پیدا کردن شغل با ۱۵ هزار تومان!

کارگرآنلاین: بازار کار در ایران تنها از بیکاری مزمن و رو به افزایش رنج نمی برد بلکه نبود اطلاعات کافی و شفاف و نیز برخی تخلفات هم گره ای دیگر است بر این کلاف در هم تنیده. در دیگر کشورهای جهان اما روش های مرسومی برای باز کردن این گره وجود دارد که افزون بر استفاده حداکثری از ظرفیت های بازار اشتغال، به شفافیت بیشتر آن و اعمال نظارت بیشتر دولت بر آن هم می انجامد. یکی از این روش ها استفاده از دفاتر کاریابی و ارجاع افراد جویای کار به آنها است. با استفاده از این روش دولت ها هم می توانند دریافت بیمه ها و مستمری های بیکاری را منوط به استفاده از خدمات این دفاتر کنند. حسین ساروخانی، رییس انجمن دفاتر مشاوره شغلی و کاریابی ایران در گفت و گو با ساعت ۲۴، از خدماتی گفت که انجمن متبوعش به بیکاران و افراد جویای کار ارائه می دهد:

آقای ساروخانی شنیده شده که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تشکیل پرونده های بیمه بیکاری را به بخش خصوصی برون سپاری کرده و در واقع شما اکنون متولی تشکیل این پرونده ها هستید. اگر ممکن است در مورد ساز و کار این موضوع توضیح بدهید.

ساز و کار تشکیل پرونده های بیمه بیکاری در واقع از طریق یک سامانه تحت وب انجام می گیرد که عطف به انعقاد تفاهمنامه ای میان برخی تشکل های بخش خصوصی و وزارت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، صورت اجرایی به خود گرفته و بنا بر این است که بخش غیر حاکمیتی پروسه اعطای بیمه های بیکاری در دفاتر کاریابی انجام شود. حسن این فرآیند جدید این است که دیگر نیازی به حضور فیزیکی فرد متقاضی و فرد جویای کار به دفاتر سازمان تأمین اجتماعی و وزارت کار نیست و روند تشکیل پرونده کاملاً الکترونیکی پیش می رود. در واقع از طریق این فرآیند، سوابق بیمه ای فرد مقرری بگیر ظرف ۱ تا ۲ روز در دسترس نهادهای مربوطه خواهد بود و البته مزیت دیگری که بر این فرآیند مترتب است، کاهش زمان اعمال بیمه ها است، یعنی افراد زودتر از قبل می توانند بیمه بیکاری خود را در یافت کنند.

افراد در واقع به جای مراجعه به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به دفاتر کاریابی مراجعه می کنند و در آنجا تشکیل پرونده می دهند. این پرونده ها برای هیئت دو نفره ای که در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی حضور دارند ارسال می شوند و اعضای این هیئت می توانند اطلاعات را در کارتابل خود مشاهده کنند. در همین سامانه، اطلاعات و سوابق شغلی ۲ سال آخر فعالیت شخص هم مشخص است و دیگر نیازی به حضور او در سازمان تأمین اجتماعی هم وجود ندارد. در واقع تمام آنچه که قبلاً در ۸ مرحله انجام می شد اکنون بدون نیاز به حضور فیزیکی انجام می پذیرد.

دفاتر کاریابی در مقابل چه حق العملی دریافت می کنند؟

در حال حاضر بنا بر این است که برای ثبت نام و تشکیل پرونده ۵ هزار تومان از افراد متقاضی دریافت شود و ۱۵ هزار تومان نیز بابت حق مشاوره تعیین شده است. با این حال، به دلیل اختلافی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با سازمان بازرسی کل کشور دارد، اعلام کردیم که دفاتر کاریابی فعلاً حق ندارند رقم ۵ هزار تومان را هم برای تشکیل پرونده دریافت کنند و بنابراین تشکیل پرونده عملاً رایگان خواهد بود.

پس اینکه گفته می شود دفاتر کاریابی در مقابل ارائه این خدمات حدود ۵۰ درصد از حداقل دریافتی کارجویان را دریافت می کنند، صحت ندارد؟

ببینید، خدماتی که دفاتر کاریابی ارائه می دهند در مقابل ارقامی که دریافت می کنند بسیار بیشتر است. دفاتر کاریابی در واقع اشتغال پنهانی را که در میان شاغلین به کار وجود دارد کشف می کنند...

