فضیلت خواندن آیت الکرسی

آیت الکرسى‌ (سوره بقره: آیه 255) مجموعه‌ای از صفات جلال و جمال خداوند است که هم شامل صفات ذات خداوند از جمله وحدانیت، حیات، قیومیت، علم و قدرت و هم شامل صفات فعل او مانند مالکیت بر جهان هستی و شفاعت می‌شود.

این آیه به دلیل جمله «وَسِعَ کُرسِیُّهُ السَّمواتِ و الارضَ» به‌ «آیةالکرسى‌» معروف شده است. البته برخی آیه 256 و 257 سوره بقره را نیز جزو آن دانسته‌اند؛ اما با توجه به روایات و شواهد، آیة الکرسی تنها آیه 255 بقره است.

متن و ترجمه آیت الکرسی:

اَللَّـهُ لَا إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ ۚ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ ۚ لَّهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْ‌ضِ ۗ مَن ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِندَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ ۚ یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ ۖ وَلَا یُحِیطُونَ بِشَیْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ ۚ وَسِعَ کُرْ‌سِیُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضَ ۖ وَلَا یَئُودُهُ حِفْظُهُمَا ۚ وَهُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ

خداست که معبودى جز او نیست؛ زنده و برپادارنده است؛ نه خوابى سبک او را فرو مى‌گیرد و نه خوابى گران؛ آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است، از آنِ اوست. کیست آن کس که جز به اذن او در پیشگاهش شفاعت کند؟ آنچه در پیش روى آنان و آنچه در پشت سرشان است مى‌داند. و به چیزى از علم او، جز به آنچه بخواهد، احاطه نمى‌یابند. کرسى او آسمانها و زمین را در بر گرفته، و نگهدارى آنها بر او دشوار نیست، و اوست والاى بزرگ.

خواص و اعجاز خواندن آیت الکرسی

در منابع روایی،‌ برای این آیه، ویژگی‌ها و فضیلت‌های فراوانی گفته شده است از جمله در بعضی روایات، این آیه برترین آیه قرآن شمرده شده است. خواندن این آیه همیشه و در همه حال به ویژه پس از نماز، بعد از وضو، قبل از خواب، هنگام خروج از خانه، هنگام مواجهه با خطر و سختی و... توصیه شده است.

آیت الکرسی برای رضایت و خوشنودی خداوند

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود: وقتی که خداوند تعالی فاتحه الکتاب (سوره حمد) و آیت الکرسی را نازل کرد بر عرشش معلق کرد که هیچ چیزی بین اینها و خداوند حجاب نبود…، پس خداوند فرمود: به عزت و جلالم قسم اگر بنده ای از بندگان من این آیات را بعد از هر نمازی قرائت کند من او را در حظیرة القدس و آنچه که در آن است ساکنش می‌کنم.

و در هر روز هفتاد بار او را نظر می‌کنم به نگاه خاصی. . . و در هر روز هفتاد حاجت او را که کمترینش مغفرت و عفو من باشد برای او برآورده می‌کنم و در نزد تمام دشمنانش عزیز و نصرتش می‌دهم و هیچ چیزی مانع دخولش در بهشت نیست.

آیت الکرسی برای دیدن جای بهشت

در کتاب خواص الایات ص19 آمده: در روایات آمده است: هرکسی بعد از هر نماز واجبی به خواندن آیة الکرسی مداومت داشته کند، از دنیا نخواهد رفت تا زمانی که جایگاه خود را در بهشت ببیند.

آیت الکرسی برای استجابت دعا

در کتاب مهج الدعوات ص316 آمده: در کتاب تحفة الملوک ص212، : بعضی از وجود مقدس حضرت ختمی مرتب روایت کرده اند که: اسم اعظم که دعا بوسیله آن مستجاب می‌شود در سه سوره قرآن می‌باشد:

الف) سوره بقره: آیة الکرسی آیه 255.

ب) در سوره آل عمران آیه 2: الم اللهُ لا اِلهَ اِلا هُوَ الحیُ القَیوم.

ج) در سوره طه آیه 11: وَ عَنتِ الوجوهُ لِلحیِّ القیُّوم.

آیت الکرسی برای رفع فراموشی

در کتاب خواص الایات ص20 آمده: سلمان فارسی روایت می‌کند که: پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود: هرکس آیة الکرسی را با زعفران بر کف دست خود بنویسد و آنرا بمکد و هفت بار چنین کند هرگز چیزی را فراموش نخواهد کرد و فرشتگان برای او آمرزش خواهند کرد.

