رپرتاژ آگهی :
بلاکچین سبز چیست و چرا اهمیت دارد؟
پیشرفت روز افزون تکنولوژی راه رسیدن فناوری بلاکچین به زندگی امروزی را هموارتر کرده است. استخراج رمز ارزها از سال 2009 در پی معرفی بیت کوین به یکی از حرفه‌های مورد علاقه افراد تبدیل شده که اثرات زیست محیطی بسیاری را به همراه دارد. به منظور کاهش اثر مخرب فعالیت‌های مربوط به رمز ارزها بر محیط زیست، متخصصان اقدام به طراحی بلاک چین‌های سبز کرده‌اند. برای آشنایی بیشتر با بلاکچین سبز در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
چگونه بلاکچین‌های سبز مصرف انرژی را کاهش می‌دهند؟
در سال‌های اخیر تکنولوژی بلاکچین (Blockchain) شاهد رشد چشمگیری بوده و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. با وجود مزایای فراوان این تکنولوژی به سبب استفاده بی رویه از انرژی تأثیری منفی بر اقتصاد و محیط زیست می‌گذارد. استفاده بی رویه انرژی که اساس فعالیت بلاک چین‌های بزرگ مانند بیت کوین (Bitcoin) است، انتشار کربن دی اکسید را در جو زمین به شدت افزایش می‌دهد. در این راستا، برخی از بلاکچین‌های حوزه رمز ارزها به صورت بهینه طراحی شده‌اند تا از انتشار کربن در جو تا حد امکان جلوگیری به عمل آید.
لازم است بدانید اعتبارسنجی در شبکه‌های بلاک چینی با استفاده از حل مسائل پیچیده ریاضی انجام می‌شود. به عنوان مثال کاربران برای استخراج بیت کوین به ماینرها و دستگاه‌های سخت‌افزاری گران قیمت نیاز دارند. این ماینرها با استفاده از جریان برق فرایند استخراج را انجام می‌دهند که به اتلاف انرژی و سرمایه می‌انجامد.
به دلیل سود فراوانی که افراد از استخراج رمز ارزهایی مانند بیت کوین به دست می‌آورند، بسیاری وارد مسیر ماینینگ می‌شوند. با این حال مکانیزم اجماع در این نوع ارزها از نوع اثبات کار است و همه ماینرها موفق به دریافت پاداش (رمز ارز بومی) نمی‌شوند. تنها افرادی می‌توانند پاداش دریافت کنند که مسائل پیچیده ریاضی را سریع‌تر از دیگر ماینرها حل کنند. در چنین شرایطی میلیون‌ها ماینر در سراسر جهان به امید دریافت پاداش برق بسیاری مصرف کرده و در مقابل گرما و کربن دی اکسید را وارد جو می‌کنند. در بلاک چین‌های بهینه به جای اثبات کار (PoW) از اثبات سهام (PoS) استفاده می‌شود که نیازی به برق و یا ماینرهای گران قیمت ندارد. به همین سبب این بلاکچین ها مصرف انرژی را تا حد بسیاری کاهش می‌دهند و در جهان به عنوان بلاکچین‌های سبز شناخته می‌شوند.
نقش مکانیزم‌های اجماع در بلاکچین‌های کم‌مصرف
بر خلاف سیستم‌های متمرکز، در بلاکچین نمی‌توان به پایگاه داده مرکزی دسترسی داشت به این سبب حضور مکانیزم اجماع حیاتی است. کاربران و یا دستگاه‌های کامپیوتری برای جلوگیری از وجود تناقض در داده‌های هر بلاک از مکانیزم اجماع استفاده می‌کنند و به نوعی هماهنگی می‌رسند.
