شانس استخراج در معادن افغانستان را از دست دادیم

کیوان جعفری طهرانی  در مورد معادن موجود در افغانستان و نقش آنها در ناآرامی‌های اخیر این کشور اظهار کرد: ارزش یک تریلیون دلاری ذخایر افغانستان بدون احتساب لیتیوم و عناصر نادر خاکی است با احتساب آنها ارزش ذخایر معدنی افغانستان که شامل سنگ آهن، مس، لیتیوم، عناصر نادر خاکی، نیوبیوم، کبالت، طلا، مولیبدن، نقره، بوکسیت، سرب، روی، جیوه، استرانسیوم، منیزیم و موارد دیگری است، به سه تریلیون دلار یعنی ۳ هزار میلیارد دلار می‌رسد.

وی افزود: فراموش نکنیم که اکثر این منابع در افغانستان به صورت بکر و دست نخورده هستند و بسیاری از آنها حتی استخراج نشده‌اند. تا زمانی که این ذخایر استخراج نشده‌اند و ارزش آنها روی کاغذ یا زیر زمین است، نمی‌تواند در قیمت مواد معدنی در دنیا تاثیر گذار باشد. طبیعتاً ناآرامی‌های اخیر در افغانستان باعث ایجاد نگرانی در مورد زنجیره تامین می‌شود اما از آنجا که افغانستان تاکنون در زنجیره تامین مواد معدنی دنیا نقشی نداشته این تأثیر بسیار کم است.

جعفری طهرانی تصریح کرد: برای مثال شیلی بزرگترین تولید کننده مس جهان است و ما شاهد هستیم یک اعتصاب در معادن مس شیلی باعث افزایش بسیار زیاد قیمت جهانی مس می‌شود. وقتی هم که اعتصاب به پایان برسد قیمت جهانی مس کاهش می‌یابد، هفته گذشته همین اتفاق رخ داد. ولی در مورد افغانستان چنین موضوعی صادق نیست‌ چرا که فعلاً در زنجیره تامین جهانی نقشی ندارد.

این کارشناس ارشد حوزه معادن بین‌المللی در مورد تاثیر توسعه معادن افغانستان بر اقتصاد ایران گفت: توسعه معادن افغانستان در صورتی بر اقتصاد ایران تاثیر دارد که ما بتوانیم از منابع معدنی افغانستان برای مثال در مورد سنگ آهن که ایران برای آن دچار کمبود است، استفاده کنیم. سال ۱۳۸۲ که آقای خاتمی رئیس جمهور ایران و آقای کرزای رئیس جمهور افغانستان بود و هم در سال ۱۳۹۳ در اوج حضور داعش؛ من پیگیر استخراج سنگ آهن از افغانستان چه معادن کوچکی که در هرات و در نزدیکی مرز دوغارون بود و چه معدن بزرگ «حاجی گک» که در ۲۰۰ کیلومتری غرب کابل (به طرف ایران) است، بودم. چراکه کمبود سنگ آهن در ایران را از همان زمان پیش‌بینی می‌کردم.

وی اضافه کرد: ولی در این فاصله هیچ شانسی برای ایران وجود نداشت، در ابتدا اتحاد جماهیر شوروی، سپس طالبان، بعد آمریکا، بعد داعش و الان دوباره طالبان در این کشور حضور داشته و دارند و از حدود سال ۲۰۰۱ که آمریکا به افغانستان رفت شانس حضور ایران نیز کمتر شد. بعد هم داعش و طالبان آمدند و اوضاع بدتر شد و ما شانس اکتشاف و استخراج و معادن افغانستان را از دست دادیم‌.

جعفری طهرانی خاطرنشان کرد: بنابراین توسعه معادن افغانستان نمی‌تواند هیچ نقشی برای اقتصاد ایران ایفا کند. مگر اینکه ما بتوانیم تامین خوراک را برای ایران از معادن افغانستان انجام دهیم و یا ایران بتواند از طریق شرکت‌های پیمانکاری متخصص در حوزه اکتشاف، استخراج و فرآوری پروژه‌هایی را در افغانستان بگیرد این موضوع باعث توسعه و اشتغال‌زایی هم در افغانستان و هم در ایران می‌شود. ایران می‌تواند در زنجیره تامین مواد معدنی و فروش آنها در بازار جهانی ایفای نقش کند که برای ایران درآمدزا خواهد بود. در غیر این صورت توسعه معادن افغانستان به تنهایی روی اقتصاد ایران تاثیری نخواهد گذاشت.

وی در ادامه در پاسخ به سوالی پیرامون وجود معادن مشترک بین ایران و افغانستان بیان کرد: ایران هیچ معدن مشترکی با افغانستان ندارد و معادن داخل ایران با معادن داخل افغانستان کاملاً مستقل هستند. شاید از نظر زمین شناسی مشابه هم باشند اما هیچ معدن مشترکی نداریم.