منظور از سجده درخت و ستاره در قرآن کریم

 خداوند متعال در آیه ششم سوره مبارکه الرحمن به سجده درختان و ستاره‌ها اشاره فرموده است که: «وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ یسْجُدَانِ؛ و گیاه و درخت براى او سجده مى‏کنند.» در مورد این آیه شریفه در قرآن باید توجه داشت که کلمه «نجم» هم به ستاره معنی شده و هم به گیاه بدون ساقه. «شجر» هم به گیاهان ساقه دار مثل درخت می‌گویند.

البته بعضی از مفسران قران هم نجم و شجر را به همان معنای ستاره و درخت تعبیر کرده‌اند و بر این باور هستند که نجم همان ستاره در آسمان است و شجر همان درخت بر روی زمین است. امکان دارد که منظور از یاد کردن این دو مخلوق الهی با یکدیگر این باشد که دورترین و نزدیک‌ترین چیزها به م در عالم طبیعت یاد شوند.

به تصریح مفسران قرآن، منظور از سجده نجم و شجر همان خضوع و اطاعت این دو موجود در برابر خدای یکتا است. به این مفهوم که هدف از خلقت این دو به کمال اطاعت شده و بدون تخطی از امر الهی انجام می‌پذیرد. این اطاعت، همان پیروی از قوانین تکوینی و سرپیچی نکردن از مدار و هدفی است که خدای تعالی در عالم برای آن‌ها تعیین فرموده است. به این صورت که در برابر خداوند متعال از زمین سر بلند کرده و رشد می‌کنند و هر کدام مطابق با خلقت خود خدای متعال را تسبیح می‌گویند.

بنابراین باید دانست که منظور از سجده درخت این نیست که درخت هم مانند ما، انسان‌ها، پیشانی روی خاک می‌گذارد؛ بلکه مقصود همان تسلیم و خضوع در برابر خداوند متعال است، همان طور که همه موجودات متناسب با شرایط و زبان خود در برابر او تسلیم بوده و تسبیح او را می‌گویند.

بنابراین با توجه به اینکه سجده نشان‌دهنده نهایت خضوع و بندگی دارد، سجده ستاره و درخت بیانگر خضوع و مطیع بودن آن‌ها در اجرای سنت‌های الهی است، چنانکه ما هیچ درختی را نمی‌بینیم که میوه‌ای غیر از میوه خودش به بار بیاورد و یا هیچ ستاره‌ای را مشاهده نمی‌کنیم که از مدار تعیین‌شده خودش خارج و منحرف شود.

منابع:

تفسیر المیزان؛ علامه طباطبایی رحمه‌الله علیه تفسیر نمونه؛ آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی تفسیر نور؛ حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی

انتهای پیام/