نظام تربیتی اسلام راهبردی برای تعالی نهاد خانواده

اساتید شرکت کننده در ششمین نشست علمی کنفرانس ملی «امام رضا(ع) و علوم روز» با موضوع راهبردهای تعالی نهاد خانواده و نظام تربیتی در تعالیم امام رضا(ع) که توسط دانشگاه امام رضا(ع) برگزار شد، ضمن بررسی شاخصه های نظام تربیتی سیره اهل بیت(ع)، این سیره را راهبردی برای تعالی نهاد خانواده بیان کردند.

سیره اهل بیت الگویی برای نظام سازی
فروغ پارسا؛ رئیس پژوهشکده مطالعات قرآنی، پژوهشگاه علوم انسانی وزارت علوم و دبیر علمی کارگروه توسعه پژوهش قرآنی وزارت علوم، در این نشست که در قالب وبینار برگزار شد، فاطمه(س) را بعد از پیامبر تاثیرگذارترین شخصیت تاریخ اسلام دانست و گفت: نقش سیاسی حضرت فاطمه(س) در حرکات سیاسی برای دفاع از ولایت، باعث پایداری تفکر و مذهب شیعه در تاریخ اسلام شد.
پارسا ادامه داد: فاطمه حقیقت جاری در هستی و زمان و مکان است و امروز بعد از گذشت ۱۴ قرن به رغم تلاش دشمنان اهل بیت در خاموش کردن نام ایشان، سیره فاطمی در جهان اسلام منشاء اثر است و در کنار شیعیان بسیاری از ادیان دیگر از دوستداران ایشان به شمار می روند.
وی همچنین به تاثیر سیره فاطمی در گرویدن بسیاری از ادیان از جمله بزرگان اهل سنت به تشیع اشاره داشت و گفت: مستشرقانی همچون لویی ماسینیون که در مورد شخصیت و سیره حضرت زهرا(س) مقالات و کتب متعدد دارد و ایشان وجودی فوق العاده عالی و ماورائی دنیای مادی دارند و وجود این بانو اسراری در امتداد اسرار کل هستی دارد.
پارسا تاکید کرد: کلام ائمه کلام نور است و منشاء فکری این کلام با هم پیوند دارند و در نظام تربیتی نباید به دنبال اقوال رفت بلکه سیره عملی ایشان اهمیت دارد و آنچه حضرات معصومین در حیاط اجتماعی خود انجام دادند باید الگوی تربیتی ما برای نظام سازی باشد.
وی با اشاره به سجایای اخلاقی ایشان، به مسئله دوری گزیدن از همنشینی و مصاحبت افراد غیر اخلاق مدار اشاره دارد که این مصاحبت می تواند تبدیل به الگویی برای فرزندان شود.
این استاد دانشگاه همچنین به منبع یکسان سیره رفتاری اهل بیت(ع) اشاره داشت و پیروی از منش اخلاقی و رفتاری هر یک را نمونه رفتاری سایر معصومین عنوان کرد.

توجه به علم آموزی و غفلت از تربیت
دکتر جمیله علم الهدی؛ رئیس پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی و رئیس کمیسیون تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز به عنوان دیگر سخنران این نشست، به مغفول ماندن بحث تربیت در نظام آموزشی کشور اشاره داشت و گفت: در بحث تعلیم و تربیت بیشتر نگاه به سوادآموزی است و تربیت به عهده خانواده و اجتماعات فرهنگی گذاشته شده است.
وی، تربیت را غایت تعلیم عنوان کرد و ادامه داد: تربیت و هدایت شدن با علمی که تبدیل به هوای نفس شود مقدور نیست.
علم الهدی افزود: امام رضا(ع) در بعضی از روایات بر این موضوع تاکید دارند و در جایی می فرمایند که پستی و جهالت مربوط به آن است که کسی چیزی داشته باشد که او را از خدا دور بدارد.
وی ادامه داد: بین علم، معنویت و امامت باید ارتباطی وجود داشته باشد تا عاقبت بخیری ماحصل آن شود.
این استاد دانشگاه افزود: بسیاری از جوانان تحصیل کرده ما که در آموزش عالی مدارج علمی را طی کرده اند برای جبران خلاء های معنوی به دنبال عرفان ها و مکاتب مختلف می روند که این نشان از کم کاری کارشناسان تعلیم و تربیت در این زمینه است.
علم الهدی به آیاتی از سوره تکاثر اشاره داشت و گفت: تکاثر و تفاخر فقط جنبه اقتصادی ندارد و گاه جنبه علم هم پیدا می کند.
وی همچنین به محوریت نقش حضرت زهرا (س) در مدار امامت و ولایت اشاره داشت و ایشان را هدیه ای الهی برای پیامبر(ص) از سوی معبود عنوان کرد که پروردگار در برابر آن امر به تسبیح و قربانی کردن داد.
علم الهدی، به منش تربیتی خانواده هایی که سیره فاطمی را الگوی تربیتی خود قرار دادند اشاره داشت و ماحصل این تربیت را فرزندانی عنوان کرد که در دفاع مقدس در مقابل دشمنان این خاک سینه سپر کردند.

تفکر اسلامی و رویکردهای تربیتی
انسیه خزعلی؛ عضو هیات علمی و رئیس سابق دانشگاه الزهرا و سردبیر مجله مطالعات زن و خانواده پژوهشگر حوزه گفتمان علمی امام رضا(ع) نیز در این نشست کارکرد تحلیلی های گفتمانی در مطالعات اسلامی را مورد بررسی قرار داد و این تفکر را با سازگاریها و ناسازگاریهایی مواجه دانست