منظورتان از اشتغال پنهان را هم روشن تر بیان می کنید؟

منظور از اشتغال پنهان این است که افرادی که در حال دریافت مستمری بیکاری هستند، گاهی اوقات در جای دیگری مشغول به کار می شوند و این بر خلاف قانون است. این اشتغال پنهان زیان بسیاری به سازمان تأمین اجتماعی وارد می کند و در واقع با اقدامات دفاتر کاریابی و سامانه تحت وبی که خدمتتان عرض کردم، سازمان منافع زیادی به دست می آورد. در پاسخ به پرسش قبلی شما هم باید بگویم در مقابل کشف این اشتغال پنهان، حق الزحمه دفاتر کاریابی را خود سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می کند. این رقم حدود ۵۰ درصد از حداقل دریافتی اشتغال افراد جویای کار است که البته از خود آنها گرفته نمی شود و سازمان تأمین اجتماعی آن را به دفاتر کاریابی می پردازد. در حال حاضر که حداقل حقوق و دستمزد رسمی در کشور کمی بیش از ۸۰۰ هزار تومان است، رقمی که به دفاتر کاریابی داده می شود با توجه به فرمول های مشخص و محاسبه دریافتی فرد در سالهای آخر اشتغال او است که در اختیار هیئت ۲ نفره در سازمان تأمین اجتماعی قرار داده می شود و با توجه به سایر سوابق فرد، او می تواند بیمه بیکاری دریافت کند.

به این ترتیب دفاتر کاریابی چه نفعی از بر عهده گرفتن این مسئولیت می برند؟

من فکر می کنم دفاتر کاریابی اکنون با فداکاری در حال کار کردن هستند، چرا که به دلیل ایرادی که سازمان بازرسی کل کشور آن را وارد می دانست، به ما اعلام شد حتی حق العمل ۵ هزار تومانی کارجویان برای ثبت نام در سامانه اینترنتی دفاتر کاریابی را هم دریافت نکنیم و به همین دلیل اکنون این دفاتر، خدمات تقریباً رایگان ارائه می دهند.

برنامه ها آینده دفاتر کاریابی شامل چه مواردی می شوند؟

ما قصد داریم در آینده سیستم جامع و یک پارچه ای طراحی کنیم که بسیاری از نهادها و ارگان ها را ذیل خود داشته باشد، به عنوان مثال، سازمان تأمین اجتماعی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، و حتی در آینده، سازمان فنی و حرفه ای کشور هم به این سیستم یک پارچه افزوده خواهند شد تا کسانی که بیکار شده اند و نیاز به آموزش برخی مهارت ها دارند تا مجدداً وارد فضای کار شوند، بتوانند در سازمان فنی و حرفه ای آموزش های لازم را دریافت کنند. از طرف دیگر، ما می خواهیم در آینده سازمان ها و نهادهای دیگری مانند سازمان ثبت احوال، شرکت پست جمهوری اسلامی ایران و حتی وزارت صنعت، معدن و تجارت را هم به این سیستم اضافه کنیم تا همزمان اطلاعات تمام شاغلین کشور و نیز اطلاعات پروانه های تأسیس شرکت ها و بنگاه های اقتصادی را هم در اختیار داشته باشیم و به این ترتیب تصویری دقیق تر از فضای کار و اشتغال در کشور در اختیار داشته باشیم. در شرایط فعلی به دلیل موضوع اشتغال پنهان و برخی بی دقتی ها در بررسی فضای اشتغال در کشور، تصویری که از این فضا وجود دارد تصویر دقیقی نیست.

ما باید به سمتی برویم که رصد بازار کار در کشور بر مبنای حدس و گمان نباشد و نرخ بیکاری به شیوه ای واقعی و دقیق محاسبه شود. در صورتی که سامانه مد نظر ما به جایگاهی که انتظارش را داریم برسد، ما اطلاعات بازار کار در هر منطقه را به شکل مجزا خواهیم داشت. علاوه بر این خواهیم دانست در هر منطقه چه نیروی کار مازاد و چه تعداد بیکار وجود دارد و بازار کار به فعالان چه رشته ای بیشتر نیاز دارد. از طریق این سامانه ما می توانیم اطلاعات مشاغل را در لحظه به سازمان های مربوطه اطلاع دهیم.

آقای ساروخانی اکنون ساز و کارهای دیگری هم برای پیدا کردن شغل وجود دارد که برخی از آنها بسیار هم به روز هستند، مانند استفاده از وب سایت LinkedIn. علاوه بر این، خیلی ها هم از نیازمندی های روزنامه ها برای پیدا کردن شغل مورد نظرشان استفاده می کنند. فکر می کنید مراجعه به دفاتر کاریابی چه جایگاهی در این میان داشته باشد؟

پیدا کردن شغل در کشورهای مختلف ساز و کارهای خاص خود را دارد و مردم هر کشوری بر اساس وضعیت و ابزارهای خودشان مدلی بومی برای این کار پیدا می کنند. در حال حاضر تعداد این دفاتر کاریابی در تهران بیش از نقاط دیگر کشور است اما امیدواریم این الگو هم در سایر نقاط کشور هم توسعه پیدا کند. من فکر می کنم در ایران که خود دولت های حق الزحمه نهادهای کاریابی را تعریف و مشخص می کنند، خدمات این مراکز از نظر قیمتی به صرفه باشند. البته باید این را هم اضافه کنم که هم دولت قبل و هم دولت کنونی به این موضوع کم لطفی کرده اند، هر چند باید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را تا اندازه ای مستثنی کرد، چرا که این وزارتخانه در ۲-۱ سال گذشته، توجه خوبی به ایجاد و گسترش دفاتر کاریابی در کشور نشان داده است./ساعت 24