توصیه مهم پیامبر به والدین درباره تربیت کودکان
مسأله تربیت فرزند و خو دادن او به آداب صحیح فردی و اجتماعی، دغدغه تمامی والدین و مربیان دلسوز است، اما روشن است که این مهم، به صورت ناگهانی به انجام نمی‌رسد و باید به مرور و در طی مراحل مختلف صورت پذیرد. گرچه ممکن است محققان امور تربیتی مراحلی را در تحقق این هدف ترسیم کنند، اما دست یافتن به نظر دین اسلام از لابلای متون دینی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
از جمله زیباترین و جامع‌ترین روایاتی که در این زمینه به دست ما رسیده روایت امام صادق علیه‌السلام به نقل از لقمان حکیم است که خطاب به فرزند خود می‌گوید: «یَا بُنَیَّ إِنْ تَأَدَّبْتَ صَغِیراً انْتَفَعْتَ بِهِ کَبِیراً، وَ مَنْ عَنی بِالْأَدَبِ اهْتَمَّ بِهِ وَ مَنِ اهْتَمَّ بِهِ تَکَلَّفَ عِلْمَهُ- وَ مَنْ تَکَلَّفَ عِلْمَهُ اشْتَدَّ طَلَبُهُ- وَ مَنِ اشْتَدَّ طَلَبُهُ أَدْرَکَ مَنْفَعَتَهُ فَاتَّخِذْهُ عَادَة؛ [۱]ای پسرم! اگر در بچّگی ادب پیدا کنی در بزرگی به تو فایده می‌رساند و هرکس به ادب توجّه کند به آن اهمیّت می‌دهد و هرکس به آن اهمیّت بدهد به علم خود متعهّد می‌شود و هرکس به علم خود متعهّد شود بیشتر در طلب آن می‌کوشد و هرکس بیشتر در طلب آن بکوشد منفعت آن را درک می‌کند؛ پس آن را عادت خود قرار بده.»
در این روایت ارزشمند، ضمن اشاره به اهمیت ادب‌آموزی در کودکی، مراحل شکل‌گیری آداب صحیح به عنوان یک سبک ادب‌آموزی که باید به عادت و روش فرزند تبدیل شود بیان شده است که در اینجا به بررسی این مراحل می‌پردازیم.
