هزاران زن مثل زهرا/ دستفروشی تنها راه زنده ماندن در سایه کرونا

از بین زنهایی که در واگن های مترو ایستاده اند، با کندی و تاخیر راه خود را باز می کند و پیش می رود؛ بر دوشش، کوله باری سنگین از اجناسی است که اگر خیلی خوش شانس باشد همه آنها را ظرف چند روز یا نهایت یک هفته خواهد فروخت.

به گزارش خبرنگار کارگر آنلاین ، از بین زنهایی که در واگن های مترو ایستاده اند، با کندی و تاخیر راه خود را باز می کند و پیش می رود؛ بر دوشش، کوله باری سنگین از اجناسی است که اگر خیلی خوش شانس باشد همه آنها را ظرف چند روز یا نهایت یک هفته خواهد فروخت.

صورت تا بالای بینی، زیر ماسک پنهان است؛ دستهایش را از زور خستگی به میله ها می گیرد و با صدایی بی رمق و بسیار خسته، جوراب و شال و روسری تبلیغ می کند.

این روزها کار کردن در دالان های زیرزمینی مترو برای زنانی که اکثر آنها سرپرست خانوار و نان آور خانواده هستند، بسیار دشوار شده است؛ از یک طرف فشارهای مضاعف ماموران و رفتارهای آمرانه آنها، از سوی دیگر، ترس از آلوده شدن و انتقال آن به خانواده و فرزندان و البته از جانبی دیگر، نگاه های نامهربان و گاهاً بغض آلودِ مسافران مترو که نمی خواهند تنه شان به هیچ وجه به تنه ی زنان دستفروش بخورد.

بی ثبات کاری در زمانه بحران

«بی ثبات کاری» و ناامنی اقتصاد، همیشه دردسرساز است؛ اما در مواقع بحران های عمومی است که جامعه ی بی ثبات کاران و غیررسمی کاران، دچار مشکلات مضاعف می شوند. وقتی با آمدن کرونا ویروس، بیکاری و تعدیل تا آنجایی افزایش یافته که براساس آمارهای رسمی، بیش از ۹۰۰ هزار نفر در صف بیمه بیکاری کرونا ایستاده اند، نمی توان توقع داشت که دستفروشان و فروشندگان دوره گرد، از ترس بیماری و اپیدمی، در منزل بمانند و عطای نانِ بخور و نمیر را به لقای کرونا ببخشند؛ گرچه «کرونا» هر روز گسترده تر می شود و موج دوم آن به قله نزدیک شده است، اما از تعداد زنان دستفروش متروی تهران به هیچ وجه کاسته نشده است؛ حتی به نظر می رسد با از بین رفتن بسیاری از مشاغل به دلیل کرونا و پیوستن شاغلان آنها به جمع بیکاران، زنان بیشتری مجبور شوند به مشاغل غیررسمی و بی ثبات مثل دستفروشی روی بیاورند.

بعد از آمدن کرونا، سخنگوی دولت در بهار سال جاری، از وجود ۴ میلیون شاغل غیررسمی در کشور خبر داد که مشاغل آنها در سایه کرونا در معرض توقف، کاهش فعالیت یا کاهش دستمزد قرار گرفته است. این افراد آن دسته از مشاغلی هستند که هیچ گونه حمایتی از سوی قانون ندارند و زنان دستفروش مترو یا خیابان هم قاعدتاً جزو همین دسته قرار می گیرند؛ دولت که هنوز نتوانسته فکری به حال حمایت پایدار و اصولی از بیکاران بیمه شده ی کرونا (یعنی رسمی کاران و کارگران بیمه شده ای که به دلیل کرونا شغل خود را از دست داده اند) صورت بدهد، ظاهراً در خردادماه از احتمال حمایت از ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از کارگران غیررسمیِ آسیب دیده از کرونا پرده برداشته است.

حمایت از بی ثبات کاران

در خردادماه، عیسی منصوری، معاون اشتغال وزارت کار درباره حمایت از ۲میلیون و ۸۰۰ هزار نفری که بیمه نیستند و کسب و کارهای آنها آسیب دیده است گفت: برای حمایت از این افراد دستورالعملی را تهیه و امروز در ستاد ملی مقابله با کرونا به تصویب نهایی خواهیم رساند.

