چطور برای ورود به ماه مبارک رمضان آماده شویم ؟

به گزارش کارگر آنلاین ،  آرام آرام زمزمه سحرگاه‌های رمضان به گوش می‌رسد. زمزمه‌هایی که تنها امید گناه‌کاران برای بخشیده شدن اعمال و کمال معنویشان است. هر چه در طول یکسال، اشتباه و گناه در پرونده اعمال انسان باشد، بار سنگینی شده که بنده را در مسیر سخت بندگی به مشقت می‌اندازد. حالا فرصت آن رسیده که این بار سنگین را از دوش‌ها برداشته و دوان دوان به سمت آغوش باز پروردگار برویم.

در وسایل الشیعه آمده است: «ابَوُالصّلت هَروى روایت کرده است که در جمعه آخر ماه شعبان به خدمت حضرت امام رضا (ع) رفتم. حضرت فرمود: اى ابوالصَّلْت! بیشتر ماه شعبان رفت و این جمعه آخر آن است، پس جبران کن کوتاهی‌هایی را که در ایّام گذشته این ماه کردى، در آن چه از این ماه مانده است. بر تو باد به انجام آنچه به حال تو مفید است، دعا، استغفار و تلاوت قرآن را افزون کن و به سوى خدا از گناهان خود توبه کن تا وقتی ماه مبارک فرا رسید، خود را براى خدا خالص کرده باشى. امانتى بر گردن خود باقى مگذار مگر آنکه آن را ادا کنی و نیز در دلت کینه هیچ مؤمنى نباشد مگر اینکه آن را از دل بیرون کنى.

 
تقوای الهی را پیشه کن و در پنهان و آشکار امور خود بر خدا توکل کن، زیرا هرکه بر خدا توکّل کند خدا او را بس است؛ و بسیار بخوان در بقیّه این ماه این دعا را: «اللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنا فیما مَضى مِنْ شَعْبانَ فَاغْفِرْ لَنا فیما بَقِىَ مِنْهُ؛ خدایا اگر در آن قسمت از ماه شعبان که گذشته ما را نیامرزیده‌اى در آن قسمت که از این ماه مانده بیامرزمان». به درستى که حقّ تعالى در این ماه، بنده هاى بسیاری را از آتش جهنّم به حرمت ماه مبارک رمضان آزاد مى‌گرداند.

 
برای آشنایی هر چه بیشتر با اعمال مقدماتی به ورود به ماه مبارک رمضان، با حجت الاسلام و المسلمین حسین غفاری کارشناس مذهبی و پژوهشگر دینی گفتگو کردیم. این کارشناس مذهبی اهمیت آمادگی برای ورود به ماه رمضان را بالا دانست و تاکید کرد: قبل از هر چیزی باید بدانیم که خداوند برای ماه مبارک رمضان، همه را دعوت کرده است. اینگونه نیست که فقط مسلمانان، شیعیان و روزه داران دعوت باشند. بعضی از این دعوت بزرگ الهی بهره می‌برند. مهمانی خدا مانند مجلس عروسی است؛ در مجلس عروسی، فامیل و خویشاوندان به آن دعوت هستند، برخی از فامیل‌ها به آن می‌روند و برخی که دعوت هم هستند، نمی‌روند.

حجت الاسلام و المسلمین غفاری ادامه داد: نکته دیگر این است که برای حضور در هر مهمانی به تناسب مقام میزبان، درجه و رتبه اش و آن مجلس، مهمان باید خود را مهیا کند. بعضی اوقات به یک مهمانی کوچک با تعداد مهمانان کم دعوتیم، اما بعضی اوقات به یک مهمانی بزرگ و به میزبانی شخص بزرگی دعوت شده ایم؛ به تناسب این شرایط سعی می‌کنیم، لباس مناسب بپوشیم، به خودمان برسیم و به اصطلاح امروزی‌ها سعی می‌کنیم که متناسب با هر مهمانی بِروز باشیم. درباره ماه مبارک رمضان هم باید به نوع مهمانی و شاخص‌های میزبان توجه کنیم. یعنی اگر شخص بداند، این مهمانی که دعوت شده، مهمانی از طرف بزرگترین میزبان است. باید بدانیم، تنها او قرار است در این عالم باقی بماند. به همین دلیل مهمانی، ظاهر و باطن خاص خودش را برای مهمان می‌طلبد. این مهمانی وِقار میزبان را می‌خواهد.