این فرایند در بلاک چین‌های سبز با استفاده از الگوریتم اثبات سهام (PoS) انجام می‌شود که مصرف انرژی را نسبت به الگوریتم اثبات کار (PoW) کاهش می‌دهد. در روش اثبات سهام کاربران می‌توانند تنها با استفاده از یک سیستم کامپیوتری و یا گوشی هوشمند بدون مصرف انرژی زیاد یک نود را راه‌اندازی کنند. در این روش اجماع لازم است ارز دیجیتال بومی همان شبکه را برای مدت مشخصی گرو قرار دهید و به عبارتی آن را استیک (Stake) کنید. کاربران در ازای استیک کردن رمز ارز مورد نظر و کمک به امنیت شبکه پاداش خود را بدون صرف انرژی زیاد دریافت می‌کنند.
معرفی بهترین پروژه‌های بلاکچینی سبز در سال ۲۰۲۵
باوجود علم بر آسیب دیدن محیط زیست در نتیجه فعالیت‌های ماینرها، نمی‌توان از تأثیر این روند بر ارزشمندی رمز ارزها چشم‌پوشی کرد. به همین سبب برخی از شبکه‌های بلاک چینی کماکان از روش اجماع اثبات کار بهره می‌برند. در این بین بسیاری دیگر از شبکه‌ها گامی به سوی بهینه‌تر شدن برداشته و به بلاک چین‌های سبز تبدیل شدند که در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا خواهیم شد.
اتریوم بعد از مرج؛ الگویی برای بلاکچین‌های سبز
یکی از نقاط عطف در تاریخچه فعالیت شبکه بلاک چینی اتریوم (Ethereum) را می‌توان ادغام لایه اجرایی اصلی اتریوم با لایه مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) آن دانست. اتریوم نیز در ابتدای فعالیت خود از الگوریتم اجماع اثبات کار بهره می‌برد. این فرایند بسیار پرهزینه بود و مخاطرات فراوانی برای محیط زیست به همراه داشت.
به منظور بهینه‌سازی این شبکه، لایه‌ای با عنوان بیکن چین (Beacon chain) که از الگوریتم اثبات سهام بهره می‌برد در سال 2020 راه‌اندازی شد. این در حالی بود که لایه اصلی شبکه اتریوم کماکان از روش اجماع اثبات کار تائید تراکنش‌ها را به انجام می‌رساند. در نهایت، شبکه اتریوم با ادغام این دو لایه به جمع بلاک چین‌های سبز و دوستدار محیط زیست پیوست که برای استخراج آن نیاز به اتلاف سرمایه و انرژی فراوانی نبود. مرج اتریوم نه تنها به کاهش حداکثری مصرف انرژی انجامید؛ بلکه امنیت شبکه را نیز به طرز چشمگیری افزایش داد.
سولانا؛ بلاکچینی سریع با مصرف انرژی بهینه
سولانا (Solana) یکی از شبکه‌های بلاک چینی سریع و کم هزینه است که عموماً برای پیاده‌سازی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز طراحی شده. در این شبکه برخلاف بیت کوین از دو روش اجماع اثبات تاریخ (PoH) و اثبات سهام (PoS) استفاده می‌شود. در روش اثبات تاریخ، تراکنش‌ها پیش از ورود به شبکه دارای برچسب زمانی هستند و دیگر نیازی به انتظار برای یافتن ترتیب تراکنش‌ها نیست. استفاده از این روش اجماع سرعت شبکه را به شدت افزایش می‌دهد. دیگر روش اجماع در این شبکه بلاک چینی اثبات سهام است که فرایند پاداش دهی را بر اساس میزان توکن استیک شده انجام می‌دهد. در این شبکه نیز برای دریافت پاداش و توکن خبری از ماینرها و آلودگی محیط زیست نیست.
چطور پروژه‌های بلاکچینی دوستدار محیط‌زیست را شناسایی کنیم؟
اولین نکته در شناسایی پروژه‌های بلاکچینی دوستدار محیط‌زیست دقت به روش اجماع استفاده شده در شبکه است. پس از شروع کار بیت کوین و بهره گیری از روش اجماع پرمصرف اثبات کار، متخصصان این حوزه درصدد طراحی روش‌های اجماع بهینه‌تر برآمدند. در نتیجه اکنون شبکه‌های بلاک چینی انتخاب‌های بیشتری برای روش تائید تراکنش‌ها دارند. اگر روش اجماع به کار رفته از نوع اثبات سهام (PoS) باشد به احتمال زیاد شبکه مورد نظر ویژگی بلاکچین دوستدار محیط زیست را دارا است.
