نسخه‌هایی که با جان مردم بازی می‌کند
به گزارش کارگرآنلاین از محل برگزاری بیست‌‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، نشست «طب در اسلام با نگاهی به وضع موجود» امروز جمعه چهارم خرداد ماه در سالن نشست‌های تخصصی بخش دانشگاهی با سخنرانی سید مهدی میر غضنفری، برگزار شد.
در این نشست میرغضنفری، متخصص فیزیولوژی و پژوهشگر طب سنتی با اشاره به روندی که در کشور در خصوص مداوای بیماران با ادعای طب اسلامی وجود دارد، گفت: کتاب دو جلدی دانشنامه احادیث پزشکی توسط ایت‌الله ری‌شهری تألیف شده است اما خود ایشان در ابتدای کتب نوشته‌اند که فقط احادیث را جمع‌آوری کرده‌اند و باید احادیث مورد تحلیل قرار گیرد.
دلایل جعل احادیث پزشکی
وی با تأکید بر اینکه ما از آیات و احادیث مربوط به سلامت و پزشکی نور می‌گیریم، اما درمان را بر مبنای آن قرار نمی‌دهیم، گفت: برخی فکر می‌کنند دلیلی بر جعل احادیث پزشکی وجود ندارد اما باید بدانند احادیث جعلی زیادی در این حوزه وجود دارد و گاهی با هدف تجارت، فروش محصول، معروف شدن و ادعای ارتباط خاص با معصوم، تخریب ائمه(ع) و ... احادیث پزشکی نیز جعل شده‌اند.
میرغضنفری به افراط و تفریط در خصوص طب اسلامی اشاره و عنوان کرد: برخی در این حوزه افراط می‌کنند و ظاهر آیات و روایات را به عنوان طب اسلامی معرفی می‌کنند. اما علم در حوزه پزشکی باید مکتب داشته باشد و مکتب شامل علوم پایه، آناتومی، شناخت و معرفی دقیق بیماری‌ها، تعریف داروها و ... است و آیا چنین مکتبی در ظاهر آیات و روایت‌های ما وجود دارد؟
وی به نظر‌های تفریطی نیز در این خصوص اشاره کرد و گفت: تفریطیون هم می‌گویند اسلام هیچ حرفی در حوزه پزشکی ندارد و احادیثی هم که در خصوص مسائل پزشکی مطرح شده به این دلیل بوده که مردم از ائمه سؤال کردند و آنها هم پاسخی داده‌اند، است.
این پژوهشگر طب سنتی با تأکید بر اینکه هیچ کدام از این نگاه‌ها درست نیست، گفت: به عنوان مثال پیامبر(ص) در حدیثی عنوان کرده‌اند که «معده خانه همه بیماری‌ها است و پرهیز سرمنشأ درمان است». من از این حدیث بارها در تحقیقات خود استفاده کرده‌ام. اگر گوارش درست نباشد سایر بیماری‌ها هم درمان نمی‌شود، گوارش خوب نباشد، خون به خوبی تغذیه نمی‌شود و وقتی خون به خوبی تغذیه نشود سایر سلول‌های مغذی، استخوانیف پوست، مو و ... نیز صدمه می‌بینند.
وی ادامه داد: البته باید توجه کنیم که معنی پرهیز چیست؟ پرهیز یعنی اگر چیزی مضر است نخوریم و اگر مفید است هم زیاده‌روی نکنیم. حتی زیاد آب خوردن هم زیان دارد و تحقیق علمی شده که خوردن روزی هفت لیوان آب مبنای علمی ندارد و حتی محققان عنوان کرده‌اند که نمی‌دانند این هفت لیوان آب از کجا آمده است.