آیت الکرسی برای رفع گرفتاری

در کتاب امالی از شیخ صدوق علیه الرحمه آمده: امیرالمؤمنین علی (ع) فرمود: اگر بدانید آیة الکرسی چه اندازه با اهمیت و با ارزش است در هیچ حالی آنرا ترک نمی‌کنید. برای رفع و از بین بردن مشکلات خود به آیة الکرسی پناه ببرید، اگر مشکلی دارید و یا اگر گرفتارید، اگر بیمارید، اگر تمام درهای این عالم به روی شما بسته شده است چرا از آیة الکرسی غافلید. با ایمان کامل و اعتقاد به اثر بخوانید و نتیجه بگیرید کما اینکه خواندن و نتیجه گرفتند.

آیت الکرسی برای در امان بودن متاع

در کتاب بحارالانوار، ج102، ص300آمده: حضرت علی (ع) فرمود: «هرکس قبل از طلوع خورشید یازده مرتبه سوره توحید، سوره قدر، و آیت الکرسی را بخواند خداوند مالش را از هر زیان و خطری حفظ می‌کند.»

آیت الکرسی برای سفر در ایام هفته

در کتاب الامان من اخطا الأسفار ص 38 آمده: از امام صادق (ع) پرسیدند: آیا در ایامی که سفر ناخوشایند است مثل روز چهارشنبه و دوشنبه و…اگر بخواهیم سفر کنیم اما دچار نحوست آن نگردیم چه کاری باید انجام دهیم! حضرت فرمود: برای از بین بردن ناخوشایندی و نحوست آن روزها سفرت را با صدقه و تلاوت آیة الکرسی شروع کن که به مقصودت خواهی رسید.

آیت الکرسی برای شفای هر دردی

در کتاب مفاتیح الجنان نقل شده است راوی می‌گوید: نشسته بودیم که رسول خدا (صلی الله علیه وآله) برما وارد شد و سلام کرد و ما جواب دادیم. سپس فرمود: آیا دعایی را که جبرئیل به من یاد داده به شما تعلیم بدهم که به دوای طبیب محتاج نشوید؟

حضرت علی (ع) و سلمان گفتند: این دوا چیست؟ پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود: آب باران را در ماه نیسان بگیرید و بر آن هفتاد مرتبه سوره حمد و آیة الکرسی، فلق، ناس، کافرون وهفتاد و یک مرتبه سوره توحید و هفت روز متوالی صبح و شام از این آب بیاشامید.

و همچنین نقل شده است در کتاب مکارم الاخلاق، ج1، ص93: پیامبر فرمود: قسم به خدایی که مرا به پیغمبری مبعوث کرد، جبرئیل گفت: کسی که این آب را بنوشد خداوند هر دردی را که در بدنش باشد برطرف کرده و به او عافیت می‌بخشد.

آیت الکرسی برای رسیدن به مراد

در کتاب بحارالانوار نقل شده است: اگر کسی 3 بار آیة الکرسی را بر آب بخواند و روی خود را بشوید و دو رکعت نماز بگذارد و در هر رکعت سوره حمد را یکبار و آیة الکرسی را نیز یکبار بخواند هر مراد که داشته باشد به نتیجه می‌رسد.

آیت الکرسی برای شفای بیمار

در کتاب وسائل الشیعه جلد1 ص380 نقل شده است: در روایات وارد شده است که: آیت الکرسی را کنار مریض و میت بخوانید و بعد بگوئید «اَللّهُمَ اَخرِجهُ الی رِضا مِنکَ وَ رِضوانٍ اَللّهُمَ اَغفِرلَهُ ذَنبُهُ جَلَّ ثَناء وَجهکَ» بعد آیه سخره که آیه 54 تا 56 سوره اعراف است را خوانده و نیز سه آیه آخر سوره بقره و بعد سوره احزاب را تلاوت نموده که برای بهبودی و شفای موثر است.

نورانیت در قبر

امام صادق (علیه‎السلام) فرمودند: وقتی مؤمنی، ثواب قرائت آیت الکرسى را به اهل قبور هدیه کند، خداوند برای هر حرفى از این آیه، فرشته‎ای قرار می‎دهد که خداوند را براى قاری آن، تا روز قیامت تسبیح کند. و به وى پاداش شصت پیامبر را دهد و خدا در هر قبرى از شرق تا غرب، چهل شمع از نور قرار می‎دهد و قبرهاى آنها را وسعت دهد. (1)

نتیجه قرائت آیت الکرسى

از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) روایت شده است که فرمودند: هر کس آیت الکرسى را بعد از هر نماز واجب بخواند، چیزى مانع از ورودش به بهشت نخواهد شد، مگر مرگ. (کنایه از این که وقتی مرگش برسد به بهشت می‎رود. البته باید به این نکته توجه کرد که صرف تلاوت این آیه ملاک نیست بلکه در مورد کسی است که مراقب اعمالش است.) و کسی بر قرائت آن، مواظبت نمى‎کند، مگر آن کس که صدیق و راستگو باشد. (2)

از امیرالمؤ منین على (علیه‎السلام) روایت شده است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) هر گاه غم و اندوهى برایش ایجاد می‎شد، بعد از خواندن آیت الکرسى این دعا را مى‎خواند و مى‎فرمود: مسلمانى نیست که این دعا را سه بار بخواند، مگر آن که درخواست خود را به دست آورد.