 
این پژوهشگر دینی در ادامه به موضوع آداب ورود به ماه رمضان اشاره کرد و گفت: کتاب «اقبال الاعمال»اثر سید بن طاووس است. این عالم ربانی در رعایت آداب و مسائل دین ،آدم بزرگی بوده است، به حدی که امام زمان (عج) درباره ایشان توصیفاتی داشتند. سید بن طاووس می‌گوید وقتی به ماه رمضان نزدیک می‌شویم، من اقبال الاعمال را می‌بوسم و به صورتم می‌مالم و خداوند متعال را شکر می‌کنم که چنین کتابی را به من هدیه کرده است؛ کتابی که به وسیله آن می‌توانم به جایگاه‌های والای معنوی برسم. فارغ از ویژگی‌های «اقبال اعمال»، سید بن طاوسی در این کتاب درباره آداب ورود به ماه رمضان به نماز شکر اشاره کرده است. ایشان به روایتی استناد می‌کند که طی آن انسان باید نماز شکر را از این جهت به جا بیاورد که خداوند توفیق درک یک ماه رمضان دیگر را به او داده است.

وی درباره دیگر اعمال سفارش شده برای ورود به ماه مبارک رمضان اظهار کرد: در روایات دیگر به توبه و استغفار برای ورود به این ماه اشاره شده است. باید همانگونه که در ایام عید خانه هایمان را تمیز می‌کنیم، گناهان دلمان را هم بریزیم. هر مهمانی نیاز به پاکیزگی دارد. پاک کردن اموال و پرداخت خمس مال یکی از سفارشات دینی ست. روزی پیامبر اکرم (ص) وارد مسجد شدند و فرمودند، روزی می‌آید که افرادی، اعمالِ خوب مانند نماز و روزه انجام می‌دهند و شب زنده داری می‌کنند، اما خداوند هیج کدام از این اعمالشان را قبول نمی‌کند. یکی از اصحاب می‌پرسد، چرا خدا اعمال را نمی‌پذیرد؟ رسول اکرم (ص) فرمودند: این افراد کسانی هستند که وقتی در هر سُفره‌ای دعوت می‌شوند، دقت نمی‌کنند که غذای این سفره حلال است یا حرام. آن‌ها اعمال مستحبی و عبادتشان را انجام می‌دهند، اما روی خوراکشان دقت نمی‌کنند.حلال خوری و حرام خوری شاید این روزها هم مورد غفلت ما قرار گرفته است. طیب و طاهر بودن اهمیت فراوان دارد. چه بسا افرادی که به دلیل غفلت در حلال بودن یا نبودن خوراک، اعمالشان در ماه رمضان قبول نیست. ماهی که ماه نزول قرآن و دارنده شب قدر است.

 
حجت الاسلام و المسلمین غفاری افزود: عفو و مغفرت دو موضوع متفاوت است. عفو به معنای محو کردن گناه و اثر یک گناه است؛ مغفرت یعنی خدا علاوه بر محو کردن گناه، آن را بپوشاند و اثرات آن را از بین ببرد. مغفرت یعنی خدا علاوه بر این که انسان را می‌بخشد، گناهانش را از دیدگان دیگر بندگان حذف می‌کند. طبق فرمایش حضرت حق تعالی ماه مبارک رمضان، ماه مغفرت است. یعنی نه تنها گناهان بخشیده می‌شود، بلکه پوشیده می‌شود. به همین دلیل انسان باید با دقت و توجه خاصی وارد این ماه شود.

