آیا اروپاییها دیگر برای مذاکره با ایران از امریکا اجازه نمیگیرند؟
اروپای مطمئن!
به گزارش کارگرآنلاین، بارها گفتهایم که اگر در هستهای عقب نشینی کنید، آنها مسئله موشک را پیش میکشند، اگر باز هم عقب بروید بحث حمایت از مقاومت را مطرح میکنند، اگر به عقبنشینی ادامه دادید موضوع حقوق بشر را جلو میآورند، و بعد اگر معیارهای آنها را پذیرفتید سراغ حذف معیارهای دینی در حکومت میروند.» (بیانات رهبرانقلاب، ۲۸ مهر ۹۵، در جمع نخبگان جوان(
در روزهای اخیر، ظاهرا پیرو خطّی هماهنگ، اعضای ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای سعی در پررنگ کردن بحث «برجام بدون امریکا» را داشتهاند.
محمد جواد ظریف ظریف در ۱۴ شهریور در مصاحبه «خبرآنلاین» گفت: «برجام قرار نبود دشمنی امریکا را کم کند، اما توانست گزینههای امریکا را در قبال ایران محدودتر کند. زمانی تصویب تحریمها علیه ایران در کنگره امریکا معادل اجرای جهانی آن توسط تمام کشورها بود. امروز چنین چیزی غیرممکن است و جهان به امریکا هشدار میدهد که نباید از برجام خارج شود.»
«اروپا لازم نیست بین امریکا و ایران یکی را انتخاب کند. در دهه ۷۰ هم امریکا تحریمهای داماتو را علیه ایران اعمال کرد، ولی اروپا از آن پیروی نکرد.»
«اروپاییها به ما گفتهاند برجام را تحت هر شرایطی ادامه خواهند داد حتی اگر امریکا از آن خارج شود. هرچند معتقدند امریکا چنین کاری نخواهد کرد، اما به هر ترتیب ما گزینههای خود را داریم و این گزینهها محدود هم نیست.»
۴ روز بعد، علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در مصاحبه با نشریه آلمانی «اشپیگل» با صراحت بیشتری این مشی جدید دولت را مطرح کرد:
«ایران خواستار ادامه پایبندی به توافق هستهای است، حتی در صورتی که امریکا از این توافق خارج شود.»
«اگر ایالات متحده از توافق خارج شود، ولی سایر کشورها بگویند به این توافق پایبند هستند، به طور مشخص بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه، آنگاه ایران نیز به احتمال زیاد به تعهدات خود در این توافقنامه حتی بدون امریکا نیز پایبند خواهد بود. ولی اگر امریکا از توافق خارج شود و اروپا نیز از این اقدام تبعیت کند، آنگاه این توافق قطعا با شکست و فروپاشی روبهرو خواهد شد و ایران به همان چیزی که قبلا بود، باز خواهد گشت.»
به نظر میرسد آن گونه که دولت حسن روحانی در ۴ سال اول خود همه تخم مرغها را در سبد برجام قرار داده بود و «برجام» تبدیل به کلیدی شده بود که قرار بود همه قفلهای بسته را باز کند، اکنون، در ۴ سال دوم، چارهای جز توسل جستن به همین کلید بی اثر برای روحانی نمانده است و راهبرد دولت و در قبال برجام به سان زن ستمکشی است که شب و روز از همسرش کتک میخورد، اما حاضر به ترک خانه نیست و میگوید با وجود همه ستمهای شوهر، لااقل سایه او بالای سر خود او و اولادش قرار دارد! حال حکایت رئیسجمهور و تیم دیپلماسی هستهای اوست که همچون جان شیرین به برجام چسبیدهاند و به هیچ قیمتی حاضر به دل کندن از «معشوق» نیستند.
اما نکته این جاست که برخلاف اظهارات جناب ظریف مبنی بر اینکه منتقدان از برجام انتظار «شق القمر» داشتند، این خود ایشان و جناب روحانی و عراقچی و صالحی بودند که از همان سال ۹۲ وعده باز شدن افقهای جدید در مذاکرات هستهای را با دخیل کردن مستقیم «کدخدا» مطرح کردند.
