مهمترین فواید سحرخیزی

به گزارش کارگرآنلاین، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی رضوانی‌زاده، مدرس دانشگاه علوم و معارف قرآن درباره دعای روز هجدهم ماه رمضان، نکاتی را بیان کرد که متن این مصاحبه در ذیل ارائه می‌شود:

*در دعای روز هجدهم ماه مبارک رمضان به برکات درک سحرگاه اشاره شده است، از نظر شما چه آثار فردی و اجتماعی بر این امر مترتب است؟
ضمن عرض سلام و تشکر از خبرگزاری ایکنا؛ در این دعا می‌خوانیم: «اللهمّ نَبّهْنی فیهِ لِبَرَکاتِ أسْحارِهِ ونوّرْ فیهِ قلبی بِضِیاءِ أنْوارِهِ وخُذْ بِکُلّ أعْضائی الى اتّباعِ آثارِهِ بِنورِکَ یا مُنَوّرَ قُلوبِ العارفین»، یعنی خدایا آگاهم نما در آن براى برکات سحرهایش و روشن کن در آن دلم را به پرتو انوارش و بکار به همه اعضایم به پیروى آثارش به نور خودت اى روشنى بخش دلهاى حق شناسان؛ همان گونه که می‌بینیم در این دعا توفیق درک سحرگاه را به دلیل برکات فردی و اجتماعی که دارد از خداوند طلب می‌کنیم.

یک واژه‌ای در بعضی روایات آمده است به نام: «سُحرة» که به یک سوم پایانی شب اطلاق می‌شود و از فضیلت بالایی برخوردار است، بهترین زمان نماز شب نیز به همین زمان نسبت داده شده که تقریباً یک یا دو ساعت مانده به اذان صبح است و تلاوت قرآن، دعا، مناجات در آن ثواب بسیاری دارد. کسی که مقید باشد نسبت به این زمان، شب زنده داری کند که سیره علما و بزرگان بوده است، قلب و روح و جانش به ظرف خوبی برای درک معارف الهی و دریافت برکات آسمانی می‌شود. بعضی‌ از بزرگان گفته‌اند اگر کسی سحر داشته باشد، همه چیز دارد و اگر کسی سحر نداشته باشد، هیچ چیز ندارد.

آثار اجتماعی سحرخیزی
سحرخیزی و عبادت در آن، آثار و نتایجی برای اجتماع دارد اما توجه داشته باشیم در وهله اول، در خود فرد تحولی ملموس و محسوس به وجود می‌آورد. اولین اثر اجتماعی سحرخیزی، آرامشی است که استفاده از سحرگاه به انسان می‌دهد، استرس انسان کم می‌شود و اعتماد به نفس او افزایش می‌یابد. انسان وقتی با آرامش در صحنه فعالیت‌های اجتماعی ظاهر شود، به راحتی بر اعصاب خود تسلط می‌یابد و کارهای روزمره با حلم و صبر و وقار انجام می‌دهند. این همان انرژی است که سحرخیزی به انسان می‌دهد و البته آرامش سحرگاهی در پرتوی ذکر خداوند محقق می‌شود و یاد اوست که تاثیر اصلی را بر جان‌ها می‌گذارد چه اینکه قرآن کریم می‌فرماید: «أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» (توبه،۲۸).

اثر دوم سحرخیزی این است که انسان نسبت به زمان، هم از جهت کمّی و هم از جهت کیفی مدیریت پیدا می‌کند، به هرحال نباید انسان در گعده‌های شبانه و بیهوده شرکت کند و یا اینکه تا دیروقت به فیلم‌های بیهوده مشغول شود، اگر انسان مقید باشد که سحرگاه را درک کند زمانش رو به گونه‌ای تنظیم می‌کند که شب‌ها زود بخوابد و صبح‌ها زود برخیزد. این انسان با چنین نظمی که پیدا می‌کند در صحنه اجتماع هم ارزش زمان را پاس می‌دارد و با زمانبندی موثر کارهایش را پیش می‌برد. همچنین تمرکز شخص نیز افزایش می‌یابد زیرا بسیاری کارشناسان سلامت معتقدند درک سکوت و آرامش سحرگاه به انسان تمرکز می‌بخشد، به خصوص اینکه اگر در کنار عبادت سحرگاهی، مطالعه هم داشته باشیم این تمرکز، دو چندان می‌‌شود. نقل است که یکی از علما هرگاه با سوال سختی مواجه می‌شدند برای پاسخ دادن، مهلت می‌خواستند و می‌گفتند بگذارید از برکت سحر استمداد کنم.

اثر سوم مداومت بر سحرخیزی، پدیدآمدن ظرفیتی در انسان برای انجام کارهای بزرگ اجتماعی است، قرآن کریم در سوره مزمل می‌فرماید: «ای پیامبر! شب را به پاخیز!» و در ادامه بشارت می‌دهد: «ِنَّا سَنُلْقِی عَلَیْکَ قَوْلًا ثَقِیلًا» یعنی به زودی بر تو وظیفه سنگینی محول می‌کنیم. یعنی پیامبر(ص) هم با آن عظمت و جایگاهی که دارند، برای انجام وظایف سنگین رسالت به شب‌زنده داری و عبادت در سحرگاه موظف می‌شود. بنابراین اگر کسی می‌خواهد ظرفیتی در خود ایجاد کند که از هیچ قدرتی هراس و ترس نداشته باشد، باید به بهره‌گیری از سحرگاه برای نجوا با خداوند استفاده کند. امام خمینی(ره) که در آستانه سالگرد ارتحال ایشان هم قرار داریم، شخصیتی بودند که بر سحرخیزی مداومت داشتند و در پرتوی برکات آن توانستند انقلاب اسلامی را شکل دهند. نکته اصلی در مورد دعای روز هجدهم ماه رمضان این است که هر چه برکات برای سحرگاه ذکر کنیم، باز هم به حقیقت آن آگاهی کامل نداریم و به همین دلیل است که از خداوند می‌خواهیم ما را با آن مانوس کند و نسبت به حقایقش متنبه گرداند.