این متخصص فیزیولوژی با تأکید بر اینکه همه ما اسلام، شیعه، پیامیر(ص) و ائمه (ع) را دوست داریم، گفت: ما احادیث را دوست داریم اما نباید زیاده‌روی کنیم و بگوییم با همین قرآن و حدیث خود را درمان می‌کنم و واکسن نمی‌زنم چون در قرآن و حدیث نیامده است. این افرادی که این حرف‌ها را می‌زنند اگر آپاندیسشان عفونی شود و یا تصادف کرده و خدایی نکرده نیاز به جراحی داشته باشند، آیا جراحی نمی‌کنند؟ ما افرادی را داریم که به بیمار آپاندیس شده گفته است برو بادکش بنداز و این‌ها را هم بخور تا خوب شوی.
با جان مردم بازی نکنید
وی این گونه رفتارها و تجویز‌ها را بازی کردن با جان مردم عنوان کرد و گفت: اینکه ادعا کنیم واکسن‌ها را خارجی‌ها برای نابودی ما ساخته‌اند اشتباه است؛ خود خارجی‌ها هم از همین واکسن‌ها و داروها استفاده می‌کنند. مگر وقتی حضرت علی(ع) ضربت خورد پزشک غیرمسلمان بر بالین ایشان نیاوردند؟ وقتی هم در زمان پیامبر فردی برای آموختن طب به کشورهای غیر اسلامی رفته بود مورد تشویق پیامبر (ص) قرار گرفت.
میرغضنفری ادامه داد: ما پیامبر(ص) و ائمه را دوست داریم و چون دوست داریم نباید به آنها خیانت کنیم و تبلیغ بد خیانت به آنها است. باید در خصوص احادیث اعتدال و تعقل به خرج دهیم. مثلاً قرآن گفته است که عسل شفا است پس باید هزاران پایان نامه و تحقیق در حوزه عسل صورت گیرد. ما باید گزاره‌های مرتبط با طب و سلامت را به چشم فرضیه نگاه کنیم که باید کار علمی و تحقیقاتی و عقلانی در خصوص آنها صورت گیرد تا قابل اجرا و استفاده به تفکیک برای افراد مختلف شود.
ظاهر آیات و روایات برای رفع نیازهای طبی و سلامت کفایت نمی‌‌کند
وی تصریح کرد: الزاماً ظاهر آیات و روایات برای رفع نیازهای طبی و سلامت کفایت نمی‌‌کند و نباید در این حوزه اخباری‌گری و اکتفا به ظاهر صورت گیرد. و باید رشته تخصصی برای استنباط مفاهیم صحیح طبی از منابع اصیل دینی ایجاد شود و پزشکانی که صلاحیت فقهی ندارند در حوزه احادیث پزشکی و روحانیانی که در حوزه پزشکی تخصص ندارند در حوزه درمان دخالت نکنند.
میرغضنفری خواست راه را گم نکنیم و به دیگران تهمت نزنیم و اضافه کرد: برخی از مراجع کاملاً واضح اعلام کرده‌اند طب اسلامی به این معنی نداریم و حتی آیت‌ا‌الله العظمی جوادی عاملی عنوان کرده‌اند که اگر جایی هم بین عقل و نقل تعارضی بود با عقل تجربی نقل را تخصیص بزنیم؛ مثلاً نقل به ما می‌گوید عسل شفا است اما عقل و تجربه به ما می‌گوید عسل برای افراد دیابتی زیان دارد پس تخصیص می‌زنیم که عسل برای برخی شفاء است.
وی در پایان گفت: برای استفاده از آیات و احادیث پزشکی اول باید ببینیم احادیث اصلی هستند یا جعلی و در ادامه آیا حدیث عمومی است یا برای فرد، مزاج و اقلیم خاصی مطرح شده است. برخی از احادیث مثل احادیث مربوط به مسواک زدن، کم خوری، مضرات پرخوری و ... عمومی است. اما اگر در خصوص فواید یک میوه یا ماده برای یک بیماری است نباید به همه تعمیم دهیم و به عنوان یک فرضیه مورد تحقیق قرار دهیم البته باتوجه به اینکه از منابع دینی فرضیه گرفته شده احتمال موفقیت تحقیق بسیار بالا است.