معاون اشتغال وزارت کار گفت: ما به سراغ کسانی می‌رویم که امکان احصاء شاغل بودنشان وجود داشته باشد. مثلاً اگر یک دستفروش در نمایشگاهی حضور داشته و اطلاعاتش توسط وزارت کشور یا شهرداری ثبت شده باشد، شغل این فرد برای ما قابل احصاء است اما صرف ادعای فرد نمی‌تواند قابل قبول باشد زیرا در این صورت افرادی که هیچ گونه شغلی ندارند می‌توانند با معرفی کذب خود سیستم را دچار مشکل کنند.در صورت نهایی شدن با همکاری دستگاه های تخصصی مربوطه برای آنها هم ارسال پیامک صورت خواهد گرفت و امکان ثبت نام آنها فراهم شده است.

منصوری تاکید کرد: باید قابلیت احصاء اشتغال به صورت فعال وجود داشته باشد که ما برای این موضوع با همه دستگاه‌های زیربط همچون وزارت میراث فرهنگی، وزارت ورزش و جوانان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت صنعت، معدن و تجارت هماهنگی‌های لازم را انجام داده ایم.

اما آیا شغل زنان دستفروش مترو، قابل احصاء است؛ آیا اطلاعات آنها در جایی ثبت شده است؛ به نظر می رسد که این دست زنان که براساس آمارها حداقل ۳۳ درصد آنها سرپرست خانوار هستند، در دایره این ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر قرار نمی گیرند و به همین دلیل است که مجبورند «درهر شرایطی» حتی وقتی مرگ در دو قدمی نفس می کشد، به خیابان و مترو بیایند و برای گذران امور، دستفروشی کنند.

زنان مترو هیچ حمایتی دریافت نکرده اند

بررسی میدانی ما از زنان دستفروش مترو نیز نشان می دهد که عموماً این زنان هیچ اطلاعی از حمایت های احتمالی وزارت کار ندارند؛ صحبت با حدود ده زن دستفروش مترو در ارتباط با حمایتهای وزارت کار و دولت، نتایج واضحی دارد: هیچ کدام از این زنها در چند ماه گذشته، یک ریال بابت حمایت دریافت نکرده اند و حتی نشنیده اند که یکی از همکاران یا همتایانشان حمایت نقدی از دولت گرفته باشد.

زهرا، یکی از زنان دستفروش متروست که شصت و سه سال سن دارد و در سنین کهنسالی به سر می برد؛ او اگر در جوانی شغل رسمی و بیمه شده می داشت، اکنون سالهای بازنشستگی را می گذراند. زهرا در مورد سختی های کار دستفروشی می گوید: من چهار سال است که ناچاراً دستفروشی می کنم؛ بعد از مرگ ناگهانی همسرم که یک کارگر روزمزد بود، هیچ منبع درآمدی ندارم و مجبورم بیایم مترو و جنس بفروشم؛ کار ما همیشه سخت بوده اما بعد از آمدن کرونا خیلی سخت تر شده است؛ ماموران به ما بیشتر از قبل گیر می دهند و خودمان هم می ترسیم؛ از کرونا و مرگ می ترسیم؛ هم خرید و تهیه اجناس سخت شده و هم فروش آنها بسیار دشوار است؛ تازه ما روزی حداقل شش تا هفت ساعت در مترو هستیم و باید چند بار در روز ماسک خود را عوض کنیم؛ همین هزینه ماسک و الکل می دانید ماهی چقدر می شود؛ بیش از ۳۰۰ هزار تومان!

از زهرا و دوستانش هرگز حمایتی نشده است؛ او در پاسخ به این سوال که آیا از حمایت های دولت چیزی شنیده اید؛ می گوید: نه کسی سراغ ما آمده است و نه کسی از ما حمایت کرده است! ما را به امان خدا رها کرده اند؛ کدام حمایت؟! همین که ما را به زور از مترو بیرون نکنند و نگویند بروید از گرسنگی بمیرید، خیلی است!

به نظر نمی رسد که کشف اطلاعات زنان دستفروش کار دشواری باشد؛ دولت اگر واقعاً بخواهد از این زنها حمایت کند، می تواند با چند روز سرکشی میدانی به سالن های مترو، خیل عظیم این زنها را بیابد و به اطلاعات آنها دسترسی داشته باشد؛ حتی اگر واقعاً به فکر این زنها نیستند و فقط می خواهند از گسترش کرونا جلوگیری کنند، باید راهی برای در خانه ماندن هزاران و یا حتی میلیونها زن سرپرست خانوار پیدا کنند؛ وقتی «نان» نیست، به خیابان و مترو آمدن برای زهرا یک ضرورت است؛ اگر کرونا، قضیه مرگ و زندگی است، نان و اجاره خانه و هزینه های فرزندان، بالاتر از ترس از جان، یک اجبار است!

نسرین هزاره مقدم/کارگر آنلاین

لینک کوتاه :

برای ذخیره در کلیپ برد، در باکس بالا کلیک کنید

اشتراک گذاری در :