هر آن چه باید درباره بی اختیاری و تکرر ادرار بدانیم

تا به حال به دلیل تکرر ادرار در فصول پایانی سال و برودت هوا فکر کرده‌اید؟ با بالا رفتن سن و ورود به کهن سالی کنترل دفع ادرار دشوارتر از پیش می‌شود و در مواردی به بی‌اختیاری یا تکرر  ادرار منجر می‌شود. چنان‌که طبق آمار 15میلیون نفر در ایالات متحده به بی‌اختیاری ادرار مبتلا هستند. در مطلب پیش رو  و در گفت‌و گو با دکتر محمد اصل زارع، متخصص اورولوژی و فوق تخصص جراحی‌های کم تهاجمی و سرطان‌های دستگاه ادراری از آمریکا سعی داریم به سوالاتی که در این زمینه وجود دارد پاسخ دهیم:

 عوامل تکرر ادرار کدام اند؟
دکتر اصل زارع با این مقدمه که بدن آب و مایعات را از راه‌های متعددی تخلیه می‎ کند اما بیشترین حجم آن از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود، می‌گوید: «در سرما با انقباض عروق سطحی پوست، میزان تعریق مایعات کم می‎‌شود و به همین دلیل تمام بار دفع مایع بر دوش کلیه هاست. همچنین در دستگاه ادرار پایانه‌های حساس به سرما وجود دارد که موجب افزایش تشکیل ادرار، مقدار و تعداد دفعات دفع آن می‌شود.»
  هر فرد باید 8 بار در طول شبانه روز ادرار کند
این متخصص اورولوژی میانگین تعریف شده برای دفع ادرار را هشت بار در طول شبانه روز یعنی هر 3 ساعت یک بار طبیعی دانست. او در ادامه می‌گوید: «البته مشخصات سیستم عصبی مثانه، دفع قدری بیشتر یا کمتر از این میزان را توجیه می‌کند و باز هم طبیعی محسوب می‌شود و نگران کننده نیست.»
 بی اختیاری ادرار
وی  درباره‌ نحوه تشخیص بی اختیاری ادرار خاطر نشان می کند: «طیف علایم تکرر ادرار  می‌تواند بین دفع ساده تا هول هولکی و همراه با بی قراری باشد. در افراد عادی، نیاز به دستشویی احساس می‌شود و مثانه قادر است تا رسیدن لحظه مناسب ادرار را کنترل کند به این صورت که  مثانه دستور دفع می‌دهد اما ماهیچه اسفنگتر(دریچه) بیرونی که مخطط و ارادی است تحت کنترل مغز تا خود فرد نخواهد باز نمی‌شود و در نتیجه ادراری دفع نمی‌شود اما در افراد مبتلا به مثانه بیش فعال(مثانه نمی تواند حجم زیادی از ادرار را تحمل کند ) یا عصبی فشار داخل مثانه به حدی بالا می‌رود که بر این مقاومت غلبه می کند و  از کنترل فرد خارج می‌شود و با وجود تلاش برای جلوگیری دفع بی اختیار و شدید اتفاق می‌افتاد.»
 چطور درمانش کنیم؟
«زمانی‌که بیمار مبتلا به تکرر ادرار یا مثانه بیش فعال مراجعه می‌کند شاخص کنترل قند خون و دیگر موارد را بررسی می‌کنیم اگر یک تکرر ادرار بدون حاشیه باشد با اصلاح و تغییر سبک زندگی قابل درمان است.»او ادامه می‌دهد: «رعایت نکاتی مانند پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار مصرف مایعات در حد متوسط و معقول تا احساس نیاز به دفع قابل کنترل باشد و همچنین محدود کردن آن به ساعاتی از روز که به سرویس بهداشتی دسترسی داشته باشیم می‌تواند در این زمینه کمک کند.»
  اجتناب از مصرف خوراکی‌ها
دکتر زارع ادامه می‌دهد: «گاهی خود بیمار مواد غذایی تحریک آمیز را تشخیص می‌دهد و با اجتناب از مصرفشان به بهبود کنترل ادرار کمک می‌کند. این مواد غذایی بین بیماران متفاوت است اما چای و قهوه برای بیشتر بیماران محرک ادرار است و  برخی مراجعان از مصرف ادویه‌ها و لبنیات با توجه به طبع بدنی‌شان پرهیز می‌کنند اما در صورتی‌که این روش‌ها جواب ندهد یا تکرر آزار دهنده باشد، درمان دارویی پیشنهاد می‌شود. توصیه من این است برای تشخیص دارو یا غذایی که تکرر را تشدید می‌کند بلافاصله مصرف  آن ماده غذایی را بعد از بروز علایم محدود کنند.»