تلنگر قرآن دربارۀ مراقبت از والدین سالمند

کارگر آنلاین | در آیۀ ۲۳ سوره اسری آمده: «وَقَضَى رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِندَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا کَرِیمًا؛ و پروردگار تو مقرر کرد که جز او را مپرستید و به پدر و مادر خود احسان کنید اگر یکى از آن دو یا هر دو در کنار تو به سالخوردگى رسیدند به آنها «اوف» مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها سخنى شایسته بگوى». در این آیه خداوند یک دستور کلی به همگان داده و آن نیکی با والدین است. اما از نوع تعبیر «و َبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا» متوجه می‌شویم که این کار باید مستقیم و بی‌واسطه توسط خود فرزندان انجام شود. چرا که به گفتۀ استاد جوادی آملی، در کلام عرب، اگر «احسان» با «إلی» بیاید یعنی با واسطه و اگر با «بـ» بیاید یعنی بدون واسطه. (تفسیر تسنیم، ج۲۷، ص۳۸۶). بنابراین اگر مثلاً کسی بگوید من با شارژ مستقیم حساب بانکی پدر و مادرم، نیازهای مادی آنها را برطرف می‌کنم این شخص، چنانکه باید و شاید به این رهنمون قرآنی عمل نکرده است؛ چرا که به جای این کار می‌توانست و بلکه باید خودش مستقیم به رفع حوایج آنها اقدام کند؛ مثلا اگر والدین، نانی نیاز دارند فرزندان باید به جای تأمین هزینۀ نان، با دست خود نان تهیه کنند و به درب منزلشان ببرد. نکتۀ مهم دیگر اینکه: این توصیۀ قرآن، مطلق است یعنی احسان به والدین، هیچ شرطی ندارد. مثلا نباید محبت به والدین را مقید کنیم به محبت متقابل از طرف آنها. همینطور شرط احسان به والدین، مؤمن بودنشان، نیاز داشتن و هیچ شرط دیگری نیست.