برخورد سیاسی با معضل فساد، چالشی در برابر نظام مدیریتی کشور
دروغ‌های گازانبری؛ آغازی بر سونامی تخریب
کارگرآنلاین: علی رضائی طی یادداشتی نوشت: کم نیستند تحلیلگرانی که معتقدند، پاشنه آشیل مبارزه با فساد، برخورد سیاسی با آن است. همان برخوردی که عملا حیات خلوتی برای متخلفان فراهم می‌آورد تا در پناه بگومگوهای سیاسی، «ذخیره انقلاب» لقب بگیرند و دلخوش به حمایت‌های سیاسی، برای تخلفات بیشتر خود برنامه‌ریزی کنند.
برای چنین برخوردهایی می‌توان نمونه‌های بسیاری آورد. از زمانی که برخورد با یک جریان خاص سیاسی خط قرمز رئیس‌جمهور وقت خوانده می‌شد گرفته تا حالا که نسبت فامیلی داشتن با رئیس دولت، مانع از طرح انتقاد می‌شود.
یکی از نمونه‌هایی که این روزها نشان می‌دهد جریانات سیاسی چگونه موضوع مبارزه ملی با فساد را به بازی می‌گیرند، بحث درباره ادعای واگذاری برخی املاک با تخفیف‌های «ویژه» به مدیران شهرداری تهران است. ادعایی که به گفته رئیس شورای شهر پایتخت از اساس موضوعیت نداشته و چنانکه معاون اول رئیس قوه قضائیه نیز توضیح داد، در حد و اندازه‌ای نبوده که منجر به تشکیل پرونده قضایی شود.
با این حال سوال اینجاست که کدام جریانات سیاسی و با کدام هدف، به «دروغ‌های نجومی» روی آورده و در پشت پرده جریان تخریب مدیریت شهری تهران، چه دست‌هایی پنهان است؟
کینه گازانبری
برای پاسخ به این پرسش باید کمی به عقب بازگشت. به سه سال قبل، خرداد داغ 1392. به مناظره‌های انتخاباتی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم. همان روزی که قالیباف و روحانی در یک دوئل تلویزیونی، اینگونه با یکدیگر سخن گفتند:
قالیباف: «خاطرم هست سال هشتاد و دو که بنده فرمانده نیروی انتظامی بودم و شما دبیر امنیت ملی بعد از هجده تیر که هر سال به مناسبت سالگرد آن دانشجویان داخل و بیرون مراسمی می‌گذاشتند در جلسه‌ای به شما آقای روحانی گفتم اجازه بدهید دفتر تحکیم وحدت مراسم بگیرد اما شما جناب روحانی گفتید: بابا دنبال دردسری؟ ول کن. چه مجوزی؟ بنده اصرار داشتم دانشجو باید حرف خودش را بزند اما در چارچوب قانون...»
روحانی: «آقای قالیباف خیلی دلم نمی خواست بگویم اما شما مرا ناچار کردید، آنجا بحث این بود که شما می‌گفتید دانشجویان بیایند تا ما گازانبری برنامه داریم تا کار را تمام کنیم. ما می‌گفتیم راه این نیست که مجوز بدهیم بعد گازانبری آنها را دستگیر کنیم، راه این است که از ابتدا به آنها بگوییم یا مجوز نیست یا اگر هست بیایند کار خودشان را انجام دهند، تظاهرات کنند و مبدأ و انتها نیز معلوم باشد...»
حالا سه سال و سه ماه پس از آن مناظره، به‌نظر می‌رسد اطرافیان نامزد پیروز آن انتخابات، شاید نگران از نتیجه انتخابات سال بعد، در جستجوی راهی برای طرح موضوعاتی هستند تا مانع از ورود چهره‌های احتمالی رقیب، به موضوع انتخابات شوند. آنها به‌خوبی می‌دانند که محمدباقر قالیباف به دلیل موفقیت در اداره بزرگترین شهر کشور، نه فقط یک رقیب بالقوه برای حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم است، بلکه بی‌تردید دست برتر را در انتخابات شوراهای شهر و روستا دارد و این همان موضوعی است که جریانات حامی دولت را به تکاپو انداخته تا برای تخریب چهره قالیباف برنامه‌ریزی کنند.
