راهکاری طلایی برای درمان بیماری های اخلاقی

به گزارش کارگرآنلاین مدیر موسسه مطالعات مشاوره اسلامی با اشاره به راهکارهای مقابله با بیماری‌های اخلاقی، گفت: معرفة‌النفس کلید مقابله با بیماری‌های اخلاقی و به تعبیر قرآن «مرض» است که رسیدن به چنین معرفتی موجب بازگشت به خود و رهایی از گرداب این بیماری‌هاست.

حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌نقی فقیهی، مدیر موسسه مطالعات مشاوره اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به ضرورت مقابله با بیماری‌هایی که در قرآن به عنوان مرض از آنها یاد شده است، بیان کرد: ویژگی‌هایی چون حسد، بخل، غیبت و ... بیماری‌هایی هستند که در قرآن از آنها با عنوان مرض یاد شده است و البته این‌گونه بیماری‌ها کم نیستند و باید با آنها مبارزه کرد.

وی با اشاره به راهکارهای موجود برای پیشگیری و مقابله با این گونه امراض، اظهار کرد: اصلی‌ترین و مهم‌ترین راهکار موجود، بازگشت به خود بوده و لازمه آن معرفة النفس است که در تعبیری از امیرالمومنین(ع) است که درد انسان‌ها از خود آنها ناشی می‌شود و داوای آن در خود آنها است... تبلور می‌یابد.

حجت‌الاسلام فقیهی گفت: معرفةالنفس، سودمندترین معرفت‌ها است و اگر کسی به معرفةالنفس برسد واقعیت وجود خود را یافته و نگرشش نسبت به خدا، مردم و جهان هستی واقع بینانه می‌شود.

وی با اشاره به گرایش فطری انسان‌ها به سوی خداوند و دوستی و محبت او، گفت: گرایش به خوبی‌ها، دوست داشتن خدا، هدفمندی در زندگی و زندگی مسالمت‌آمیز در کنار همنوعان و محبت به آنان به همراه نگرش مثبت نسبت به آنان و بهره‌مندی از طبیعت و نظام هستی بدون آسیب رساندن به آنها در وجود ما نهاده شده است و تنها کافی است با شناخت صحیح آنها پیش رویم تا از ابتلا به بیماری‌های اخلاقی در امان بمانیم.

حجت‌الاسلام فقیهی افزود: طبیعت انسان یک چیزهایی را دارد که اگر انطباق با آن یافت، سلامتی موجود است و در غیر آن صورت سلامت ما به مخاطره می‌افتد به عبارت دیگر وقتی ما به خودمان می‌رسیم و حقیقت خود را با تمام ابعاد وجودی آن را می‌یابیم عواطفی درست و رفتار صحیحی که باید داشته باشیم رخ می‌نمایاند و عمل ما هم بر اساس این شناخت‌ها شکل خواهد گرفت آنگاه از سلامت روان برخورداری هستیم.

وی ادامه داد: اما اگر خود و خدای خود را نشناختیم و احساسات و عواطف فطری خود را نادیده گرفتیم اینها موجب مرض و اختلالات روانی می‌شود بنابراین از بهترین راهکارها این است که ما خود را با تمام ابعاد آن بشناسیم.

حجت‌الاسلام فقیهی تصریح کرد: این چنین شناختی توسط انسان از خود و وجود خود، کلیدی است برای اینکه انسان از این بیماری‌های روحی، روانی و اخلاقی و به تعبیر قرآن مرض، رهایی یابد زیرا چنانچه فرد در هنگام دروغ‌گویی، توجه به ذات و فطرت خود داشته باشد که این عمل را خیانت و ظلم می‌داند و آن را بر نمی‌تابد و به آن مبادرت نمی‌کند.

وی در پاسخ به ضرورت ایجاد یک رشته آکادمیک در این حوزه و تربیت پزشک اخلاق، گفت: این بیماری‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار هستند اما اگر به درستی به سراغ علم روانشناسی برویم و بر اساس آموزه‌های اسلامی آن را تبیین کنیم و نظرات اسلام در مورد انسان سالم را بشناسیم دیگر نیازی به آنچه اسم آن را پزشک اخلاق می‌گذاریم نخواهیم داشت.

لزوم شناختن انسان بر اساس اسلام
حجت‌الاسلام فقیهی با اشاره به لزوم شناختن انسان بر اساس اسلام، گفت: بررسی انسان سالم از دیدگاه اسلام و شناساندن بیماری‌ها از این منظر راهگشا است و باید در روانشناسی مطرح شود به این ترتیب، نیاز به علم جدیدی نخواهیم داشت ولی همه اینها مربوط می‌شود به اینکه به دنبال روانشناسی از جنس دین برویم و روانشناسی اسلامی را بشناسیم.

وی ادامه داد: باید ملاک هنجار و ناهنجاری را از دیدگاه اسلامی بررسی کنیم زیرا این ملاک‌ها بر آمده از طبیعت آدمی و هماهنگ با هدف آفرینش هستند و آنچه انطباق با فطرت انسان نداشته و ناهماهنگ با آن باشد ناهنجاری است که تبدیل به مسایل نااخلاقی می‌شود و بیماری‌های روانی را موجب می‌شود.

حجت‌الاسلام فقیهی تاکید کرد: جایگاه این بحث در روانشناسی است البته روانشناسی که تمام ابعاد وجود آدمی را در بر می‌گیرد.