چگونه کودکانی مذهبی داشته باشیم ؟

به گزارش کارگرآنلاین روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه شیر مادر مؤثر در زیربنای شکل‌گیری شخصیتی و مذهبی فرزند بوده، گفت: تغذیه با شیر مادر محل پذیرش عاطفه است.

در مورد تربیت فرزند و فرزندپروری در اسلام دو بخش وجود دارد؛ یک بخش به قبل از تولد و بخش دیگر به بعد از تولد فرزند مربوط است. به بیان دیگر تربیت فرزند فقط مربوط به بعد از ولادت نیست، بلکه از همان لحظه تصمیم به داشتن فرزند، این تربیت آغاز می‌شود و بایدها و نبایدهایی دراین‌باره از نگاه اسلامی باید لحاظ شود.

اگر والدین معتقد و متدین باشند، سعی بر داشتن رویکرد متفاوتی در اخلاق و رفتار خود نسبت به گذشته دارند و دقت بر نگاه‌ها و لقمه‌های حلال خواهند داشت و قبل از تولد فرزند، توجه به این مسئله بیشتر می‌شود که مبادا مادر لقمه‌ای آلوده و یا شبهه‌ناک بخورد.

به‌طور کلی وراثت، محیط و تغذیه در تربیت فرزند نقش دارد و اگر در هریک از این‌ها دقت شود، امید به تربیت صحیح فرزندان وجود دارد؛ اما یکی از مهم‌ترین مسائل در تربیت فرزندان، تغذیه کودک بوده، تغذیه چه در دوران شیرخوارگی و چه بعد از آن، مهم است.

در روایات بسیاری به این نکته اشاره شده است که در انتخاب زن شیرده و دایه برای فرزندان، دقت شود؛ چراکه شیر مادر بر فرزند اثرگذار بوده و باعث می‌شود ویژگی‌‌هاى مادر، صفات شخصیتی و خصوصیات اخلاقی او به کودک منتقل شود. اسلام نوع شیر را در کیفیت پرورش کودک مؤثر می‌داند و ازاین‌رو توصیه می‌کند که در موقع انتخاب همسر، دقت شود.

تغذیه کودک در تربیت او نقش بنیادین دارد، چراکه اگر بنیاد یک بنا سست، کج و ضعیف باشد بقا، دوام و استحکام آن خدشه‌دار می‌شود؛ پس از اجرای وظایف سنگین دوران بارداری و پس از به دنیا آمدن فرزندی پاک و نوزادی شایسته، وظیفه مادر سنگین‌تر و تعهد تربیتی، اخلاقی و حقوقی مادر بیشتر و بزرگ‌تر می‌شود.

در اسلام و دستورات دینی توصیه‌های درخصوص تغذیه کودک عنوان شده و حضرت علی (ع) عنوان کرده‌اند: «دقت کنید که چه کسی فرزندان شما را شیر می‌دهد، زیرا کودک با همین وضع پرورش می‌یابد».

ازجمله توصیه‌ها در دوران شیردهی به مادران این است که مادر رو به قبله، در مکان غیر غصبی و با طهارت و وضو فرزند را شیر دهد که این نوع تغذیه بر سعادتمندی فرزند در دنیا و آخرت بی‌تأثیر نیست.

اما در جامعه امروزی که برخی معتقد هستند بسیاری از مسائل اعتقادی و مذهبی در بین خانواده‌ها و به‌ویژه زوج‌های جوان کم‌رنگ شده است، نیاز به آگاه‌سازی و روشنگری در بسیاری از موضوعات ازجمله مسائل خانواده از دیدگاه مذهبی و روانشناسی است که روزنامه سپهرغرب در راستای انجام این رسالت با یک روانشناس و مشاور خانواده درخصوص نقش شیر مادر در تربیت کودک گفت‌و‌گویی ترتیب داد.

حجت‌الاسلام حسن رحیمی‌مهران در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما ضمن بیان اینکه ورود به مسائل خانواده از مباحث روز جامعه است، اظهار کرد: از تمام موارد مهم‌تر در مباحث خانواده، موضوع تربیت فرزندان است.وی با بیان آنکه باید به این مهم توجه داشت که بتوانیم مباحث خانواده و دین را باهم تلفیق کنیم، گفت: باید نگاه علوم انسانی و اسلامی بودن در بسیاری از مباحث که هدف است، مورد توجه باشد.

این روانشناس و مشاور خانواده با اشاره به توصیه‌های بسیار دینی در بحث تربیت کودک و پرداختن به این مهم در فضای روانشناسی، بیان کرد: معتقد هستم این دو مطلب هم‌پوشانی بسیار بالایی با یکدیگر دارند.

وی با بیان اینکه در نگاه کاربردی مبانی دینی تربیت فرزند حتی قبل از ازدواج به این موضوع اهمیت داده‌اند، افزود: برای تربیت فرزند باید قبل از ازدواج مقدمات را فراهم کرد، اما بسیاری به‌اشتباه این‌گونه تصور می‌کنند که تربیت فرزند پس از به دنیا آمدن او، مطرح است.