به علاوه کاربران باید میزان انرژی لازم برای تائید هر تراکنش را در شبکه‌های بلاک چینی محاسبه کنند. هرچه انرژی مورد نیاز برای انجام این فرایند پایین‌تر باشد؛ در انتها کربن کمتری وارد زمین شده و اثرات زیست محیطی آن کمتر خواهد بود.
همچنین لازم است بدانید برخی از شبکه‌های بلاکچینی برای جبران ردپای مخرب خود در محیط زیست به جمع ارز دیجیتال کربن منفی پیوسته‌اند. به این صورت که شبکه با خرید اعتبار کربن (carbon credit) سعی در جبران انتشار کربن حاصل از فعالیت‌های خود خواهد داشت. در این روش انتشار کربن به جو متعادل و حتی در برخی موارد منفی می‌شود که کاملاً به نفع محیط زیست است. به این صورت پروژه‌ای که این ویژگی را داشته باشد به احتمال زیاد جزو بلاکچین‌های دوستدار محیط زیست شناخته می‌شود.
تأثیر بلاکچین‌های سبز بر توسعه پایدار و حفظ محیط‌زیست
به نقل از جدیدترین مقالات حوزه بلاکچین، تکنولوژی بلاکچین در سال‌های اخیر رشد و توسعه بسیاری را وارد عرصه اقتصاد و سرمایه‌گذاری در جامعه بین‌المللی کرده است. تغییر بلاکچین‌های آسیب‌زا به محیط زیست و پر مصرف به بلاکچین‌های با مصرف انرژی کمتر باعث شده تا آسیب به محیط زیست هم کمتر شود. برای مثال، بلاکچین اتریوم با تغییر شیوه اثبات کار به سهام باعث شد تا ۹۹ درصد انرژی کمتری برای تأیید تراکنش‌ها مصرف کند. این تغییر باعث کاهش آلودگی‌های ناشی از استخراج ماینرها شد و انرژی‌های تجدیدپذیر را وارد چرخه استخراج و تأیید تراکنش‌ها کرد.
بلاکچین‌های سبز نقش مهمی در ردیابی منابع انرژی تجدیدپذیر، مدیریت اعتبارات کربن، شفافیت زنجیره تأمین، تأیید پایداری انرژی شارژ خودروهای برقی، سوخت پایدار هوانوردی دارد. همچنین، بلاکچین‌های سبز باعث می‌شوند تا بازارهای داوطلبانه کربن به وجود بیاید و با استفاده از قراردادهای هوشمند، خرید و فروش اعتبارات کربن بین مردم انجام شود.
آیا بلاکچین سبز آینده فناوریهای غیرمتمرکز است؟
در سال‌های اخیر با توجه به مشکلات زیست محیطی بسیار و گرم‌تر شدن کره زمین مسئله بلاکچین سبز به یکی از پرطرفدارترین فناوری‌ها در حوزه اقتصاد تبدیل شده است. سرمایه‌گذاری‌های بسیار و تقاضای رو به رشدی در این حوزه برای شفافیت و پایداری آینده بلاکچین سبز انجام شده است. فناوری بلاکچین سبز می‌تواند راه‌حلی برای سیستم‌های متمرکز پرمصرف باشد و انقلابی در صنایع مختلف ایجاد کند.
با این حال، موفقیت نهایی بلاکچین سبز منوط به حل چالش‌های فنی، همکاری بین بازیگران بزرگ و حمایت قانون‌گذاران از این تکنولوژی است. اگر شرایط لازم برای رشد بلاکچین سبز محیا شود؛ این فناوری نه تنها آینده فناوریهای غیرمتمرکز خواهد بود؛ بلکه بخشی اساسی از اقتصاد دیجیتال پایدار را پایه‌گذاری خواهد کرد.