آداب بیست و سوم ذی القعده روز مخصوص زیارتی امام رضا علیه السلام

آداب بیست و سوم ذی القعده روز مخصوص زیارتی امام رضا (ع) اعمال و ادعیهزیارت ائمه اطهار (ع) همچون هر عملی آداب و زمان‌هایی دارد که می‌توان آن‌ها را در کتاب‌های دینی همچون مفاتیح‌الجنان مطالعه کرد.

 آغاز ماه ذی القعده با ولادت حضرت معصومه (س) خواهر امام رضا (ع) و نیمه‌های ماه با تولد خود ایشان و پایانش شهادت فرزند بزرگوارشان است؛ به همین علت این ماه به «ماه امام رضا (ع)» نامگذاری شده‌است.

• به گفته علامه مجلسی، زیارت حضرت رضا علیه السلام در روز‌های مقدس اسلامی افضل است؛ خصوصا روز‌هایی که اختصاص به آن حضرت دارد. مثل روز ولادت (۱۱ ذی القعده) و روز شهادت آن حضرت (مطابق مشهور آخر ماه صفر) سپس از کتاب اقبال مرحوم سید بن طاووس استحباب زیارت آن حضرت را در روز ۲۳ ذی القعده (طبق روایتی روز شهادت آن حضرت) نیز نقل می‌کند و در پایان می‌نویسد: استحباب زیارت آن حضرت در ماه رجب گذشت (بحار الانوار جلد ۹۹ صفحات ۴۳ و ۴۴). مرحوم محدث قمی روز ۲۵ ذی القعده را نیز به این موارد ضمیمه کرده است.

در روز ۲۳ ذی‌القعده که روز مخصوص زیارت امام (ع) است برخی اعمال در مفاتیح جنان ذکر شده است، از طرفی بیان شده‌است حالت خضوع و تواضع داشتن به هنگام تشرف و رعایت پاکیزگی و همچنین ذکر خواندن و اذن دخول خواستن به هنگام ورود به حرم و بارگاه آن حضرت از مهمترین نکاتی است که باید رعایت کرد.

در این ماه، علاوه بر روز زیارت امام رضا (ع)، ۲۵ ماه ذی‌القعده نیز به روز دحوالارض معروف است، در این روز زیارت امام رضا (ع) بسیار مورد توجه و عنایت است.

یکی از اعمال این روز اقامه نماز دو رکعتی است به نحوی که بعد از حمد سه مرتبه سوره توحید، یک مرتبه سوره ناس و سپس یک مرتبه سوره فلق را بخواند و پس از اقامه نماز هفتاد مرتبه استغفار نماید.

دیگر اعمال این روز به جا آوردن روزه است چرا که یکی از آن چهار روز است که در تمام سال بفضیلت روزه ممتاز است. در روایتی روزه گرفتن در روز ۲۳ ذی‌القعده مثل روزه هفتاد سال است و در روایت دیگر کفاره هفتاد سال است و هر که این روز را روزه بدارد و شبش را به عبادت بسر آورد از برای او عبادت صد سال نوشته شود و از برای روزه‌دار این روز هر چه در میان آسمان و زمین است استغفار کند و این روزی است که رحمت خدا در آن منتشر گردیده و از برای عبادت و اجتماع به ذکر خدا در این روز اجر بسیاری است و از برای این روز به غیر از روزه و عبادت و ذکر خدا و غسل دو عمل وارد است.

در برخی از نسخه‌های کتاب آمده است: «در برخی از کتاب‌ها که نوشته برخی از علمای غیرعرب (ایرانی) امامیّه-رضوان الله علیهم- آمده است: «مستحب است انسان در روز ۲۳ ذی القعده امام رضا علیه السلام را از نزدیک یا دور با یکی از زیارت نامه‌های آن حضرت یا هر متنی که زیارت بر آن صدق کند، زیارت کند.»، اما بهترین منبع برای آگاهی از اعمال زیارتی ثامن الحجج (ع) در روز ۲۳ ذی القعده همان نکاتی است که در مفاتیح الجنان عنوان شده است.

بسیاری از آداب ذکرشده برای تشرف به حرم منور رضوی و زیارت آن امام همان آدابی است که زائر باید به هنگام تشرف به حرم ائمه اطهار (ع) رعایت کند.