اجتماعی‌سازی فعالیت‌های کتابی، مزیت اقتصادی دارد/ مخاطب به دنبال دریافت سرویس‌های جذاب‌تر و متنوع‌تر است
نشست «بررسی فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور» برگزار شد
کارشناسان حاضر در نشست «بررسی فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور»، بر اجتماعی‌سازی فعالیت‌های کتابی، همگام با فناوری روز و همچنین ارائه سرویس‌های جذاب‌تر و متنوع‌تر در کتابخانه‌ها، متناسب با ذائقه مخاطب امروزی، تأکید کردند.
به گزارش کارگر آنلاین ، نشست «بررسی فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور»، با حضور عماد قمی و امین نادری به دبیری بهزاد تیمورپور، چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه همزمان با هشتمین روز از سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در غرفه نهاد برگزار شد.
مزیت نهاد، گستردگی شبکه آن است
عماد قمی در این نشست بیان کرد: تغییرات زیادی در سیستم کنکور، سیستم آموزشی در زمینه توانمندسازی افراد و جذب آموزش‌هایی که از کتاب می‌گرفتند، رخ داده که قبلا وجود نداشته است، پس مخاطب ما ماهیتا عوض شده، اما نسخه کتابخانه ما، همان نسخه قبلی است. اینجا ما به یک انسدادی می‌رسیم که این انسداد، کتابخانه را کم‌رونق می‌کند یا مخازن کتابخانه‌ها را خیلی مورد استفاده افراد قرار نمی‌دهد. براساس همان رویدادهای قبلی، کتاب به امانت گرفته می‌شود، کتاب امانت داده می‌شود که با این ذائقه سازگار نیست.
وی ادامه داد: زمانی کتابخانه‌ها خواستند به‌روز باشند و لذا با سی‌دی‌های مولتی‌مدیا و نرم‌افزار، سعی می‌کردند کتابخانه را تجهیز کنند. ولی با روی کار آمدن فضای مجازی و اتفاقات آن، کتابخانه‌ها از تغییر ماهیت و ذائقه مخاطب جا ماندند و کتابخانه‌ها نمی‌توانستند با ابزارهایی که در اختیار دارند، این اتفاق را رقم بزنند. اما یک اتفاق اجتماعی دیگری که رخ داده و کرونا نقطه عرف آن است، گسیختگی افراد است. ما قبلا گعده‌های خانوادگی و گعده‌های همکاری داشتیم که بعد از کرونا، کمرنگ شده است.
این پژوهشگر در ادامه با تأکید بر اینکه، اتفاق و مزیت نهاد، گستردگی شبکه آن است، گفت: نهاد تعداد زیادی کتابخانه دارد که در سراسر کشور گسترده‌اند و مردم کتابخوان، اکنون باهم خواندن کتاب برایشان مزیت است، نه اینکه هر کسی کتاب خود را قرائت کند. یعنی این اجتماعی‌سازی فعالیت‌های کتابی، حتما هم مزیت اقتصادی دارد و هم مزیت کاربردی دارد و می‌تواند مشارکت مردم را جلب کند.
قمی افزود: یکی از مزیت‌های بزرگ نهاد که در ارگان‌های دیگر کمتر دیده می‌شود، این است که اعضای مرتبط با حوزه کتاب دارد. شما شبکه وسیعی از اعضا را در سراسر کشور دارید که کتابخوان هستند و شما از طریق کتاب با آن‌ها ارتباط دارید. همچنین نیروی انسانی استانداردی دارید. یعنی این نیروی انسانی باکیفیتی که در کتابخانه‌ها دارید و مرتبط با کتاب بوده و با موضوعات کتاب‌ها آشنا هستند، اصولا در جای دیگر قابل تکرار نیست و اگر جای دیگری بخواهند به چنین افرادی دست پیدا کنند، هزینه و ارتباطات پیچیده‌ای را می‌طلبد. شبکه کتابداران شما و افرادی که مرتبط با اعضا هستند، شبکه خوبی است و کتابداران، توانمند در ارتباط‌گیری با مخاطب هستند.
وی در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: اتفاقی که می‌افتد این است که از تجمیع این مزایا، یعنی از مجموع سرمایه و امکانات لجستیکی که در سراسر کشور دارید، نیروی انسانی و اعضا، باید اتفاق جدید بیفتد که این اتفاق جدید می‌تواند درآمدزا هم باشد. افراد برای با هم بودن و برای اینکه بتوانند یکدیگر را تشویق کنند تا یک نوع مطالعه و یک توانمندی جدیدی را به خود اضافه کنند، حتما هم هزینه می‌کنند و هم اشتیاق دارند. اما با ابزارهای قدیمی که هر کسی در گوشه‌ای بنشیند به مطالعه و صدایش هم درنیاید، این اتفاقی که گفتیم، خیلی در دسترس نیست.
این کارشناس همچنین گفت: نهاد کتابخانه‌ها، نیروی انسانی باکیفیت و متخصص و فضای لازم را در اختیار دارد، ولی باید اندکی تغییر کاربری در برخی موارد اعمال کند که اتفاقات جدیدی بیفتد. یک نکته مهم اینکه، باید منفعت مردم را در اولویت قرار دهید. آن چیزی که منفعت مردم در آن است، ماندگار می‌شود.
مخاطب به دنبال دریافت سرویس‌های جذاب‌تر و متنوع‌تر است
امین نادری نیز در این نشست، بیان کرد: اقتصاد نشر، بخشی از اقتصاد فرهنگ است و اقتصاد فرهنگ هم بخشی از اقتصاد خلاق در هر کشوری محسوب می‌شود. به کشورهای توسعه‌یافته که نگاه می‌کنیم، بخش مهمی از اقتصادشان را، اقتصاد خلاق که فرهنگ و کتاب هم جزوی از آن است، شکل می‌دهد. اقتصاد خلاق برمی‌گردد به کنش‌گری که منجر به کسب درآمد می‌شود. خلاقیت به انسان‌ها برمی‌گردد. آینده اقتصاد نشر و اقتصاد فرهنگ، به فناوری گره خورده است و این موضوع غیرقابل کتمان است. همین چند وقت اخیر را ملاحظه کنید، می‌بینید که هر روز ما با تکنولوژی جدیدی مواجه هستیم.
وی ادامه داد: اگر فناوری‌های روز را نتوانیم به خدمت بگیریم، حرفی برای گفتن حتی در عرصه داخلی نخواهیم داشت. باید ببینیم از فناوری‌های روز به چه شکلی می‌توانیم در کتابخانه‌ها استفاده کنیم. امروز ما با پدیده هوش مصنوعی مواجه هستیم که به‌صورت عمیقی با زندگی روزمره افراد ارتباط می‌گیرد. هوش مصنوعی کاربردهای مختلفی دارد که باید بگردیم و ارتباطش را با کتابخانه‌ها پیدا کنیم. قطعا نیاز به زیرساخت‌هایی هست.
این کارشناس همچنین گفت: مخاطب به دنبال دریافت سرویس‌های جذاب‌تر و متنوع‌تر است. در زمینه جلب مشارکت، ایده‌ها باید مرحله به مرحله بررسی و مکانیسم انتخاب طرح‌های برتر، شفاف مشخص شود و سپس طرح‌ها انتخاب و اجرا شوند. آن ایده می‌تواند ایجاد کافه کتاب در کتابخانه‌ها باشد یا چاپگرها یا هر چیز دیگری. حمایت‌ها می‌توانند حمایت‌های مالی یا حتی زیرساختی باشند. گاهی بستر را فراهم می‌کنیم که تا پنج سال بتوانیم کار کنیم.
