دیدار آیت الله سیستانی با پاپ چه معنایی دارد؟
بخش قابل توجهی از روحانیت شیعه حتی حشر و نشر و تعامل با علمای اهلسنت را برنمیتابند کمااینکه بعضی از علمای اهلسنت نیز حاضر به حشر و نشر و گفتگو و تعامل با علمای شیعه نیستند. در چنین شرایطی، استقبال یک مرجع بزرگ شیعه از پیشنهاد دیدار با رهبر عمدهترین بخش از مسیحیان جهان در کهنترین حوزه علمیه و قدیمیترین پایگاه روحانیت، واقعهای تاریخی، بسیار قابل مطالعه و تاریخساز است.
آیتالله سیستانی، در عین حال که یک مرجع کاملاً سنتی است، از افکار عمیقی در نگاه آزاداندیشانه به مسائل جهانی برخوردار است. در نگاه این مرجع بزرگ، پیروان ادیان و مذاهب از حقوق شهروندی یکسان برخوردار هستند و تحت هیچ عنوان نباید از این حقوق محروم شوند. رهنمودهای حکیمانه ایشان برای تأمین حقوق پیروان مذاهب و ادیان در عراق در جریان تدوین قانون اساسی جدید این کشور، اقدامات عملی ایشان برای جلوگیری از تجاوز گروههای تروریستی تکفیری به مال و جان مسیحیان در دوران اشغال بخشهای مهمی از عراق توسط گروه تروریستی داعش و تعامل حکیمانه ایشان با اقوام مختلف ساکن عراق در دورانهای سخت حاکمیت جائرانه صدام و بعد از سقوط حزب بعث و اشغال عراق توسط آمریکا و تا امروز، برگهای طلائی افتخارآمیزی از کارنامه درخشان این مرجع بزرگ را تشکیل میدهند.
همین روش است که عموم مردم عراق از هر قوم و دین و مذهب را مجذوب آیتالله سیستانی کرده است.
همین نگاه آزاداندیشانه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران متجلی شده و این قانون که میثاق ملی است، حقوق کلیه اقوام و پیروان مذاهب و ادیان را تضمین کرده است. امام خمینی در روزهای پیروزی انقلاب اسلامی و در آغازین سالهای تأسیس نظام جمهوری اسلامی با پذیرفتن نمایندگان ادیان و مذاهب، بر ضرورت حقوق آنان تأکید کردند و با تکریم پاپ، رهبر کاتولیکهای جهان، او را به حمایت از حقوق ملتهای مظلوم و مقابله با قدرتهای جائر دعوت نمودند.
این اندیشه ناب و این سیره جذاب باید برای روحانیت شیعه در تمام زمانها و مکانها الگو باشد. همواره در میان علمای شیعه بودهاند بزرگانی که گفتگو با رهبران مذاهب و ادیان را مناسبترین راه برای همزیستی انسانها با همدیگر دانسته و در عمل به آن پایبندی نشان دادهاند. برگزاری مناظرهها، محاضرهها، نوشتن کتابهای استدلالی عاری از تهمت و تهاجم و تخاصم، در دورانهای مختلف تاریخ اسلام، اسناد معتبری هستند که بر اصل وجود این سیره حسنه و کارکرد مفید و مؤثر آن گواهی میدهند.
در جهت مقابل نیز همواره بودند و هستند کسانی که تخاصم و تهاجم را ترجیح داده و راه را بر تفاهم پیروان مذاهب و ادیان سد کردند و زمینه را برای خونریزیها، ویرانیها و تحمیل زیانهای هنگفت بر ملتها فراهم ساختند. تردیدی وجود ندارد که کارنامه گروه اول نزد خدا و خلق خدا درخشان و مقبول است و کارنامه گروه دوم موجب روسیاهی خودشان و افزودن برگهای سیاه بر پرونده انسانهاست.
در عرصه تعاملات سیاسی نیز همزیستی مسالمتآمیز باید همواره حرف اول را بزند و تخاصم در نوبت آخر آنهم فقط در برابر زورگویان، جائران، سلطهطلبان و اشغالگران باشد. زندگی انسانها با چنین خطمشی واقعبینانهایست که میتواند سعادتمندانه، با شرافت و منطبق بر معیارهای عبادالله الصالحین شکل بگیرد. این همان روشی است که پیامبر گرامی اسلام با پیروان ادیان در پیش گرفته بودند و پیماننامههای آن حضرت با آنان، بهترین راهنمای عمل برای تمام ملتها و دولتهای مسلمان در عرصه تعاملات سیاسی بینالمللی هستند.
علمای ما میتوانند پرچمداران بزرگ همزیستی مسالمتآمیز انسانها در عصر حاضر و راهنمایان راستین نسلهای آینده برای تعاملات فکری، سیاسی و اجتماعی باشند. آنها با این روش خداپسندانه است که میتوانند جهان معاصر را از جنگ، ظلم، خونریزی و مخاصمات زیانبار پاک نمایند.