وی در پایان گفت: امام صادق (ع) می‌فرمایند که سه روز پایانی ماه شعبان را روزه بگیرید. اگر کسی این کار را انجام دهد، خالی از گناه وارد ماه رمضان می‌شود. این فرد مانند کسی است که سه ماه روزه گرفته است. روزه گرفتن باعث می‌شود، انسان با آمادگی بیشتری وارد ماه مبارک شود. در روایات داریم که روزه آخر ماه شعبان در تطهیر روح انسان تاثیر مثبت دارد. انقدر ماه رمضان مهم است و آمادگی لازم دارد که در روایات بار‌ها به آن اشاره شده است. در کتاب مفاتیح الجنان آمده است که خدا اگر ما را در این لحظه از ماه شعبان نبخشیدی، در آخرین روز این ماه ببخش. چرا این عبارت بیان می‌شود؟ برای این که باید وارد مهمانی بزرگی شویم که نیاز به آمادگی و پاکی دارد. یکی از اعمال مهم در روز‌های ابتدایی ماه رمضان توسل به اهل بیت (ع) است؛ گنجینه‌های الهی در دست آن هاست و می‌شود به واسطه ائمه اطهار (ع) از ماه رمضان بهره‌مند شد. منبع:باشگاه خبرنگاران

برخی از جلوه‌های آماده شدن ستوده شده برای رمضان:

۱- توبه‌ی صادقانه.

توبه همیشه و در هر زمان واجب است، اما از آنجایی که شخص در حال استقبال از یک ماه بزرگ و مبارک است شایسته‌تر است از گناهانی که بین او و پروردگار است توبه کند و حقوق مردم را برگرداند تا آنکه با آغاز این ماه مبارک با سلامت صدر و آرامش قلبی به طاعات و عبادات مشغول شود.

الله متعال می‌فرماید:

وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ [نور: ۳۱]

(ای مومنان همگی به درگاه الله توبه کنید، امید که رستگار شوید).

و از اَغَرّ بن یسار ـ رضی الله عنه ـ از پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ روایت است که فرمودند: ای مردم به سوی الله توبه کنید، چرا که من در روز صد بار توبه می‌کنم به روایت مسلم (۲۷۰۲).

۲ـ دعا.

از برخی سلف نقل شد که آنان شش ماه دعا می‌کردند تا خداوند آنان را به رمضان برساند و سپس پنج ماه پس از آن دعا می‌کردند که از آن‌ها پذیرفته شود.

مسلمان نیز از پروردگارش می‌خواهد در حالی که دینش و بدنش سالم است او را به رمضان برساند و دعا می‌کند که وی را در این طاعت یاری دهد و عملش را بپذیرد.

۳ـ شادی برای فرا رسیدن این ماه بزرگ.

چراکه رسیدن به رمضان از نعمت‌های بزرگ الله در حق بنده‌ی اوست؛ زیرا رمضان از مواسم خیر است که درهای بهشت در آن گشوده شده و درهای آتش بسته می‌شود و ماه قرآن و نبردهای سرنوشت‌ساز در تاریخ اسلام است.

الله متعال می‌فرماید:

قُلْ بِفَضْلِ اللّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِکَ فَلْیَفْرَحُواْ هُوَ خَیْرٌ مِّمَّا یَجْمَعُونَ [یونس: ۵۸]

(بگو به فضل و رحمت الله است که باید شاد شوند و آن از هر چه جمع می‌کنند بهتر است).

۴ـ انجام روزه‌های واجب (باقی‌مانده‌ی قضاهای رمضان‌های گذشته).

از ابوسلمه روایت است که می‌گوید: از عائشه ـ رضی الله عنها ـ شنیدم که می‌گفت: گاه روزه‌ای از رمضان بر عهده‌ام بود و نمی‌توانستم آن را قضا کنم مگر در شعبان.

