ناهار با حضرات مهاجرین مهمان نصرت‌الدوله بودیم و ترتیب کار آن‌ها را دادیم و بنا شد به لندن نوشته شود که از اواخر این ماه به بعد برای آن‌ها بلیط گرفته شود. عمل حسین مجلل را هم من مذاکره کردم. از وجنات مساوات چنین فهمیدم که مساعدتی ندارد. در هر حال نصرت‌الدوله گفت فکری برای او هم می‌کنم.

چون سفارت واشنگتن را البته قبول نمی‌کنم از تردید بیرون آمدم که باید به طهران بروم، ولی خدا کند شغل ریاست تمیز برای من باقی مانده باشد. مسوده‌ی تلگرافی هم برای مشیرالدوله [رئیس‌الوزرا] تهیه کردم... شب مصدق‌السلطنه [را] وعده گرفته بودیم... به او هم گفتم که مقام مرا در تمیز باید حفظ کند. گفت: «مقامی را که شما طالب باشید، که دهن دارد که به دیگری بدهد؟»

کتابچی‌خان این‌جا آمد و شرح مفصلی گفت‌وگو کرد در باب سفارت پاریس و حاصل کلام این بود که نصرت‌الدوله در این فقره مرا با میرزا حسین‌خان رقیب قرار داده و من بدون این‌که ملتفت باشم و میل داشته باشم رقیب او شده‌ام و حال تکلیف من چیست؟ باری نتیجه این‌که کتاب‌چی‌خان برای سفارت پاریس کار می‌کند.

بعد از شام باز رفتیم در شانزلیزه. موزیک در آن‌جا دایر است. قدری نشستیم و گردش کردیم تا وقت خواب... از دیروز که وارد پاریس شدیم دیدیم خیابان‌ها را به ملاحظه‌ی چهاردهم ژوئیه مشغول تزیینات و بیرق‌کوبی هستند.

روزنامه‌های فرانسه مخصوصا «تان» و «اکو دو پاری»... این دفعه دروغ بزرگی گفته‌اند که «در مجلس پریروز که اختلافات در بین بوده نماینده فرانسه گفته است در مجمع ملل نمی‌توان راجع به ایران رسیدگی کرد، به واسطه این‌که قرارداد انگلیس و ایران را به مجمع نفرستاده‌اند.» خیلی از این اصرار و لجال روزنامه‌های فرانسه مخصوصا هربت تعجب کردم که برای عداوت با انگلیس یا غرض شخصی با نصرت‌الدوله [وزیر خارجه] چطور تا همه جا می‌روند، حتی این‌که دروغ جعل کنند.

حکیم‌الدوله و لقمان مرا به اطاق خود دعوت کردند و مقداری از وضع شاه و از ترتیبی که نصرت‌الدوله [وزیر خارجه] و برادرش برای دور کردن او از مردم اختیار کرده‌اند شکایت کردند و می‌گفتند نصرت‌الدوله و عضدالسلطان هم به ماندن شاه این‌جا کمک می‌کنند. ولی ما یک مقداری خودکشی کرده و او را از بعضی کارها باز داشته‌ایم.

عصر با میرزا حسین خان به هوتل موریس رفتم. روزنامه‌نویس آمریکایی آمده از بابت احساسات ایرانی‌ها نسبت به قراداد انگلیس سوال کرد، چون باز در سنای آمریکا این مطلب مطرح شده. لایحه نصرت‌الدوله [وزیر خارجه] را ترتیب دادیم و آمدیم منزل با علاءالسلطنه شام خوردیم.

ناهار من و مستنصرالسلطنه مهمان آذربایجانی‌ها بودیم. از سر میز صحبت کردیم تا ساعت پنج و توپچی‌باشوف هم بود. در واقع امروز از زیر بار کمیسیون در رفتند و قرار شد فردا عصر برویم و نتیجه تصمیم خود را بگیند و روی کاغذ بیاورند.

ممتازالسلطنه [سفیر ایران در فرانسه] از قراری که دیروز انتظام‌الملک می‌گفت مسلم شده است که خیلی در کارها شیطنت کرده و با انگلیس‌ها راه داشته یعنی راپرت‌چی آن‌ها بوده و اخلال‌ها کرده و حالا برای خودشیرینی پیش نصرت‌الدوله از همه بد می‌گوید؛ از مشاورالممالک و میرزا حسین خان و حتی از برادر خودش و از این قبیل چیزها. من که تعجب نکردم و او را خیلی خوب می‌شناسم. کم‌ظرفی او هم طوری است که تمام حالاتش از وجناتش ظاهر می‌شود.

به علاءالسلطنه برخوردم. گفت میرزا حسین‌خان به لندن آمده و امشب تو را وعده به شام و تئاتر گرفته است و نیز گفت شاه به پاریس آمده و در پاریس بناست آخر ماه رسما مهمان شود و بعد به لندن بیاید و به این واسطه آمدنش به لندن تعویق افتاده، اما نصرت‌الدوله [وزیر خارجه] همین دو سه روز به لندن خواهد آمد. در این صورت محتمل است ماندن من در لندن اولی باشد چون باید او را ببینم.