یا حَىُّ یا قَیِوم، یا حَیّا لایَموت، یا حَىَّ لا اِلهَ اِلا انت کاشِفَ الهَمّ، مُجیبَ دَعوة المُضطَرین، اَسالُکَ بِانَّ لکَ الحَمد لا اِله اِلا انت، المَنّان، بَدیع السموات والارض، ذوالجلال و الاکرام، رَحمان الدنیا والاخرة و رَحیمها ربِّ ارحَمنى رَحمَةً تُغنینى بِها عَن رَحمةٍِ مِن سِواکَ یا ارحمَ الراحمین

اثر تلاوت آیت الکرسی هنگام خواب

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: هر کس آیت الکرسی را در هنگام خواب قرائت کند، خدا او را و خانه‎اش و خانه همسایگانش را، ایمن خواهد کرد. (3)

باعث قبولى نماز می‎شود

از پیغمبر گرامى (صلی الله علیه و آله) روایت شده است که فرمودند: هر کس آیت الکرسى را بعد از هر نماز واجب بخواند، نمازش مورد قبول قرار مى‎گیرد و در امان خدا خواهد بود. (4)

ثواب آیت الکرسى بعد از وضو

از امام باقر (علیه‎السلام) روایت شده که فرمودند: هر کس بعد از وضو گرفتن یک بار آیت الکرسى بخواند، خدا ثواب چهل سال عبادت را به او عطا کند و مقامش، چهل درجه بالا می‎رود. (5)

جهت رفع حاجت

از امیرمؤمنان على (علیه‎السلام) روایت شده است که فرمودند: هر گاه یکى از شما حاجتى داشت، صبح پنج‎شنبه در طلب آن برود، زیرا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) در دعا گفت: خدایا، در بیرون رفتن امتم در بامداد پنج‎شنبه برکت قرار ده و چون از منزل برون رفت، آیات سوره آل عمران و آیة الکرسى و سوره قدر را بخواند. (6)

قرائت آیت الکرسى بعد از هر نماز

از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) روایت شده است که فرمودند: هر کس آیت الکرسى را بعد از هر نماز بخواند، هفت آسمان شکافته گردد و به هم نیاید تا خدا به سوى خواننده‎اش نظر رحمت افکند و پس از آن فرشته‎اى را برانگیزد که از آن هنگام تا فرداى آن روز، کارهاى خوبش را بنویسد و کارهاى بدش را محو نماید. (7)

دفع آفت از مال و جان

امام زین العابدین (علیه‎السلام) نقل مى‎نماید که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: کسى که چهار آیه اول سوره بقره، آیت الکرسى، و دو آیه بعد از آن و سه آیه آخر این سوره را قرائت نماید، خودش و مالش دچار هیچگونه آفتى نخواهد شد، شیطان به او نزدیک نشده و قرآن را فراموش نخواهد کرد. (8)

امام رضا (علیه‎السلام) فرمود: کسى که به هنگام خواب آیت الکرسى بخواند، ان شاءالله از فلج شدن ترسى نخواهد داشت. و هر کس آن را پس از هر نمازى بخواند، هیچ گزنده زهردارى به او آسیب نخواهد رساند.

حفاظت از گزندها

امام کاظم (علیه‎السلام) فرمود: هر کس آیت الکرسى را بعد از هر نماز واجب بخواند، به او هیچ گزند و ضرری نرسد. (9)

کفاره گناهان

امام صادق (علیه‎السلام) فرمود: هر کس بعد از نماز جمعه، وقتى که سلام مى‎دهد، حمد را یک بار، سوره توحید را هفت بار، سوره فلق هفت بار، سوره ناس را هفت بار و آیت الکرسى، آیه سخره؛ ان ربکم الله الذى خلق السموات (10) و آیه ما قبل آخر سوره توبه؛ لقد جاءکم رسول من انفسکم را بخواند، کفاره گناهان او از آن جمعه تا جمعه دیگر خواهد بود. (11)

ارزش آیت الکرسى در نماز مستحبى

امام صادق (علیه‎السلام) فرمود: کسى که در هر رکعت از نماز مستحبى خود، سوره توحید، قدر و آیت الکرسى را بخواند، خداوند عمل او را بهترین اعمال خواهد دانست، مگر کسى که مانند او و بیش از او این عمل را انجام دهد. (12)