حجت‌الاسلام رحیمی‌مهران با تأکید بر اهمیت وراثت در تربیت فرزند، تصریح کرد: تعامل وراثت و محیط در تربیت فرزند و در حوزه روانشناسی نیز بسیار مهم بوده، یعنی فرزند مخلوط و تعاملی از وراثت و محیط است.وی با بیان اینکه با توجه به اهمیت وراثت در تربیت فرزند این مهم باید قبل از ازدواج درنظر گرفته شود، ادامه داد: فضا و رحمی که جنین قرار است در آن رشد کند، به‌واسطه امر وراثت بسیار مهم است.

این روانشناس و مشاور خانواده خاطرنشان کرد: بعد از ازدواج نیز در امر تربیت فرزند چند نکته مهم اثرگذار است که بحث تغذیه یکی از این موارد محسوب می‌شود.وی با بیان اینکه تغذیه کودک با شیر مادر ازلحاظ دینی و روانشناسی به‌شدت مؤثر بوده، یادآور شد: بیش از آنچه شیر مادر محل تغذیه برای فرزند باشد، محل پذیرش عاطفه است.

حجت‌الاسلام رحیمی‌مهران با تأکید بر اینکه حدود 70 درصد شیر مادر به‌لحاظ عاطفی و 30 درصد ازنظر تغذیه‌ای برای فرزند مطرح است، اظهار کرد: برخی کودکان از شیر مادر محروم هستند که در اصل این فرزندان از عاطفه محروم می‌شوند.

وی در اهمیت تغذیه فرزند با شیر مادر با اشاره به داستانی، گفت: بسیاری از ما شیخ‌فضل‌الله نوری عالم بزرگ دوره مشروطیت را می‌شناسیم، نقل کرده‌اند در دوران نوزادی یکی از فرزندان وی، مادرشان بیمار شد و نوزاد را به دایه‌ای از اهالی سامرا به مدت دو سال برای شیردهی، سپردند.

این روانشناس و مشاور خانواده بیان کرد: شیخ‌فضل‌الله نوری پس از پایان آن دو سال تحقیق کرده و متوجه شدند دایه یک زن ناصبی بوده و اهل‌بیت (ع) را قبول نداشته و به آن‌ها ناسزا می‌گوید؛ این موضوع به آنجا ختم شد که وقتی پدر را در دوران مشروطه اعدام کردند، این فرزند پای چوبه دار خوشحالی کردوی با بیان اینکه شیر مادر در زیربنای شکل‌گیری شخصیتی و مذهبی فرزند بسیار مؤثر است، افزود: در شیردهی محل آرامش، محل تغذیه و رشد و محل حلال بودن شیر بسیار مهم است.

حجت‌الاسلام رحیمی‌مهران لقمه حلال را دومین نکته مهم در مرحله قبل از ازدواج برشمرد و تصریح کرد: لقمه حلال به‌طور قطع در تربیت فرزند مؤثر است که نخستین گام در این خصوص شیر مادر بوده و در رشد مذهبی و عاطفی فرزند نقش دارد.

وی اصلاح رابطه بین والدین را از دیگر نکات مهم در تربیت فرزندان دانست و ادامه داد: در تعامل وراثت و محیط این نکته نیز مطرح است و 1400 سال پیش پیامبر گرامی اسلام (ص) در روایتی فرمود اگر پدر و مادر رابطه خوبی باهم داشته و رابطه بین آن‌ها درست باشد، فرزند نیز می‌بیند و شبیه والدین می‌شود.

این روانشناس و مشاور خانواده خاطرنشان کرد: نکته سوم در امر تربیت فرزند محیط آرام، مذهبی و محیطی بوده که دین‌داری و ایمان را ببیند؛ امیرالمؤمنین (ع) در روایتی فرمودند اگر می‌خواهید بچه‌ها را تربیت کنید، در قدم نخست بچه‌ها رفتار خوب ببینند و در قدم دوم حرف‌های خوب بشنوند.

وی با بیان اینکه در روانشناسی نیز اهمیت دیدن و شنیدن در تربیت اثبات شده است، یادآور شد: در فضای نظریات زیستی در این خصوص بحث می‌کنند که بین حواس بیشترین یادگیری از طریق چشم بوده و بیش از 87 درصد یادگیری از طریق بینایی و 13 درصد از طریق شنوایی است.

حجت‌الاسلام رحیمی‌مهران با تأکید بر اینکه تمام تربیت در رعایت این دو نکته است، اظهار کرد: اگر والدین حرف‌های خوب با یکدیگر بزنند و محبت گفتاری و رفتاری داشته باشند، فرزند این موارد را در محیط دیده و شنیده و به بهترین شکل ممکن اصلاح می‌شود.

وی با بیان اینکه در مشاوره‌ها با اصلاح رفتار والدین ناخواسته رفتار فرزند نیز اصلاح می‌شود، گفت: فرزندان ما همان شخصیت والدین در ابعاد شخصیتی کوچک هستند؛ والدین و محیط به‌شدت در رفتار فرزندان از دیدگاه مبانی دینی و روانشناسی تأثیرگذار می‌گذارند.

