حضور در مراسم عزاداری مذهبی منجر به تزریق افسردگی و غم در جامعه می شود؟

به گزارش کارگر آنلاین دکتر محمد حاتمی، رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاور کشور، با اشاره به بررسی روانشناختی عزاداری مذهبی و آیینی و اثر آن بر روح و روان مسلمانان و شیعیان اظهار کرد: این موضوع در چند پایان‌نامه و مقاله مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته و دانشگاه خوارزمی در این زمینه تحقیقاتی را انجام داده است. در ابتدا باید گفت حضور در مراسم عزاداری ائمه(ع) بدین دلیل نیست که ما چیزی را از دست داده باشیم و صرفاً به این علت به ابراز ناراحتی بپردازیم، بلکه سالگرد شهادت ائمه معصومین(ع) فرصتی برای مرور سبک زندگی و سیره و روش  ائمه هدی و درس‌آموزی از آنان به منزله افتخارات مذهبی مسلمانان است.
 
رئیس سازمان نظام روان شناسی با بیان اینکه یاد کردن ائمه در مراسم عزاداری و شهادت آنها نه تنها غم و افسردگی به‌ دنبال ندارد، بلکه طبق تحقیقات در دهه عاشورا جرم و جنایت و بسیاری از آسیب‌های اجتماعی کاهش می‌یابد، گفت: این حضور در عین حال آرامش روحی و روانی را در جامعه ایجاد می‌کند و به‌ هیچ وجه نمی‌توان پذیرفت که حضور در مراسم عزاداری مذهبی منجر به تزریق افسردگی و غم در جامعه می‌شود. طی تحقیقاتی که در دانشگاه خوارزمی انجام شده است، حضور در مراسم سالروز شهادت ائمه باعث افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس جامعه می‌شود و اثر منفی هم نخواهد داشت.

مردم با حضور در عزاداری‌ها انرژی بیشتری می‌گیرند
وی در ادامه با اشاره به تعریفی از عزت نفس و اعتماد به نفس گفت: روان شناسان به این نتیجه رسیده‌ا‌ند که کاهش اعتماد به نفس باعث افسردگی و کاهش عزت نفس باعث اضطراب و استرس می‌شود. ما در سالگرد‌های مذهبی، به ویژه در ایامی که به شهادت ائمه(ع) مرتبط است و به آن‌ها پرداخته می‌شود، شاهد افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس مردم هستیم، چراکه خودشان را به منبعی متصل می‌کنند که این منبع سرشار از انرژی است. این منبع خود به‌ چیزی متصل است که سرمنشأ همه خوبی‌ها و انرژی‌ها یعنی همان قدرت لایزال الهی است. به همین خاطر مردم با حضور در این مراسم انرژی بیشتری می‌گیرند و این امر باعث می‌شود که اعتماد به نفس و عزت نفس آن‌ها نیز افزایش پیدا کند. در واقع حضور در عزای سالار شهیدان و اشک ریختن در این مراسم عامل حرکت‌آفرینی برای نزدیک شدن به کانون محبت و معرفت الهی است.

حاتمی در ادامه گفت: البته اگر ما یکی از اعضای خانواده را از دست بدهیم، آن زمان دچار فقدان می‌شویم. در این شرایط برای پر کردن این فقدان روحی و روانی ممکن است اعتماد به نفسمان را از دست بدهیم و کار‌هایی کنیم که عزت نفسمان هم کاهش پیدا کند و در نهایت باعث غم‌زدگی، استرس، افسردگی و امثال این موارد شود، اما این رفتار در مورد ائمه(ع) مصداق ندارد که بیش از هزار و 400 سال از زمان شهادتشان می‌گذرد و ما به خاطر تزکیه روحمان یاد و نام آن‌ها را گرامی می‌داریم.
 
چرایی حاکم شدن فضای غم و شکست بر جامعه
وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر چرایی حاکم شدن فضای غم و شکست بر جامعه و افزایش اضطراب‌ها و استرس‌ها نیز گفت: استفاده نابجا از مراسم عزا و عزاداری ائمه حتی در ماه محرم و استفاده از نشانه‌های خاص در این مراسم باعث می‌شود که اثرات منفی در جامعه ایجاد شود. این مسئله مورد توجه جدی امام خمینی(ره) هم بود و ایشان بار‌ها تأکید می‌کردند که جنبه‌هایی که باعث افزایش غیرت ملی می‌شود و روح جوانمردی و خدایی عملکرد ائمه را باید تبلیغ و ترویج کرد؛ لذا صرفاً اشک ریختن، از نام و نشان‌هایی استفاده کردن، قمه‌ زدن و مواردی مانند این‌ها با فرهنگ دینی ما فاصله دارد. البته باز هم تأکید می‌شود که غم‌زدگی، افسردگی و سیمای روانی جامعه هیچ ارتباطی به برگزاری مراسم عزاداری مذهبی ندارد و اگر می‌بینیم که امروز برخی از شاخصه‌های روانی ما دچار چالش‌های اساسی شده مربوط به عوامل دیگر است.
 
رئیس سازمان نظام روان شناسی در پایان گفت: اشک ریختن یکی از راه‌های تخلیه هیجان‌های منفی مثل غم و خشم است، اما باید توجه داشت که حضور در مراسم عزای اهل‌بیت(ع) و اشک ریختن و گریه کرن برای آنها بسیار بیشتر از یک تخلیه هیجانی ساده است. لذا غمی که در مراسم عزاداری برای بزرگان دین و اهل‌بیت(ع) بر انسان وارد می‌شود، غمی معنوی است که می‌تواند منشأ یک حرکت مثبت در نوع بینش و زندگی افراد باشد. ازاین رو این غم و اندوه نه‌ تنها روان فرد را رنجیده و آزرد