ذکر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در بستر خواب

از محمد بن مروان روایت شده است که امام صادق (علیه‎السلام) فرمود: آیا به شما گزارش ندهم آنچه را که شیوه رسول گرامى خدا (صلی الله علیه و آله) بود که هرگاه ایشان به بستر خواب می‎رفت، چه مى‎فرمودند؟ گفتم: چرا. فرمود: آیت الکرسى را مى‎خواند و مى‎گفت: آمنت بالله و کفرت بالطاغوت؛ بار خدایا! مرا در خواب و بیدارى‎ام حفظ فرما. (13)

آیت الکرسی، مانع بیمارى

امام رضا (علیه‎السلام) فرمود: کسى که به هنگام خواب آیت الکرسى بخواند، ان شاءالله از فلج شدن ترسى نخواهد داشت. و هر کس آن را پس از هر نمازى بخواند، هیچ گزنده زهردارى به او آسیب نخواهد رساند. (14)

دورى از بلاها و گناهان

به روایت دیگر، هر کس آیت الکرسى را بعد از هر نماز واجب بخواند، نمازش قبول گردد و در امان خدا باشد و خدا او را از بلاها و گناهان نگاه دارد. (15)

از امام باقر (علیه‎السلام) روایت شده که فرمودند: هر کس بعد از وضو گرفتن یک بار آیت الکرسى بخواند، خدا ثواب چهل سال عبادت را به او عطا کند و مقامش، چهل درجه بالا می‎رود.

آیت الکرسى در تنهایى

از معصوم رسیده است که فرمود: هر کس تنها در خانه‎اى شب را به سر برد، باید آیت الکرسى را بخواند و باید بگوید: بارخدایا! هراسم را آرام کن و ترسم را بیاساى و در تنهایى کمکم کن. (16)

آغاز سفر با آیت الکرسى

امام صادق (علیه‎السلام) فرمود: سفر را با دادن صدقه و یا با خواندن آیت الکرسى آغاز کن. (17)

هنگام عزیمت به سفر

از موسى کاظم (علیه‎السلام) روایت شده است: اگر فردى عازم سفر است، بر در خانه‎اش رو به مسیرى که مى‎رود، بایستد و سوره حمد و آیت الکرسى را به سمت مقابل، چپ و راست بخواند. (18)

دعاى بعد از آیت الکرسى

از امام صادق (علیه‎السلام) نقل است که فرمودند: هر کس در سفر، آیت الکرسى را در هر شب بخواند، خود و همراهانش سالم بمانند و سپس بگوید: اللهم اجعل مسیرى عبرا و صمتى تفکرا و کلامى ذکرا؛ خداوندا! سیر مرا وسیله عبرت، و سکوتم را وسیله تفکر، و سخنم را ذکر قرار ده. (19)

ذکرى براى رفع همّ و غم

از امیرالمؤ منین على (علیه‎السلام) روایت شده است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) هر گاه غم و اندوهى برایش ایجاد می‎شد، بعد از خواندن آیت الکرسى این دعا را مى‎خواند و مى‎فرمود: مسلمانى نیست که این دعا را سه بار بخواند، مگر آن که درخواست خود را به دست آورد.

یا حَىُّ یا قَیِوم، یا حَیّا لایَموت، یا حَىَّ لا اِلهَ اِلا انت کاشِفَ الهَمّ، مُجیبَ دَعوة المُضطَرین، اَسالُکَ بِانَّ لکَ الحَمد لا اِله اِلا انت، المَنّان، بَدیع السموات والارض، ذوالجلال و الاکرام، رَحمان الدنیا والاخرة و رَحیمها ربِّ ارحَمنى رَحمَةً تُغنینى بِها عَن رَحمةٍِ مِن سِواکَ یا ارحمَ الراحمین. (20)

پی‎نوشت‎ها:
1- اجساد جاویدان، ص 124.
2- مستدرک الوسائل، ج 1، ص 343.
3- همان.
4- مصابیح الدجى، ص 1029.
5- لئالى الاخبار، ج 1، ص 208.
6- قول ثابت، ص 41.
7- لئالى الاخبار، ج 3، ص 357.
8- ثواب الاعمال، ص 223.
9- مصابیح الدجى، ص 1011.
10- سوره اعراف، آیه 54.
11- ثواب الاعمال، ص 83.
12- ثواب الاعمال، ص 73.
13- اصول کافى، ج 6، ص 207.
14- ثواب الاعمال، ص 223.
15- مصابیح الدّجى، ص 1012.
16- اصول کافى، ج 6، ص 311.
17- فروع کافى، ج 4، ص 283.
18- مکارم الاخلاق، ص 245.
19- مکارم الاخلاق، ص 254.
20- طرائف الحکم، ج 2، ص 21. تبیان و اولی جامعه مجازی تدبر در قرآن کریم

منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی حج