بهداشت و وضعیت دندان‌های ایرانی‌ها؛ چالش‌ها و راهکارها

به گزارش خبرنگار سرویس سلامت کارگرآنلاین، طبق گزارش‌های مختلف، بسیاری از ایرانیان به ویژه در مناطق مختلف کشور با چالش‌های مختلفی در زمینه مراقبت از دندان‌های خود روبرو هستند.

وضعیت بهداشت دهان و دندان در ایران

آمارها نشان می‌دهد که به رغم افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت مراقبت از دندان‌ها، وضعیت بهداشت دهان و دندان در ایران هنوز به وضعیت مطلوب نرسیده است. بر اساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بیش از ۷۰ درصد از افراد بالغ در ایران دچار بیماری‌های لثه و مشکلات دندانی هستند که این امر نشان‌دهنده نیاز مبرم به ارتقای فرهنگ بهداشت دهان و دندان است.

مشکلات رایج دندانی در ایران

1. پوسیدگی دندان: پوسیدگی دندان یکی از مشکلات شایع در ایران است. بسیاری از افراد به ویژه کودکان و نوجوانان به دلیل مصرف بالای مواد قندی و عدم رعایت بهداشت دهان، دچار پوسیدگی دندان می‌شوند. آمارها نشان می‌دهد که پوسیدگی دندان در سنین کودکی به طرز قابل توجهی بالا است.

2. بیماری‌های لثه: بیماری‌های لثه نیز یکی از مشکلات عمده در ایران است که در صورت عدم درمان می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مانند از دست دادن دندان‌ها و حتی بیماری‌های قلبی منجر شود. تحقیقات نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، این بیماری‌ها به دلیل عدم مراجعه به دندانپزشک در مراحل ابتدایی به مشکلات جدی‌تر تبدیل می‌شوند.

3. عدم مراجعه منظم به دندانپزشک: طبق نظرسنجی‌ها، بیشتر ایرانیان از مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت سلامت دهان خود اجتناب می‌کنند. بسیاری از افراد تنها زمانی به دندانپزشک مراجعه می‌کنند که مشکل حاد مانند درد دندان یا پوسیدگی عمیق بروز کند.

4. عدم استفاده از مسواک و نخ دندان: استفاده از مسواک و نخ دندان به عنوان اصلی‌ترین روش‌های مراقبت از دندان‌ها در ایران در بسیاری از موارد نادیده گرفته می‌شود. این مسئله به ویژه در بین گروه‌های سنی خاص و در مناطق روستایی و محروم، بیشتر مشاهده می‌شود.

علل مشکلات بهداشت دهان و دندان در ایران

چند عامل عمده موجب بروز مشکلات بهداشت دهان و دندان در ایران شده‌اند که عبارتند از:

1. آگاهی پایین از اهمیت بهداشت دهان: با وجود تبلیغات و برنامه‌های آموزشی در رسانه‌ها، هنوز بسیاری از افراد از اهمیت بهداشت دهان و دندان آگاه نیستند. در برخی مناطق، این مشکل حتی شدیدتر است و مردم از دسترسی به اطلاعات پایه‌ای در زمینه مراقبت از دندان‌ها برخوردار نیستند.

2. وضعیت اقتصادی: هزینه‌های دندانپزشکی در ایران به ویژه در مناطق محروم برای بسیاری از مردم غیرقابل پرداخت است. این مسئله باعث شده که بسیاری از افراد به دلیل مشکلات اقتصادی از مراجعه به دندانپزشک خودداری کنند.

3. استفاده بیش از حد از مواد قندی: تغذیه نادرست و مصرف زیاد مواد قندی و نوشیدنی‌های شیرین، از دیگر عواملی است که به بروز پوسیدگی و بیماری‌های دندانی منجر می‌شود.

4. نقش فرهنگ: در برخی از خانواده‌ها، رعایت بهداشت دهان و دندان به عنوان یک اولویت در نظر گرفته نمی‌شود. به همین دلیل، بسیاری از کودکان از سنین پایین عادات بهداشتی مناسب را نمی‌آموزند و این امر به طور مستقیم بر سلامت دندان‌های آن‌ها تأثیر می‌گذارد.

راهکارها و اقدامات پیشنهادی

برای بهبود وضعیت بهداشت دهان و دندان در ایران، نیاز به یک مجموعه‌ای از اقدامات پیشگیرانه و درمانی است. برخی از این اقدامات شامل موارد زیر می‌شود:

1. افزایش آگاهی عمومی: برنامه‌های آموزشی در مدارس، رسانه‌ها و جامعه باید به منظور افزایش آگاهی مردم از اهمیت بهداشت دهان و دندان برگزار شود. این برنامه‌ها باید به آموزش درست مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و تغذیه سالم برای دندان‌ها پرداخته و به افراد آموزش دهند که دندان‌پزشکی تنها به مشکلات حاد مربوط نمی‌شود، بلکه باید به صورت منظم به آن پرداخته شود.

2. دسترسی به خدمات دندانپزشکی: دولت و مسئولان بهداشت باید به ارتقاء دسترسی به خدمات دندانپزشکی برای تمام اقشار جامعه، به ویژه در مناطق روستایی و محروم، توجه کنند. طرح‌های حمایتی و ارائه خدمات دندانپزشکی رایگان یا با هزینه‌های مناسب برای اقشار کم‌درآمد می‌تواند نقش مهمی در بهبود سلامت دندان‌ها ایفا کند.

3. توسعه فرهنگ استفاده از محصولات بهداشتی دندان: آموزش و تبلیغ استفاده منظم از مسواک، نخ دندان و دهان‌شویه باید در تمامی گروه‌های سنی به ویژه در میان کودکان و نوجوانان گسترش یابد.

4. تشویق به مراجعه منظم به دندانپزشک: ایجاد برنامه‌های تشویقی و ارزان‌سازی خدمات دندانپزشکی می‌تواند مردم را به مراجعه منظم به دندانپزشک و پیشگیری از مشکلات دندانی ترغیب کند.

نتیجه‌گیری

سلامت دهان و دندان یکی از ارکان مهم بهداشت عمومی است که تأثیرات زیادی بر کیفیت زندگی افراد دارد. با وجود پیشرفت‌های قابل توجه در زمینه بهداشت دندان در ایران، مشکلات زیادی در این زمینه هنوز پابرجاست. ارتقای آگاهی عمومی، ارائه خدمات دندانپزشکی مناسب و در دسترس، و تغییر عادات غذایی و بهداشتی می‌تواند به کاهش مشکلات دندان‌پزشکی در کشور کمک کند و سلامت دهان و دندان را برای همه افراد جامعه بهبود بخشد.

خبرنگار :  یگانه تیمورپور