حسن روحانی نیز در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۲ در جریان تبلیغات انتخاباتی در جمع دانشجویان دانشگاه شریف گفت:
«هنر این است که ما تهدید را به آسیب و آسیب را به فرصت تبدیل کنیم از این رو مذاکره با امریکا امکانپذیر و شدنی است اما سخت است هرچند بنده معتقدم مذاکره با امریکا راحت تر از مذاکره با اروپاست چرا که اروپاییها به دنبال آقا اجازه از امریکا هستند. از این رو دولت آینده باید بتواند رابطه ایران و امریکا را از حالت تخاصم به مرحله تنش که یک مرحله پایین تر است برساند... . امریکاییها کدخدای ده هستند، با کدخدا بستن راحتتر است و حالا که رهبر انقلاب در سخنان اول فروردین امسال راه مذاکره را باز گذاشتند دولت بعد با رعایت خطوط قرمز میتواند این رابطه را برقرار کند.»
و همان شب در برنامه تلویزیونی ویژه انتخابات به نام «به انتخاب شما» شرکت کرد و تاکید کرد: «مردم زمانی خوشحال میشوند که ما نقشه امریکا را نقش بر آب بکنیم فناوری هستهای را ما حفظ میکنیم در کنار همه فناوریها، سانتریفیوژ ما میچرخد در کنار چرخش کل کشور، کارخانهها، صنعت، زندگی مردم، حیات مردم، نشاط مردم با کمترین هزینه و این حتماً در دولت تدبیر و امید دنبال خواهد شد.»
اما لازم است که روحانی و تیم او حال این استدلال را برای مردم ایران روشن کنند که چگونه میشود که پیش از شروع مذاکرات ۱ ۵، وارد کردن «کدخدا» و مذاکره مستقیم با آن به عنوان ابتکار اصلی در دیپلماسی هستهای دولت یازدهم مطرح شود، و برون رفت از «بن بست» مذاکرات قبل و خلاص شدن از پروسه طولانی «آقا اجازه!» اروپاییها در مذاکرات پیش از «تدبیر و امید» مستلزم کنار گذاشتن «واسطه ها» از مذاکرات و صحبت با «آقای» اروپا معرفی گردد، ولی حال که بدعهدی دیرین امریکاییها دوباره سر برآورده و ترامپ و کنگره امریکا در تصویب تحریمهای جدید علیه ایران از هم پیشی میگیرند، صحبت از ادامه برجام با همان «واسطه ها» و «کوتوله ها» به میان میآید؟ («هرچند بنده معتقدم مذاکره با امریکا راحتتر از مذاکره با اروپاست چرا که اروپاییها به دنبال «آقا اجازه» از امریکا هستند... .» (بخشی از سخنان روحانی در جمع دانشجویان شریف در اردیبهشت ۹۲»
شاید بهترین راهکار برای روحانی این باشد که یک بار برای همیشه خیال خود و ملت را راحت کند و «اشتباه بودن» اعتماد به امریکاییها را بپذیرد و از این بابت از ملت بزرگ ایران عذرخواهی کند، تا دیگر همکاران او در تیم هستهای مجبور نباشند با مطرح کردن سیاستهای محکوم به شکستی چون «ادامه برجام بدون امریکا»، خیال ترامپ و کنگره را از بابت ادامه بیدغدغه تصویب تحریمهای جدید راحت کنند. به واقع روحانی بهتر است به همان سخنانی رجوع کند که در ۱۸ خرداد ۹۲، در همایش «تدبیر و امید» در ورزشگاه شیرودی بیان کرده بود: «من اگر اشتباه کردم، با صراحت در برابر ملت عذرخواهی میکنم. همچنین من از ملت بزرگم درخواست کمک خواهم کرد. من با نام معصومین مدیریت ناتمام خود را توجیه نمیکنم. من میدانم راه نجات، اجرای قانون اساسی است.»
منبع: حزب الله سایبر