تفسیر اجمالی آیه قرآن ؛ اساس آفرینش دنیا و آخرت

به گزارش کارگر آنلاین قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَىٰ کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ

و خدا آسمان‌ها و زمین را به حق آفریده است (و در هر چه خلق کرده مصلحت و مقصودی داشته) و عاقبت هر نفسی بی هیچ ستمی پاداش هر عملی که کرده است خواهد یافت.

تفسیر آیه ۲۲ سوره جاثیه
این آیه به منزله دلیل آیه قبل است؛ در آیه قبل خواندیم که خلافکاران گمان می‌کنند که ما آنان را مثل مؤمنان قرار می‌دهیم. این آیه آن را خیال باطلی دانسته و می‌فرماید:مگر نمی‌دانند آسمان‌ها و زمین بر اساس حقّ آفریده شده و در یک نظام حقّ، خوبان و بدان یکسان نیستند. آری، لازمه حقّ بودن خلقت، عدالت در مجازات است.

حقّ به چیزی گویند که بر اساس حکمت و منطق باشد. خلقت بر اساس حقّ، یعنی آفرینش بر اساس برنامه و هدف. دلیل معاد حکمت و عدل الهی است که در این آیه به هر دو اشاره شده است.

امّا حکمت:اگر انسان با مرگ به نیستی رود، آفرینش بیهوده خواهد بود در حالی که آفرینش بر اساس حقّ و حکیمانه و هدفدار است، کدام کوزه گر حاضر است کوزه هایش را پس از ساختن بیهوده بشکند و مگر می‌شود آفرینش با مرگ محو شود؟

امّا عدالت:کیفر هر کس بدون آنکه به او ظلم شود داده می‌شود. آری، اگر کیفر داده نشود و یا بیش از حد داده شود، ظلم است.

پیام‌های آیه ۲۲ سوره جاثیه

• ۱- نظام هستی بر اساس حقّ بنا شده است، بنابراین با انسان هم بر طبق حقّ رفتار می‌شود. «خَلَقَ ... بِالْحَقِّ ... لِتُجْزی»
• ۲- برپایی قیامت و کیفر و پاداش عادلانه، لازمه آفرینش است. (حرف «واو» در «وَ لِتُجْزی» نشانه آن است که آفرینش، اهدافی را دنبال می‌کند که یکی از آن‌ها کیفر و پاداش است.)
• ۳- نظام دنیا و آخرت، بر اساس حقّ و عدل است. «خَلَقَ ... بِالْحَقِّ ... وَ لِتُجْزی ... وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ»
• ۴- مبنای جزا، عمل است، نه أمل و آرزو. «لِتُجْزی ... بِما کَسَبَتْ»