یازدهم ماه محرم مصادف با لیلة الهریر در جنگ صفین

به گزارش کارگر آنلاین، لیلة الهریر (شب هیاهو و پُر غوغا و سخت) شبی بود که در جنگ صفین، لشکر امام على(علیه السلام ) و معاویه در آن شب با یکدیگر به نبرد پرداختند و عده ای بسیاری از دو سپاه کشته شدند. در آن شب جز صدای چکاچک شمشیر و به هم خوردن آهن که در دل جنگ جویان، هول ‏انگیزتر از بانگ رعد و برق و فرو ریختن هراس ‏آور کوه ها بود، صدایى به گوش نمى رسید، و جنگ جویان از سختی جنگ کم طاقت شده بودند.[1]

علت نامگذاری این شب به «هریر» نیز از این جهت است، همان طور که «هریر» در لغت به ناله خفیف سگ (زوزه) در شب های سرد زمستانی به جهت کم طاقتی او در تحمل سرما گفته می شود.[2] همچنین علامه مجلسی(رحمة الله علیه) در علت نام گذاری این شب به لیلة الهریر می گوید: این شب به خاطر سر و صدای زیاد مردان جنگی به این نام شهرت یافته است و همچنین گفته اند: انتخاب این نام برای آن شب، به خاطر، در فشار قرار گرفتن معاویه و ترسیدن او از شدت درگیری و پیروزی سپاه عراق بوده است؛ زیرا هریر عبارت از ناله سگ در سرمای سخت است. [3]

خاتمه جنگ صفین نبرد «لیلة الهریر» در شب جمعه یازدهم ماه صفر سال 38 ه’ بود. در آن شب سپاه معاویه از شدت سرما مانند سگ صدا می کردند، چون «هریر» به صداى سگ می ‏گویند.

امیر المؤمنین علیه السلام ذوالفقار به دست و سوار بر اسب پیامبر صلّى الله علیه و آله شمشیر می ‏زد و به هر شمشیرى که می زد تکبیر می گفت و شجاعى را به خاک می افکند. مقتولین به دست آن حضرت در آن شب بیش از 500 نفر نقل شده است، و تا صبح مشغول جنگ بودند به گونه ‏اى که ذوالفقار چند مرتبه خمیده شد و آن بزرگوار با زانوى مبارک آن را راست نمودند.
در جنگ جمل جمعى از لشکر امیر المؤمنین علیه السلام به شهادت رسیدند که از جمله آنها عمار یاسر، اویس قرنى، هاشم مرقال، پسر هاشم، خزیمة بن ثابت، صفوان بن حذیفة و عبدالله بن بدیل با برادرش عبدالرحمن بن بدیل، عبدالله بن حارث برادر مالک اشتر، که از خواص امیر المؤمنین علیه السلام بودند.
از لشکر معاویه جمع کثیرى به درک واصل شدند، و این جنگ 14 ماه به طول انجامید.
(منتخب التواریخ: ص 163 - 164)
سرانجام با حیله عمروعاص و نفاق عده ‏اى مثل اشعث بن قیس کندى کار به حکمیت کشید.

[1]. ر.ک: منقری، نصر بن مزاحم، وقعة صفین‏، ص 475، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، قم، چاپ دوم، 1404ق؛ سبط بن جوزى‏، تذکرة الخواص‏، ص 92، منشورات الشریف الرضى‏، قم، چاپ اول، 1418ق؛ محدث اربلی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، منشورات الشریف الرضى‏، قم، چاپ اول، 1421ق.

[2]. «و هَرِیرُ الکلب: صوته دون نباحه من قلة صبره على البرد. و لیلة الْهَرِیرِ هی وقعة کانت بین علی(ع) و معاویة بظهر الکوفة»؛ طریحی، فخر الدین بن محمد، مجمع البحرین، محقق و مصحح: حسینى اشکورى، احمد، ج 3، ص 518، مرتضوى، تهران، چاپ سوم، 1375ش.

[3]. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق و مصحح: رسولى محلاتى، هاشم،‏ ج 15، ص 427، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ 1404ق‏.