طرح زیبا از عظیم ترین آیه قرآن کریم +روایت شگفت آور از پیامبر ص

کارگر آنلاین | در دائرة المعارف تشییع 1 درباره«ایة الکرسی» آمده است: در قرآن مجید، دو ایه هست که احادیث بسیاری در بیان عظمت آنها از رسول اکرم (ص) و ائمه اطهار وارد شده است، این دو ایه عبارتند از: ایةنور و ایة الکرسی.
ابوالفتوح رازی می‌نویسد:
ابی بن کعب گفت: رسول خدا(ص) پرسید: کدام ایت در کتاب خدا عظیم‌تر است یا ابا المنذر؟ من گفتم: خدا و رسول او اعلم‌اند، دوباره پرسید تا سه بار، من گفتم: خدا و پیغمبرش اعلم‌اند، در آخرین مرتبه گفتم: ایة الکرسی؟ رسول اکرم(ص) دست بر سینه من نهاد و گفت: «هنیئاً لک یا ابا المنذر».

نیز می‌نویسد:علی (ع) از رسول اکرم (ص) نقل کرده است:قرآن والاترین کلام‌هاست و سوره بقره، سرور قرآن و ایة الکرسی سرور سوره بقره. در ایة الکرسی پنجاه کلمه است و در هر کلمه پنجاه برکت.
ملاصدرا در مقدمه تفسیری که درباره ایة الکرسی نوشته خبری به این مضمون نقل می‌کند که اسم اعظم الهی در ایة الکرسی و اوّل سوره آل عمران است، ملاّ فتح اللّه کاشانی بیست حدیث در فضیلت ایة الکرسی نقل می‌کند از جمله می‌نویسد: امیرالمؤمنین (ع) روایت کرده که رسول اکرم(ص) را دیدم که بر بالای منبر فرمود:هر که ایة الکرسی را در عقب هر نماز واجب بخواند هیچ چیز او را از بهشت منع نکند و بر این مواظبت نکند مگر صدّیقی یا عابدی.
«کرسی» به تعبیر قرآن مجید، کما بیش مانند عرش است به این معنا که هر دو، دو معنی دارند: یکی تخت و سریر و دیگری علم و عظمت و قدرت الهی و کرسی در ایة الکرسی به همین معنای اخیر است.

«ایة الکرسی» ایه 255 سوره بقره است که اوّل آن «اللّه لا اله الاّ هو…» و آخر آن«و هو العلی العظیم» می‌باشد، ولی در قرون اخیر دو ایه بعدی را که از «لا اکراه فی الدین … » شروع و به «هم فیها خالدون» ختم می‌شود را جزو آن گرفته‌اند؛ امّا چون در احادیث اشاره به «پنجاه کلمه» و «یکصد و هفتاد حرف» شده، نیز با توجّه به اینکه«کرسی» در همان ایه 255 سوره بقره آمده و معنای این دو ایه موقوف بر هم نیست؛ لذا صحیح‌ آن است که همان ایه را به تنهایی ایة الکرسی به حساب آوریم. در بحارالانوار هم در حدیثی که از امالی شیخ طوسی نقل می‌کند، تصریح دارد که حضرت علی(ع) ایة الکرسی را از «الله لا اله …» آغاز و به «هو العلی العظیم» ختم کرد.

علامه طباطبایی در جلد دوم تفسیر المیزان درباره ایة الکرسی می‌فرماید:ایة الکرسی،از صدر اسلام مشهور بوده، در زمان رسول خدا (ص) و حتی از زبان آن جناب به این نام بیان می‌شد، همچنان که این نامگذاری در روایات وارده از آن جناب و از اهل بیت ـ علیهم السلام ـ و از صحابه به چشم می‌خورد و این احترام،بدون جهت نبوده، بلکه بخاطر معارف دقیق و لطیفی است که در این ایه آمده و آن عبارت است از: توحید خالصی که جمله «اللّه لا اله الا هو…» بر آن دلالت دارد و همچنین «قیمومیت مطلقه‌ای» که در آن آمده و ….

«المیزان» واژه «کرسی» را این گونه معنا می‌کند:کرسی از ماده(ک ـ ر ـ س) گرفته شده که به معنای وصل کردن اجزای ساختمان است و اگر تخت را کرسی خوانده‌اند به این جهت بوده که اجزای آن بدست نجّار ـ اگر چوبی باشد ـ و بسیاری از مواقع این کلمه را کنایه از مُلک و سلطنت می‌گیرند و می‌گویند: فلانی از کرسی نشینان است، یعنی او قدرت وسیع دارد و منطقه تحت نفوذ او گسترده است.2

در کتاب قاموس قرآن ـ که فرهنگ واژه‌های قرآنی است ـ درباره ایة الکرسی آمده است: ایه 255 سوره بقره مشهور به ایة الکرسی است و از صدر اسلام، حتی در زمان رسول اکرم (ص) چنان که از روایات شیعه و سنی برمی‌اید به این نام معروف شده است، این ایه، توحید خالص و قدرت و قیومیت خداوند را در جهان به بهترین وجهی روشن و بیان می‌کند، توجّه به الفاظ و معانی آن از توضیح بیشتر بی‌نیاز می‌کند و چون دارای این مقام و عظمت است؛ لذا درباره حفظ و خواندن و توجّه به معانی آن بیشتر توجّه شده و فضائلی درباره آن نقل گردیده است.3

احادیثی درباره فضیلت‌ایة الکرسی
امام صادق (ع) فرمود: برای هر چیزی اوجی می‌باشد و اوج قرآن، ایة الکرسی است، هر که یک بار آن را بخواند خداوند هزار ناگواری، از ناگواری‌های دنیا و هزار ناگواری از ناگواری‌های آخرت را از او بگرداند که آسان‌ترین ناگواری دنیا، فقر، و سهل‌ترین ناگواری آخرت، عذاب قبر است و من به امید رسیدن به آن مقام آن را می‌خوانم.4

همچنین آمده است که شیخ طوسی در کتاب امالی خود آورده که گفته است: راوی می‌گوید از حضرت علی (ع) شنیدم که می‌فرمود: باور نمی‌کنم که کسی اسلام را فهمیده و یا در اسلام متولد شده باشد و سیاهی شب را به صبح پیوند زند و این ایه را نخواند، عرض کردم منظور از سیاهی شب چیست؟ فرمود: یعنی نیمه شب، آن گاه فرمود: اگر بدانید این ایه چیست و یا در این ایه چیست، در هیچ حالی آن را ترک نخواهید کرد.
برترین ایه
اباذر در جلسه‌ای از پیامبر اکرم (ص) پرسید: برترین و فاضل‌ترین ایه‌ای که بر شما نازل شده است کدام است؟
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ایة الکرسی! زیرا در آن ایه کریمه، کلمه شریفه:«حی، قیوم» ذکر شده است.5
اگر چه سوره «فاتحة الکتاب» افضل سوره‌ها و «عصاره قرآن» است؛ولی این منافات ندارد که «ایة الکرسی» افضل ایه‌ها باشد، زیرا یکی مربوط به سوره است و دیگری مربوط به ایه.
1.دائرة المعارف تشیع، ج 1،ص 250 و 251.
2. ترجمه المیزان،ج1،ص 513.
3.قاموس قرآن، ج 6، ص 101 ـ 103.
4.همان.
5. تفسیر موضوعی قرآن مجید، ج 9، ص 370.