پر مازندرانی که قاتل ریزش مو است

پرسیاوشان با نام علمی Adiantum capillus veneris گیاهی است علفی، سرخسی و پایا که در مناطق شمالی از جمله مازندران، گیلان و در تهران در مناطق شرق، غرب و جنوب غربی قابل مشاهده است.

این گیاه زیبا و چند ساله معمولاً در نقاط مرطوب، اماکن سایه دار و کم نور می‌روید. این گیاه در نواحی مدیترانه، اروپای مرکزی و جنوبی، آمریکا و ایران رشد می‌کند. برگ‌های آن شبیه برگ گشنیز بده و دارای دم‌برگ‌های بسیار نازک و دراز، شبیه مو می‌باشد.

• پرسیاوشان دارای ریزومی خزنده است که ریشه‌هایی باریک از آن خارج می‌شود. برگ‌های این گیاه استفاده طبّی دارد.
• نتایج حاصل از مطالعات گیاه شناسی قومی و یا بومی گیاه پرسیاوشان در منطقه نشان می‌دهد که این گیاه برای درمان سرماخوردگی، درمان تب و سرفه مفید است.

گیاه پرسیاوشان در گویش مازندرانی به نام‌های سیولنگه واش، گیلکی چاه سیالَک و سیالک، لری پَرِسیووَش و در گویش کردی با نام سیاوخشی قابل شناسایی است.

• گیاه پرسیاوشان به فقر مواد آلی و عناصر کم مصرف، مقاومت خوبی را نشان می‌دهد و این گیاه از نظر نیاز‌های اکولوژیکی بسیار کم توقع است.
• نتایج حاصل از مطالعات اتنوبوتانی گیاه پرسیاوشان در مازندران نشان می‌دهد که بیشترین استفاده از این گیاه برای درمان سرماخوردگی، درمان تب و سرفه و کم‌ترین مورد مصرف آن برای درمان سرخک در اطفال است.

ترکیبات شیمیایی

برگ پرسیاوشان دارای موسیلاژ، قند، اسید گالیک Gallic acid، تانن، اسانس و ماده‌ای تلخ به نام کاپیلارین Capillarine است.

گونه‌های داروئی

۱) جوشانده: سه قاشق سوپ‌خوری برگ پرسیاوشان را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید به آرامی به مدت یک ساعت بجوشد. سپس آن را صاف کنید.

مقدار مصرف آن ۳ تا ۶ فنجان در روز است.

۲) شربت سینه: مقدار ۱۰۰ گرم پرسیاوشان خشک را با یک لیتر آب جوش و نیم کیلو شکر مخلوط کرده و به مدت شش ساعت بگذارید بماند سپس آن را با فشار از صافی بگذرانید و در داخل ظرفی بریزید تا کم کم ته نشین شود و بعد قسمت صاف شده‌ی روی آن را بردارید و با یک کیلو و نیم شکر و ۸۰ گرم دیگر برگ پرسیاوشان مخلوط کرده و بجوشانید تا غلیظ شود.

مقدار مصرف این شربت دو قاشق غذاخوری تا چند بار در روز می‌باشد.

این شربت برای رفع سرفه و برونشیت استفاده می‌شود. ضمناً خلط و سینه را نرم کرده و باعث رفع اخلاط می‌شود.

۳) دم کرده: مقدار ۲۰ گرم برگ خشک پرسیاوشان را در یک لیتر آب بریزید و بگذارید به مدت یک ساعت بماند. سپس آن را صاف کنید.

خواص طبّی

پرسیاوشان از نظر طبّ قدیم ایران، معتدل است. در طب گذشته از گیاه پرسیاوشان در درمان سرفه و علائم سرماخوردگی و ریزش منطقه‌ای مو استفاده می‌شد.

• ۱- درمان کننده‌ی بیماری‌های ریوی است.
• ۲- اخلاط سینه را نرم کرده و دفع می‌کند.
• ۳- اگر چند قطره از دم کرده‌ی آن را داخل بینی بچکانید، گریپ را از بین برده و بینی را باز می‌کند.
• ۴- صفرا و بلغم را از معده و روده بیرون می‌کند.
• ۵- کرم کش است.
• ۶- ادرارآور است.
• ۷- عادت ماهیانه را باز می‌کند.
• ۸- برای رفع تنگی نفس بچه‌ها بسیار مفید است.
• ۹- اسهال را بر طرف می‌کند.
• ۱۰- تب بُر است.
• ۱۱- در معالجه یرقان مؤثر است.
• ۱۲- سنگ مثانه را دفع می‌کند.
• ۱۳- برای تقویت مو و رشد موها، برگ تازه‌ی پرسیاوشان را به صورت پماد درآورده و روی سر بمالید یا این که از دم کرده‌ی آن استفاده کنید.
• ۱۴- عرق آور است.
• برای رفع تنگی نفس بچه‌ها بسیار مفید است
• ۱۵- در درمان برونشیت مؤثر است.
• ۱۶- در هنگام زکام و سرماخوردگی از بخور پرسیاوشان استفاده کنید.
• ۱۷- اگر پماد و یا دم کرده آن را به سر بمالید شوره سر را بر طرف می‌کند.
• ۱۸- طحال و کلیه را تقویت می‌کند.