حاشیه سود پایین صنعت کارگزاری

در همین حال کاهش کیفیت خدمات‌دهی دو کارگزار بزرگ در برخی مقاطع و ایجاد وقفه در پردازش اطلاعات به ویژه در زمان‌های حساس معاملاتی، انتقادات زیادی را متوجه این کارگزاران می‌کند. به ویژه آنکه معمولا این دست از اختلالات سیستمی حساسیت بیشتری را نیز نسبت به میزان درآمد شرکت‌های کارگزاری برمی‌انگیزد. از همین رو همواره انتقادات زیادی به سمت کارگزاران روانه می‌شود. این در حالی است که به گفته فعالان صنعت کارگزاری، این صنعت با چالش‌های زیادی در زمینه فعالیت خود روبه‌رو هستند. دبیرکل کانون کارگزاران نیز به تازگی با تاکید بر مشکلات این صنعت اظهار کرده است که حاشیه سود بالای یک یا دو کارگزاری را نمی‌توان به حساب مجموعه صنعت کارگزاری گذاشت.

• بر اساس آمار و اطلاعات منتشرشده از سوی بورس اوراق بهادار تهران، ارزش کل خرید و فروش‌های انجام شده در بازار سرمایه توسط ۱۰۸ شرکت کارگزاری فعال در مرداد ماه، در مجموع بالغ بر ۳۹۶/۲۱۷ میلیارد تومان بوده است. گفتنی است این رتبه‌بندی جدیدترین آمار منتشرشده از سوی سازمان بورس درباره فعالیت شرکت‌های کارگزاری‌های بورس بوده است. بر اساس این آمار اهالی بازار سرمایه بیش از ۲۰ درصد از معاملات خود را در کارگزاری مفید انجام دادند تا این شرکت همچنان صدرنشین بیشترین ارزش معاملات شود. این در حالی است که همچنان اختلال در سیستم‌های معاملاتی این کارگزاری در برخی مقاطع، اعتراض معامله‌گران را در پی دارد. در همین حال کارگزاری آگاه نیز که در رتبه دوم قرار داشته است بیش از ۹ درصد از کل ارزش معاملات صورت گرفته در مرداد ماه را برای سهامداران انجام داده است. شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد نیز با انجام بیش از پنج درصد از ارزش معاملات انجام‌شده در رتبه سوم قرار دارد. رتبه چهارم نیز به کارگزاری مبین سرمایه رسیده که ۸/۲ درصد از کل ارزش معاملات مرداد ماه را به خود اختصاص داده است. در ادامه، شرکت کارگزاری فارابی و امین‌آوید که هر یک ۵/۲ درصد از ارزش معاملات انجام شده مرداد ماه را به خود تخصیص دادند در رتبه‌های پنجم و ششم این رتبه‌بندی قرار گرفتند. در حالی میزان معاملات بازار بدین شکل در میان کارگزاران تقسیم شده که صنعت کارگزاری همچنان با چالش‌های زیادی مواجه است. اگرچه هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار پس از ۱۲ سال با صدور مجوز تاسیس یک شرکت کارگزاری جدید در شهریورماه انحصار در حوزه صدور مجوز کارگزاری را شکست اما چالش‌هایی نظیر مشکلات تامین سرمایه تاسیس و گسترش فعالیت‌ها و نیز دسترسی ناکافی به فناوری‌های نوین معاملاتی همچنان گریبان این صنعت را می‌فشرد و آن را از رشد و توسعه بازداشته است.

• سال استثنایی ۹۹ برای کارگزاران

کارگزاری مفید به عنوان نخستین کارگزاری در رتبه‌بندی این صنعت طی مردادماه توانسته است ۴۴ هزار و ۲۲۷ میلیارد تومان از ارزش معاملات را به خود اختصاص دهد. پس از آن نیز کارگزاری آگاه با فاصله‌ای ملموس توانسته است ۱۹ هزار و ۸۱۹ میلیارد تومان از ارزش معاملات را سهم خود کند. فاصله زیاد دو کارگزاری از یکدیگر از یک سو و تفاوت ارزش معاملات این دو کارگزاری با دیگر کارگزاری‌های فعال، در این رتبه‌بندی مشهود است. این رتبه‌بندی مبین حاشیه سود بالای دو کارگزاری در مقایسه با دیگر کارگزاری‌های بازار سرمایه است. بررسی داده‌های آماری ماه‌های گذشته و سال ۹۹ نیز حاکی از همین فاصله بوده است. محمدرضا دهقانی دبیرکل کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار روز گذشته در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به این پرسش که دلیل بالا بودن حاشیه سود ۶۰ درصدی یک کارگزاری مطرح بورس چیست؟ بیان کرد: مدنظر قرار دادن یک سال خاص برای بررسی این مساله کار درستی نیست. اگر بازه بلند‌مدت را مدنظر قرار دهیم، نسبت ROE کارگزاری‌ها (نسبت سود خالص به سرمایه سهامداران آنها) در هشت سال ۹۰ تا ۹۸، بالغ بر ۲۶ درصد بوده که پایین‌تر از بسیاری از صنایع بورسی است. وی افزود: اما در سال ۹۹ به علت اینکه بازار استثنایی را در پی رشد شاخص و افزایش حجم معاملات داشتیم، حاشیه سود و بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) شرکت‌های کارگزاری افزایش داشت. وی ادامه داد: درست نیست صنعتی که در آن ۱۰۸ کارگزاری فعال هستند را کنار بگذاریم و به چندین کارگزاری بزرگ‌تر نگاه کنیم. این مقام مسوول اضافه کرد: در سال گذشته تعدادی از کارگزاری‌ها زیان‌دهنده بودند و یا جریان منفی داشتند و این امر برای یک صنعت مناسب نیست. گفتنی است کارشناسان یکی از تفاوت‌های اصلی کارگزاری‌ها را در تعداد شعب و امکانات ارائه خدمات عنوان می‌کنند که به ویژه در عملکرد نهایی و رتبه‌بندی این صنعت مشهود است.

∎​