چه‌کسی سناریوی تخریب را کلید زد؟
سناریوی تخریب چهره شهردار پایتخت اما چندی قبل آغاز شد. همان روز برگزاری نخستین اجلاس جهانی شوراها و شهرداران ۲۰۱۶. روحانی در این همایش با انتقاد از مدل درآمدزایی رایج در شهرداریها و با اشاره به چالش تامین بودجه در این نهاد گفت: «همانطور که باید قدم به قدم بودجه کشور را از درآمدهای نفتی جدا کنیم و درآمد نفتی برای سرمایه‌گذاری‌های ماندگار در کشور باشد از آن طرف هم برای اداره شهرها باید راهی پیدا کنیم که درآمد پایدار و سالم باشد... نگاهمان به آسمان است که خدا روزی برساند. شهرداریها نیز نگاهشان به بلندمرتبه‌هاست که بالاتر بروند تا بتوانند پول تراکم بگیرند و کشور را اداره کنند..»
این سخنان البته بی‌پاسخ نماند و قالیباف در همان همایش گفت: «همه حرف‌های گفته شده محترم است اما این عادت را کنار بگذاریم که بعد از نزدیک به چهار دهه مسئولیت در سطوح مختلف، به‌عنوان یک مسئول در نقش اپوزوسیون حرف بزنیم بلکه باید در نقش پاسخگویی حرف بزنیم و بگوییم چه کرده‌ایم؟ بنده 10 سال است در حوزه مدیریت شهری فعالیت دارم و از جهت تخصصی در دانشگاه هم کار من مدیریت شهری است، وقتی از حوزه نظری و عملی به موضوع نگاه می کنم شاهد هستم از زمان تصویب قانون شوراها در مجلس با همه لطف های تمامی دولت ها اما چیزی جز تضعیف شوراها و شهرداری ها را ندیدیم.»
سخنان رئیس‌جمهور و شهردار تهران در آن زمان از آن جهت برای رسانه‌ها جذاب بود که به‌نظر می‌رسید، نوعی بازتولید ادبیات انتخاباتی، یک سال پیش از انتخابات 96 است. از آنجا که بگومگوی علنی انتخاباتی را حسن روحانی شروع کرده بود، می‌توان اینطور نتیجه گرفت که برخلاف سنت رایج اهل سیاست که رئیس‌جمهور مستقر در دوره‌ای که خود به‌عنوان نامزد در عرصه حضور خواهد داشت، تلاش می‌کند تا از حاشیه‌سازی و طرح کنایه‌های انتخاباتی پرهیز کند، اما این‌بار نگرانی از افزایش انتقادات به عملکرد دولت اعتدال از یک‌سو و از دیگر سو دستاوردهای شهری قالیباف، او را وادار کرده بود تا در مقام منتقد، به عملکرد شهرداری انتقاد کند.
ادعای مبارزه با فساد و دم خروس حقوق‌های نجومی
حسن روحانی که به‌سبب بی‌نتیجه بودن برجام، آن هم یکسال پس از اجرای آن، عملا از سوی منتقدان تحت فشار قرار داشت، کمی بعد از آن همایش با سونامی افشای حقوق‌های نجومی مدیرانش روبرو شد. سونامی ویران‌گری که رویای «دولت تدبیر و امید» را به کابوسی برای افکارعمومی بدل کرد.
تیم رسانه‌ای روحانی هرچه تلاش کردند به‌سان سنت سه ساله خود، موضوع فیش‌های حقوقی را به دولت قبل مرتبط کنند، در عمل کاری از پیش نبردند تا اینکه در روزهای اخیر به این نتیجه رسیدند که با توجه به استراتژی معروفی که بهترین دفاع را حمله می‌داند، بهتر است با طرح یک پرونده خیالی، کمی از فشار فیش‌ها رهایی یابند. چنین بود که ناگهان موضوعی که از اساس مبنایی برای مطرح شدن نداشته، به بلوایی رسانه‌ای بدل شد و پای سازمان بازرسی به وسط کشیده شد. هرچه مدیران شهرداری و اعضای شورای شهر تلاش کردند بی‌مبنا بودن این دروغ‌های نجومی را تشریح کنند، ولی رسانه‌هایی که فرمان تخریب چهره رقیب احتمالی رئیس‌جمهور را در دست داشتند، حاضر به کوتاه آمدن نبودند.
