیده است. تحت هر شرایطی، احکامِ همسان‌سازی در مهر ماه سال ١٣٩٩ صادر و و مبالغ اضافه شده حتما با حقوق مهرماه پرداخت خواهد شد. همسان‌سازی حقوق شامل همه بازنشستگان کشوری، لشکری، کارافتاده، وظیفه بگیر و .... خواهد شد منتها هر کس با مقایسه شاغل هم‌طبقه خودش بر مبنای نود درصد حقوق ناخالص مشمول کسور، بهره‌مند خواهند شد.
تبعیضِ نهادینه شده!
در حالیکه بازنشستگان کشوری با اجرای همسان‌سازی، ۹۰ درصد شاغلان همتراز خود دریافتی ماهانه دارند، رهاوردِ «متناسب‌سازی» برای بازنشستگان کارگری فقط چند صد هزار تومان افزایش حقوق ماهانه بوده است و گروه‌های بسیاری از جمله بازنشستگان سایر سطوح، ازکارافتادگان و بازماندگان و همچنین بازنشستگان سخت و زیان‌آور، همچنان از نحوه اجرای این متناسب‌سازی به شدت انتقاد دارند. این در حالیست که علیرغم وعده‌های جسته و گریخته‌ی مسئولان سازمان مبنی بر لزوم اصلاح فرمول‌های همسان‌سازی لااقل برای بازنشستگان سخت و زیان‌آور، در نیمه‌ی دوم مهرماه، هنوز هیچ خبری از تجدیدنظر یا بازنگری در فرمول‌های اعمال شده نیست! به نظر می‌رسد دولت هیچ اهتمامی برای برآورده کردن مطالبات بازنشستگان کارگری – بیش از ۶۵ درصد بازنشستگان کشور- ندارد و قرار نیست بر این تبعیض سازمانیافته و نهادینه شده، نقطه‌ی پایانی بگذارد.
این تبعیض از همان روزهای آغاز امسال، خودش را به رخ کشید؛ بازنشستگان کشوری یا همان کارمندان سابق دولت، از فرودین ماه مشمول افزایش مستمری‌ها شدند به طوریکه حداقل مستمری این گروه، ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تعیین شده است؛ اما بازنشستگان کارگری تا تیرماه منتظر افزایش ۲۶ درصدی مستمری‌ها ماندند و دریافتی‌شان با این افزایش به ۲ میلیون و ۸۰ هزار تومان رسید؛ امروز بعد از اجرای این همسان‌سازی که البته در جریان ورود به تامین اجتماعی، دچار استحاله‌ی منفی شده و به متناسب‌سازی بدل گشته، بازنشستگان کشوری براساس اذعان صریح وزیر کار، حداقل ۴ میلیون تومان در هرماه دریافتی دارند و بازنشستگان کارگری فقط ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان. با این حساب، به نظر می‌رسد «تبعیض» همچنان گریبان کارگران بازنشسته را گرفته است و قرار نیست به این سادگی‌ها، آن را رها کند!
گزارش از نسرین هزاره مقدم/کارگرآنلاین