به روایت بخاری (۱۸۴۹) و مسلم (۱۱۴۶).

حافظ ابن حجر ـ رحمه الله ـ می‌گوید:

از این توجه ایشان برای [قضای روزه‌ی سال گذشته] در شعبان این برداشت می‌شود که تاخیر قضا تا وارد شدن رمضان بعدی جایز نیست.

فتح الباری (۴/ ۱۹۱).

۵ـ کسب علم برای اطلاع از احکام روزه و شناخت فضیلت رمضان.

۶ـ تلاش و عجله برای پایان رساندن کارهایی که ممکن است در رمضان مسلمان را از انجام عبادات مشغول گرداند.

۷ـ نشستن با خانواده برای آشنا ساختن آنها با احکام روزه و تشویق کوچکترها به روزه گرفتن.

۸ـ آماده کردن کتاب‌هایی که می‌توان در خانه مطالعه کرد یا اهدای آن به امام مسجد تا در رمضان برای مردم بخواند.

۹ـ روزه از ماه شعبان به هدف آماده شدن برای رمضان.

عائشه ـ رضی الله عنها ـ می‌گوید: پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ آنقدر روزه می‌گرفت که می‌گفتیم دیگر افطار نمی‌کند، و آنقدر افطار می‌کرد (روزه نمی‌گرفت) که می‌گتفیم دیگر روزه نمی‌گیرد، اما ندیدم که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ یک ماه کامل را روزه گیرد به جز رمضان، و ندیدم در ماهی دیگر بیش از شعبان روزه بگیرد. (یعنی روزه‌ی مستحبش در شعبان بیشتر از ماه‌های دیگر بود).

به روایت بخاری (۱۸۶۸) و مسلم (۱۱۵۶).

از اسامة بن زید روایت است که گفت: گفتم ای رسول خدا، ندیده‌ام که شما در هیچ ماهی مانند شعبان روزه بگیرید؟ فرمود: این ماهی است میان رجب و رمضان که مردم از آن غفلت می‌کنند و ماهی است که در آن اعمال به نزد پروردگار جهانیان بالا می‌رود، بنابراین دوست دارم عملم در حالی بالا رود که روزه‌ام.

به روایت نسائی (۲۳۵۷). آلبانی در صحیح سنن نسائی آن را حسن دانسته است.

در این حدیث حکمت از روزه‌ی شعبان بیان شده مبنی بر اینکه در این ماه اعمال بالا می‌رود و برخی علما حکمتی دیگر را نیز ذکر کرده‌اند و آن این است که این روزه به منزله‌ی سنت قبلیه در نماز فرض است، و نفس را آماده کرده و برای ادای فرض به نشاط می‌آورد، و همین را می‌توان در مورد روزه‌ی شعبان که قبل از روزه‌ی رمضان است بیان داشت.

۱۰ـ قرائت قرآن.

سلمة بن کهیل می‌گوید: می‌گفتند ماه شعبان ماه قاریان است.

عمرو بن قیس هنگامی که ماه شعبان آغاز می‌شد دکانش را می‌بست و خود را برای قرائت قرآن فارغ می‌کرد.

ابوبکر بلخی می‌گوید: ماه رجب ماه کاشت است و ماه شعبان ماه آبیاری و رمضان ماه برداشت محصول است.

وی همچنین می‌گوید: مثال ماه رجب مانند باد است و مثال شعبان همچون ابر است و مثال رمضان همچون باران است. آنکه در رجب نکارد، و در شعبان آبیاری نکند چگونه می‌خواهد در رمضان محصول برداشت کند؟ اکنون که رجب گذشته، اگر خواهان رمضان هستی در شعبان چه خواهی کرد؟ این است حال پیامبرت و حال سلف در این ماه مبارک، بنابراین موضع تو در برابر این اعمال و این درجات چیست؟