با این همه، به‌نظر می‌رسد عدم همراهی دستگاه‌های نظارتی با مدعیان، عملا باعث فروکش کردن دروغ‌پردازی‌ها با اسم رمز «املاک نجومی» شد، اما پیام این موج تخریبی چه بود؟
هراس از مناظره‌های 96
شاید مهم‌ترین پیام انتشار دروغ‌های نجومی درباره واگذاری املاک شهرداری این بود که نشان داد برخی حامیان دولت برخلاف توصیه رهبر معظم انقلاب درباره عدم ورود دولتی‌ها به موضوع انتخابات، ورودی زودهنگام به این عرصه یافته و تلاش دارند به‌جای دفاع از دستاوردهای دولت تدبیر و امید، با تخریب مخالفان دولت و از روش «برهان خلف»، برای روحانی رأی جمع کنند.
جالب اینجاست رسانه‌هایی در روزهای اخیر علم مبارزه با فساد را در دست گرفته‌اند که پیش از این در موضوع فیش‌های حقوقی نجومی، تلاش می‌کردند استفاده از مزیت‌های حکمرانی را بدیهی جلوه داده و با دفاع از متخلفان، از نشستن بر «سفره انقلاب» دفاع کنند.
گروه‌های فشار رسانه‌ای که از معاون اول دستگاه قضا به سبب نقد عملکرد دولت در زمینه حقوق‌های نجومی در پُری داشتند، خیلی زود توصیه رئیس‌جمهور درباره عدم برخورد قضایی با مدیران متخلف و ریشه‌یابی فساد را به فراموشی سپرده و از دستگاه قضایی به سبب عدم تشکیل پرونده درباره موضوع املاک شهرداری انتقاد کردند. انتقادهایی که سیاست پارادوکسیکال جریان حامی دولت در مبارزه با فساد را به‌خوبی مشخص می‌کند.
و در نهایت، باید گفت که استراتژیست‌های دولتی از هم‌اکنون به مناظره‌های اردیبهشت 96 می‌اندیشند. مناظره‌هایی که از هم‌اکنون می‌شود پیش‌بینی کرد که رئیس‌جمهور از سوی نامزد رقیب – هر که باشد – با این پرسش روبرو خواهد شد که در برابر حقوق‌های نجومی مدیران‌تان چه کردید؟ روحانی باید برای چنین سوالی پاسخ داشته باشد اما چه پاسخی، مگر متهم کردن رقیب به دست داشتن در پرونده‌های توهمی که به‌نظر می‌رسد تیم رسانه‌ای حامی دولت این روزها مشغول فراهم کردن آنها هستند تا با «دروغ های گازانبری» به رقیب بتازند.
سال 92 بعد از برگزاری مناظره ها و اتمام انتخابات، روحانی به خاطر حرف خلاف واقعی که به قالیباف در خصوص «حمله گازانبری به دانشجویان» نسبت داده بود، از قالیباف عذرخواهی کرد و سعی کرد با ارائه پیشنهادات مختلف به قالیباف برای ورود به پست و جایگاه دلخواه در پاستور، دل شهردار تهران را به دست آورد و به نوعی حلالیت بطلبد؛ اما این موضوع موردقبول قالیباف قرار نگرفت و حساب این عوام فریبی را به آن دنیا واگذار کرد. حال به نظر می رسد که تیم رسانه ای دولت بنا به دستور در صدد است تا جدی ترین رقیب روحانی را که حاضر به کنار آمدن با «حقوقدان ها» و «حقوق های نجومی» نشده است، زیر چرخ دروغ های نجومی، به طور گازانبری له کنند. ادعای واگذاری های غیرمتعارف املاک از سوی شهرداری تهران تازه اولین گام بود و باید دید که آیا پرونده‌های دیگری هم در راه است؟!/مشرق
