شرایط دریافت وام بانکی برای اتباع خارجی چیست؟
چیزی تا اردیبهشت ماه و ارسال بسته‌های جدید تسهیلاتی به شبکه بانکی نمانده. طبق هرسال از ماه آینده اعطای تسهیلات ۱۴۰۰ در بانک‌ها آغاز می‌شود. حالا که در آستانه ورود به این ماه با تعطیلی کسب و کارها، محدودیت‌هایی کرونایی و فشار اقتصادی بیشتری هم مواجه‌ایم، احتمالا این بار نیاز مردم به تسهیلات بیشتر باشد.
سوال اینجاست؛ با توجه به این که اتباع خارجی در ایران هم از فشارهای اقتصادی این روزها مستثنا نیستند، آیا این گروه هم می‌توانند از وام بانکی استفاده کنند؟ پاسخ بانک مرکزی به این سوال مثبت است.
بنا به دستور سیاست‌گذار پولی، وام برای اتباع خارجی که تبعه کشورمان ایران هستند با شرایط خاصی قابل دریافت است. اما مشکل این است که در عمل بانک‌ها خیلی تمایل به پرداخت وام و تسهیلات به این افراد را ندارند و درست مانند دردسرهای که سر حساب و کارت‌های بانکی اتباع ایجاد کردند، سعی دارند در مسیر تسهیلات‌دهی به این افراد هم سنگ بیندازند.
علت سختگیری بانک‌ها
براساس شرایط بانک مرکزی فرایند اخذ وام برای اتباع خارجی در صورت احراز و دارا بودن پروانه اقامت دائم می‌تواند اتفاق بیفتد تا آن‌ها هم از خدمات و تسهیلات بانکی بهره‌مند شوند.
با وجود ابلاغ این دستور صریح، ابهام در شرایط ذکر شده از سوی قانونگذار از جمله عبارت « اجازه اقامت دائم» موجب برخورد سلیقه‌ای شبکه بانکی با اتباع شد. در نتیجه بانک مرکزی مجبور شد تعریفی جامع و مانع برای تشخیص اجازه اقامت دائم ارائه دهد.
بر اساس این تعریف «اجازه اقامت دائم» اجازه اقامت یک ساله تا سه ساله‌ای است که توسط پلیس مهاجرت و گذرنامه نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا) صادر می‌شود و با رعایت شرایط لازم قابل تمدید است اما هر زمان سازمان تشخیص دهد قابل ابطال نیز هست. در کنار آن هم دفترچه‌ای سبز رنگ به عنوان مدرک اقامت ویژه برای آنان صادر شده است.
با این که این ابهام هم حل شده اتباع همچنان برای دریافت وام با عدم همکاری بانک‌ها روبرو می‌شوند. این بار دیگر علت چیست؟
محمدرضا جمشیدی، دبیر کانون بانک‌های خصوصی درباره دلیل عدم همکاری بعضی بانک‌ها با اتباع خارجی برای وام، به تجارت‌نیوز می‌گوید: مجوز حضور اتباع زماندار است از طرفی هم برای بانک‌ها اطمینان از امکان بازپرداخت تسهیلات اهمیت دارد.
او می‌افزاید: وثایقی که این افراد می‌توانند به بانک بسپارند ممکن است مورد قبول نباشد چرا که ملکی از خودشان ندارند و متوصل به وثایق دوستان ایرانی خود می‌شوند. همچنین لازم است اتباع مجوز رسمی فعالیت اقتصادی و کسب و کار داشته باشند. با این حال شاهد بودیم که احتمال مراجعه اتباع با این مجوز بسیار کم بود. مجموع این مسائل باعث می‌شود پیش‌بینی شرایط بازگشت وام برای بانک سخت شده و در نتیجه طرز برخودشان با اتباع خارجی و ایرانیان متفاوت شود.
جمشیدی در پاسخ به این که آیا نوع تسهیلات اتباع خاص است یا هر نوع تسهیلات بانکی را می‌توانند دریافت کنند؟ می‌گوید: هر نوع تسهیلات بانکی از جمله تسهیلات تولید و تجاری و… را می‌توانند استفاده کنند اما لازم است مدارک مجاز بودن اقامت فعلی و فعالیت اقتصادی‌شان( تولیدی یا تجاری) را در دست داشته و آن را به بانک ارائه کنند.
فقط برای اقامت‌داران ویژه!
علیرضا قیطاسی، دبیر شورای هماهنگی بانک‌های دولتی نیز بر شرط خاص بخشنامه مربوط به تسهیلات‌دهی به اتباع تاکید می‌کند که عموما مغفول می‌ماند. او توضیح می‌دهد: دستورالعمل سال ۹۷ فقط شامل اتباعی شود که دارای پروانه در کنار دفترچه « اقامت ویژه» باشند. پس همه کسانی که پروانه دارند قادر به دریافت وام نیستند. البته دریافت تسهیلات برای این گروه هم مطابق با مقرراتی است. مقررات بانک مرکزی شامل مجوز اشتغال از وزارت کار، داشتن اعتبار مناسب و ضامن یا وثیقه معتبر است. مدت تسهیلات آنان نیز نهایتا می‌تواند تا پایان مدت پروانه اعتبارشان باشد.
همچنین به گفته او اگر اتباع به جای شخص حقیقی، حقوقی باشند لازم است حتما شعبه یا نمایندگی ثبت شده داشته باشند تا بتوانند مطابق با پروانه اقامتشان از تسهیلات استفاده کنند.
