تفسیر زیبای آیه الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ
سراء: سراء به معنى سرور و مسرت است.
ضراء: از ماده ضرر، یعنى مراد از آن در اینجا ضرر مال و تنگدستى و یا حال اندوه است.
کاظمین: کظم در اینجا یعنى حبس و نگهدارى خشم است خواه بوسیله عفو یا فرو بردن آن باشد.
الغیظ: خشم یا خشم شدید.
عافین: عاف: عفو کننده. عافین: عفو کنندگان.[۱]
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«134» الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ
(متّقین) کسانى هستند که در راحت ورنج انفاق مى‌کنند وخشم خود را فرو مى‌برند و از (خطاى) مردم مى‌گذرند، و خداوند نیکوکاران را دوست مى‌دارد.
نکته ها
به دنبال محکوم کردن ربا در آیات قبل، آیه از انفاق و عفو وگذشت وتعاون تمجید مى‌کند.
روزى یکى از خدمتکاران امام سجاد علیه السلام در موقع شستشوى سر و صورت آن حضرت، ظرف آب از دستش افتاد و سر امام علیه السلام را زخمى کرد. او دریافت که امام ناراحت شده است.
بلافاصله گفت: «وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ»، امام فرمود: من خشم خود را فرو بردم. او دوباره گفت:
«وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ»، امام فرمود: تو را عفو کردم. او گفت: «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ» امام فرمود: تو در راه خدا آزاد هستى. «1»
امام صادق علیه السلام فرمود: هیچ بنده‌اى نیست که خشم خود را فرو برد، مگر آنکه خداوند عزّت او را در دنیا و آخرت فزونى بخشد. خداوند فرمود: «وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ ... وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ» این پاداش فروبردن آن خشم است. «2»
«1». تفاسیر مجمع‌البیان و روح‌البیان.
«2». کافى، ج 2، ص 110.
جلد 1 - صفحه 609
پیام ها
1- تقوا، از انفاق جدا نیست. «أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ ...»
2- انفاق، سخاوت مى‌خواهد نه ثروت. «فِی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ»
3- نه در حال رفاه از محرومان غافل باشیم و نه در تنگدستى بگوییم که ما خود گرفتاریم. «فِی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ»
4- متّقین محکوم غرایز نیستند، آنان حاکم ومالک خویشتن‌اند. «الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ»
5- تقوا، از سعه‌ى صدر جدا نیست. «وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ»
6- متّقى، منزوى نیست، بلکه با مال و اخلاق خوب خود، با مردم معاشرت مى‌کند. «یُنْفِقُونَ، الْکاظِمِینَ، الْعافِینَ»
7- در عفو خطاکار، ایمان او شرط نیست. «وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ»
8- کسى‌که مى‌خواهد محبوب خدا شود باید از مال بگذرد و خشم وغضب را فرو برد. «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ»
9- انفاق به محرومان و گذشت از خطاى مردم، از مصادیق احسان و نیکوکارى است. «یُنْفِقُونَ، الْکاظِمِینَ، الْعافِینَ، الْمُحْسِنِینَ»