این روانشناس و مشاور خانواده با تأکید بر اینکه در نگاه کاربردی انتخاب غلط در تشکیل خانواده منجر به طلاق خواهد شد، بیان کرد: بزرگ‌ترین دلیل طلاق در جامعه انتخاب غلط است؛ برای انتخاب درست دختران، پسران و خانواده‌ها از حضور یک مشاور و متخصص متعهد استفاده کنند.وی با بیان اینکه جامعه‌ای با آمار بالای طلاق و ازدواج پایین نشان‌دهنده تربیت غلط این افراد در گذشته است، افزود: ناسازگاری فرزندان در مرحله تشکیل خانواده ناشی از تربیت غلط مذهبی، روانی و غیره در خانواده‌ها است.

حجت‌الاسلام رحیمی‌مهران تربیت خوب و سالم فرزندان را عاملی جهت دوری از غرور، تکبر و دروغ‌گویی دانست و تصریح کرد: تلاش خانواده‌ها در تربیت درست فرزندان عاملی مؤثر بر شکل‌گیری یک خانواده موفق و سعادتمند است.وی با بیان اینکه افزایش آسیب‌ها رابطه مستقیمی با کاهش تربیت صحیح دارد، ادامه داد: بسیاری از مواقع ممکن است محیط بد باشد، اما با توجه به شکل‌گیری وراثت خوب، اثرگذاری در شخصیت فرد کمتر خواهد بود.

این روانشناس و مشاور خانواده با اشاره به معضل اعتیاد به‌عنوان یکی از آسیب‌های اجتماعی بزرگ جامعه امروزی، خاطرنشان کرد: براساس گزارش‌های ستاد مبارزه با مواد مخدر 70 درصد افراد گرفتار به اعتیاد در خانواده مهارت نه گفتن را نیاموخته‌اند.وی با تأکید بر اینکه مهم‌ترین نکته در تربیت فرزندان آموختن مهارت نه گفتن به آن‌ها است، یادآور شد: خانواده‌ای که از فرزندان انتظار اطاعت محض دارند، فرزند مهارت نه گفتن را نیاموخته و وارد محیط اجتماع می‌شود و نمی‌تواند به همسالان نه بگوید.

حجت‌الاسلام رحیمی‌مهران با بیان اینکه عدم برخورداری مهارت نه گفتن در فرزندان آسیب‌هایی را برای آن‌ها به دنبال دارد، اظهار کرد: این موضوع در پسران موجب رفتن آن‌ها به سمت سیگار، اعتیاد و غیره شده و در دختران نیز موجب سوق دادن آن‌ها به سوی کم‌حجابی می‌شود.وی به مراجعات والدین به مشاوره‌ها و ادعای آن‌ها مبنی بر تربیت درست و انتخاب مسیر اشتباه توسط فرزندانشان اشاره کرد و گفت: این اتفاق به این دلیل است که وقتی والدین انتظار اطاعت محض از فرزند دارند، آن فرد در جامعه قدرت نه گفتن نخواهد داشت.

این روانشناس و مشاور خانواده در ادامه بیان کرد: یکی از مهم‌ترین راهکارها در تربیت فرزندان خوب، جداسازی رفتار آنان از شخصیتشان بوده که اغلب والدین در این خصوص موفق نیستند.وی با بیان اینکه برخی والدین شخصیت فرزند را نابود می‌کنند، افزود: با مشاهده برخی رفتارها از سوی فرزندان، والدین به‌جای اینکه رفتار غلط او را متذکر شوند، شخصیتش را نابود می‌کنند.

حجت‌الاسلام رحیمی‌مهران تصریح کرد: درصورتی ‌که والدین افتراق بین شخصیت و رفتار فرزند را داشته باشند، در امر تربیت صحیح فرزندان موفق خواهند بود.

توجه به انتخاب درست و بهره‌مندی از مشاوران مجرب امری ضروری برای یک انتخاب درست و تشکیل خانواده‌ای موفق و سعادتمند است که دختران و پسران قبل از ازدواج می‌توانند از این فرصت استفاده کرده و آینده‌ای خوب و روشن را برای خود و فرزندانشان رقم بزنند؛ اما آنچه بعد از شکل‌گیری یک خانواده مهم است، تربیت نسلی موفق و کارآ در جامعه بوده که این مهم در گرو تربیت صحیح خانواده است و برای دست‌یابی به آن، افراد علاقه‌مند به تشکیل خانواده باید برنامه‌ریزی‌هایی حتی قبل از ازدواج داشته باشند.

مهم‌ترین وظیفه یک مرد پس از تشکیل خانواده، تأمین لقمه حلال برای خانواده است که این مهم نقش مؤثری در تربیت فرزندانی صالح و سالم خواهد داشت؛ چراکه فرزندان از بدو شکل‌گیری نطفه و در رحم مادر با همان لقمه تغذیه می‌شوند. مادران نیز با رعایت بسیاری از موارد و نکات ازجمله تغذیه پاک و رعایت مسائل دینی و مذهبی، نقش مؤثری در تربیت فرزندان دارند که نباید از این موارد چشم‌پوشی کرد.